اختلال خوابگردی از جمله اختلالات شایع در حوزه خواب میباشد . همچنین اختلال خوابگردی از جمله نگران کننده ترین موضوعاتی است که والدین و اطرافیان فرد مبتلا در مورد آن با پزشک صحبت میکنند . متخصصینی که در حوزه اختلال خواب فعالیت میکنند ، بارها این تجربه را دارند که والدین نگرانی که فرزندشان دچار اختلال خوابگردی است به آنها مراجعه میکنند و میگویند که فرزند ما در خواب راه میرود و خودش را در معرض آسیب قرار میدهد . اختلال خوابگردی از سنین کودکی احتمال وقوع دارد . اما اگر اختلال خوابگردی کودکان درمان نشود و یا این که ناقص درمان شود قطعا در آینده نیز فردی بزرگسال با اختلال خوابگردی را مشاهده خواهیم کرد . در ادامه به علائم و تعریف اختلال خوابگردی خواهیم پرداخت . پس حتما در صورت مشاهده موارد و نشانه هایی که ذکر میشود برای پیشگیری و درمان به پزشک مراجعه شود تا از آسیب ها جلوگیری به عمل بیاید .
در طی این اختلال فرد از خواب بیدار شده به طوری که ممکن است با چشمان باز راه برود، رانندگی کند، غذا بخورد، اعمال غیر ارادی مثل تخلیه ادرار و دیگر کار هایی که در طی بیداری نیز انجام می دهد را انجام دهد. افرادی که در خواب راه می روند، همچنین ممکن است نشانه های دیگری را نیز در هنگامِ خوابگردی یا بعد از آن نشان دهند از جمله: نشستن در تخت با چشم های باز ومعمولا با نگاهی بی روح و حالتی مبهم، گیجی بعد از بیدار شدن، فراموش کردن کارهایی که در هنگام خوابگردی انجام داده اند (همه یا بخشی از آن)، مشکل به سختی بیدار شدن در هنگام راه رفتن در خواب، خشونت بعد از بیدار شدن.
علت خوابگردی
عوامل زیادی می توانند در خوابگردی نقش داشته باشند، از جمله:
- فشار عصبی
- اختلال در برنامه خواب
- کمبود خواب یا خستگی
- بیماری یا تب
- استرس، اضطراب
- مصرف داروهای خاص
- رفتن به رختخواب با مثانه پر
- محیط خواب پر سر و صدا یا محیط خواب نامناسب
بعضی اوقات شرایط خواب آور باعث راه رفتن در خواب می شود مانند:
- سندرم پاهای بی قرار
- مصرف مواد اعتیادآور مانند الکل
- بیماری ریفلاکس معده (GERD)
- مصرف داروهای خاص مانند داروهای خواب آور، آرام بخش یا برخی داروهای مورد استفاده برای اختلالات روان پزشکی
- اختلالات تنفسی در خواب (گروهی از اختلالات که دارای الگوهای تنفس غیرطبیعی در هنگام خواب هستند مانند آپنه انسدادی خواب)
عوامل خطر خوابگردی
عواملی که ممکن است خطر خوابگردی را افزایش دهند، عبارتند از:
- ژنتیک: به نظر می رسد خوابگردی در خانواده ها ژنتیکی و ارثی باشد. اگر یکی از والدین شما سابقه خوابگردی داشته باشد احتمال وقوع خوابگردی در شما زیاد است و اگر هم پدر و هم مادر شما سابقه این اختلال را داشته باشند احتمال بروز خوابگردی در شما بیشتر خواهد بود.
- سن: خوابگردی بیشتر در بزرگسالان و کودکان اتفاق می افتد اما اگر خوابگردی در بزرگسالی برای اولین بار رخ دهد به احتمال زیاد با شرایط دیگر و بیماری های زمینه ای ارتباط دارد و احتیاج به مراجعه به پزشکتان و درمان دارد.
عوارض خوابگردی
خوابگردی به خودی خود نگران کننده نیست، اما شما در حالت خوابگردی احتمال دارد:
- خواب دیگران را مختل کنید.
- باعث ایجاد احساس خجالت و بروز مشکلات در روابط اجتماعی شما گردد.
- اختلال در خواب باعث خواب آلودگی بیش از حد در طول روز و ایجاد اختلال در زندگی روزمره شما شود.
- در حین خوابگردی به دیگران آسیب برسانید، البته آسیب به دیگران در حین خوابگردی به ندرت رخ می دهد.
- به خودتان آسیب برسانید (به ویژه اگر در نزدیکی پله ها راه بروید، از خانه خارج شوید، رانندگی کنید یا چیز نامناسبی بخورید.)
تشخیص خوابگردی
برای تشخیص راه رفتن در خواب ، پزشک تاریخچه پزشکی و علائم شما را بررسی می کند. ارزیابی شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- معاینه بدنی: پزشکتان می تواند معاینه جسمی را برای تایید یا ردکردن شرایطی که ممکن است با خوابگردی اشتباه گرفته شود، مانند تشنج در شب، سایر اختلالات خواب یا حملات هراس توصیه کند.
- مشورت در مورد علائم شما: در صورتی که شما تنها زندگی می کنید شاید از راه رفتن در خواب خودتان بی اطلاع باشید و خوابگردی بیشتر توسط اطرافیان شما دیده می شود. برای همین پزشکتان ممکن است از اطرافیان شما بخواهد پرسشنامه ای راجع به رفتارهای خواب شما پر کنند. در صورت داشتن سابقه خانوادگی در مورد خوابگردی حتما به پزشکتان بگویید.
- مطالعه خواب شبانه (پلی مونوگرافی): در بعضی موارد، پزشکتان احتمال دارد یک مطالعه شبانه را در یک محیط آزمایشگاهی خواب توصیه کند. در پلی مونوگرافی، گیرنده های قرار داده شده بر روی بدن شما امواج مغزی، میزان اکسیژن موجود در خون، ضربان قلب و تنفس و حرکات چشم و پا را هنگام خواب ضبط و کنترل می کنند. حتی امکان دارد از شما فیلم گرفته شود تا بتوانید رفتار خود را در طول خواب مشاهده کنید.
درمان خوابگردی
برای کنترل این اختلال می توانید از راهکارهای خانگی استفاده کنید، از جمله
- خواب کافی
- مدیتیشن و تمرینات آرامش بخشی
- پرهیز از محرک های سمعی و بصری قبل از خواب
- خوابیدن در جای امن
- کاهش مصرف کافئین و تخلیه مثانه و روده قبل از خواب
- قرار دادن زنگ هشدار باز شدن برای تمام درها و پنجره ها
- عدم مصرف مایعات در ساعت های منتهی به خواب
- آرام نگه داشتن محیط خواب، کم کردن نور و نویز
دارودرمانی برای خوابگردی
راه رفتن در خواب می تواند به دلیل وجود یک بیماری زمینه ای مانند رفلاکس معده، آپنه خواب، بیماری پای بیقرار، یا تشنج باشد. دارودرمانی زمانی ضروری است که:
- احتمال بروز آسیب جدی است
- رفتارهای فرد موجب بیخوابی خانواده و کاهش کیفیت خواب در طول روز شده است
- سایر روش های درمانی موثر نبوده است
درمان خارش بینی و نکات مهم در مورد آن
