بوتسوانا یا باتسوانا (به انگلیسی: Botswana، /bɒtˈswɑ:nə/) با نام رسمی جمهوری بوتسوانا (در زبان تسوانا: Lefatshe la Botswana; انگلیسی: Republic of Botswana) کشوری محصور در خشکی واقع در جنوب قاره آفریقا است.بوتسوانا از شمال، شمال باختری و باختر با نامبیا و از شمال خاوری و خاور با خاور با زیمبابوه و از خاور، جنوب خاوری، جنوب و جنوب باختری با آفریقای جنوبی مرز مشنرک دارد.پایتخت آن گابورون است. این کشور از زمان استقلالش یعنی از تاریخ ۳۰ سپتامبر ۱۹۶۶ انتخابات های آزاد و عادلانه ای را برگزار کرده است.جمعیت بوتسوانا دو میلیون نفر و زبان رسمی آن انگلیسی است. زبان تسوانا نیز در این کشور رواج زیادی دارد. ۷۱٫۶ درصد از مردم این کشور مسیحی هستند. این کشور که پیش از این با نام «بـِچوآنالند» تحت الحمایه بریتانیای کبیر بود به دریاهای آزاد جهان راه ندارد. بچوآنالند پس از استقلالی که در چهارچوب اتحادیه کشورهای همسود یافت، نام بوتسوانا را برای خود برگزید.بوتسوانا کشوری صاف و هموار است و ۷۰ درصد از آن در بیابان کالاهاری قرار گرفته است و یکی از کمترین تراکم ها را از نظر جمعیت در میان کشورهای جهان دارد. جمهوری بوتسوانا در زمان استقلالش از بریتانیا یکی از فقیرترین کشورهای آفریقا به شمار می آمد اما تا پیش از بحران اقتصادی ۲۰۰۸ جهان، یکی از سریع ترین رشدهای اقتصادی در جهان را داشت. اقتصاد این کشور بیشتر بر صنعت الماس تکیه دارد. واحد پول بوتسوانا، پولا با واحد جزء «تبه» نام دارد.بوتسوانا پوشش آموزش ابتدایی را کامل کرده است، که یک موفقیت نادر در آفریقا است. بوتسوانا از کشورهای عضو اتحادیهٔ آفریقا است.
تاریخ کشور بوتسوانا
بوتسوانا را گهواره تمدن آفریقا لقب داده اند. اولین قبیله ای که در بوتسوانای کنونی سکنی گزید، قبیلهٔ سان نام داشت، پس از آن این منطقه به زیستگاه قوم تسوانا تبدیل شد که وجه تسمیهٔ این کشور نیز به دلیل نام قوم تسواناست که در این منطقه ساکن بودند. در سال ۱۸۲۰ قبایل زولو و در سال ۱۸۷۰ بوئرها به منطقهٔ بوتسوانا دست اندازی کردند و تا سال ۱۸۸۰ از مهم ترین عوامل ناامنی منطقه بودند. در سال ۱۸۸۵ بوتسوانا به صورت تحت الحمایهٔ بریتانیا درآمد و «بچوانالند»نام گرفت. در سال ۱۹۶۱ بریتانیا به بوتسوانا قانون اساسی اعطا کرد که برگرفته از قوانین اساسی خود بریتانیا بود. بوتسوانا در سال ۱۹۶۵ دارای خودگردانی شد و یک سال بعد در ۳۰ سپتامبر ۱۹۶۶ از بریتانیا اعلام استقلال کرد.بوتسوانا از معدود کشورهای آفریقایی با جغرافیای مناسب برای تحکیم قدرت دولت-ملت است. جمعیت در بخش شرقی کشور متمرکز است، جایی که مرکز کشور یعنی گابورون قرار دارد. بوتسوانا یک دموکراسی چندحزبی است، اگر چه کشور تحت حزب دموکراتیک بوتسوانا اداره شده است از سال ۱۹۶۵ هر ۵ سال یک بار انتخابات برگزار می شود. رسانه ها آزادند و هیچ زندانی سیاسی وجود ندارد.عوارض خارجی جنگ های داخلی کشورهای همسایه متوجه این کشور شده و یک جریان ثابت پناهندگان به این کشور نظم اجتماعی را مورد تهدید قرار داده است.
جغرافیای کشور بوتسوانا
جمهوری بوتسواناکشوری است واقع در جنوب آفریقا، شمال آفریقای جنوبی، شرق نامیبیا و غرب زیمبابوه. پایتخت این کشور شهر گابورو با ۲۰۸٬۴۱۱ نفر جمعیت می باشد. مساحت بوتسوانا ۶۰۰٬۳۷۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن ۱٬۶۳۹٬۸۳۳ نفر می باشد. ۸۴٪ خاک بوتسوانا را صحرای سوزان کالاهاری دربر گرفته است بدین ترتیب نیمهٔ غربی بوتسوانا را بیابان خشک شامل می شود. شرق بوتسوانا نیز تپه زار است و شمال این کشور نیز دریاچه های نمک فرا گرفته است بزرگ ترین دلتای درون سرزمینی جهان به نام دلتای اوکاوانگو در این کشور قرار دارد. بخشی از حوضه آبریز رود لیمپوپو که از زمین چهرهای اصلی جنوب قاره آفریقا است در بوتسوانا قرار گرفته است. سد گابورون که بر یکی از شاخه های این رود به نام نوتوانه ساخته شده، آب پایتخت را تأمین می کند. رود چوبه که در شمال کشور واقع شده، در ناحیه کاپریوی، مرزی طبیعی میان بوتسوانا و نامیبیا ایجاد کرده است. رود چوبه در محلی به نام کازونگولا به رود زامبزی می پیوندد.بوتسوانا شرایط بدی برای کشاورزی دارد و تنها در حدود ۴ درصد زمین به سادگی کشت می شود. عمده مساحت کشور در بیابان کالاهاری است که فقط مناسب برای چرا در تابستان است (تقریباً تمام بارندگی در ماه های تابستان صورت می گیرد). وضعیت آب و هوایی آن استوایی است. این کشور با دو چالش زیست محیطی یعنی خشکسالی و بیابان زایی روبه رو است و به خاطر خشکسالی های شدید، ۷۵ درصد از مردمش به آب های زیرزمینی وابسته شده اند. تنها کمتر از ۵ درصد از کشاورزی این کشور با کشت بارانی صورت می گیرد.
اقتصاد کشور بوتسوانا
کشور بوتسوانا دارای بیشترین معادن الماس در دنیاست و رتبهٔ اول کشورهای صادر کنندهٔ الماس را در اختیار دارد. جمهوری بوتسوانا در زمان استقلالش از بریتانیا یکی از فقیرترین کشورهای آفریقا به شمار می آمد اما پس از استقلال به یکی از سریع ترین رشدهای اقتصادی در جهان دست یافت. اما بحران اقتصاد جهانی از سال ۲۰۰۸، موجب کاهش درخواست الماس و کاهش رشد اقتصادی شد و کاهش درآمد مردم بر برنامه های اجتماعی دولت تأثیر گذاشت.اقتصاد بوتسوانا وابستگی زیادی به اقتصاد کشور آفریقای جنوبی دارد و فعالیت های آن بیشتر در زمینه صنعت معدن (بویژه الماس)، دامداری و گردشگری است. صادرات این کشور شامل الماس، مس، نیکل، گوشت و منسوجات است که به کشورهای عضو اتحادیه تجارت آزاد اروپا (۸۷ درصد)، آفریقای جنوبی (۷ درصد) و زیمبابوه (۴ درصد) صادر می شود.واردات این کشور شامل مواد غذایی، ماشین آلات، محصولات الکترونیک، تجهیزات حمل و نقل، منسوجات، سوخت و محصولات پتروشیمی، چوب و کاغذ، آهن و محصولات فلزی است که از کشورهای آفریقای جنوبی (۷۴ درصد)، اتحادیه تجارت آزاد اروپا (۱۷ درصد) و زیمبابوه (۴ درصد) وارد می شود.خشکسالی ۵ ساله نیمه دهه ۱۹۸۰ با هر استانداردی بسیار شدید بود و سایر خشکسالی های جدی به طور منظم کشور را تکان داده است. از سال ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۷، بوتسوانا از یک خشکسالی بی رحمانه که به شدت بر مردم فقیر روستایی تأثیر گذاشت رنج بردتولید ناخالص داخلی بوتسوانا ۲۴٫۱۴ میلیارد دلار است. ۲۸۸ هزار و ۴۰۰ نفر نیروی کار این کشور را تشکیل می دهند. نرخ بیکاری در این کشور ۲۳٫۸ درصد است. بر اساس آمارهای سال ۲۰۰۳ میلادی ۳۰٫۳ درصد از مردم این کشور زیر خط فقر زندگی می کنند. نرخ تورم آن ۷٫۲ درصد است.در این کشور ۱۳۶ هزار و ۹۰۰ خط تلفن ثابت و ۹۷۹ هزار و ۸۰۰ خط تلفن همراه وجود دارد. بوتسوانا پنج هزار و ۸۲۰ میزبان اینترنت و ۶۰ هزار کاربر اینترنت دارد.
جاذبه های گردشگری کشور بوتسوانا
کشور بوتسوانا در جنوب آفریقا قرار دارد. یکی از بهترین مکان هایی که در کشور بوتسوانا می توان نام برد دلتای اوکاوانگو است جایی بسیار بکر و رویایی برای آرامش داشتن و دیدن حیات وحش بی نظیرش. اگر قصد سفر به این کشور را دارید صحرا های زیبایش را فراموش نکنید.
منطقه حفاظت شده سنترال کالاهاری گیم (Central Kalahari Game Reserve)
منطقه حفاظت شده سنترال کالاهاری گیم (Central Kalahari Game Reserve) با افتتاح در سال ۱۹۶۱، در بیابان کالاهاری قرار دارد. با مساحتی معادل ۵۲ هزار کیلومتر مربع، از این منطقه به عنوان دومین پارک ملی بزرگ جهان یاد می شود. بیشتر وسعت پارک را زمین های تخت با شیب های ملایم و پوشیده در بوته ها و علف دربرگرفته اند و در برخی قسمت ها نیز درختان عظیم جای دارند. از بی شمار گونه های جانوری ساکن در سنترال کالاهاری گیم می توان به فیل بیشه آفریقایی، کرگدن سفید، گاومیش آفریقایی، کفتار خال دار، کفتار قهوه ای، گورکن عسل خوار، میرکت، خدنگ زرد و زگیل داران اشاره کرد.
پارک ملی چوبه
دلتای اوکواننگو
در این کشور جاذبه های طبیعی زیادی وجود دارد که یکی دیگر از برجسته ترین آنها دلتای اوکواننگو نام دارد. این دلتا یکی از حاصل خیز ترین قسمت های بوتسوانا است که در آن قبیله های بومی متعددی زندگی می کنند. از این دلتا یک رودخانه بزرگ عبور می کنند که همین موضوع باعث می شود تا حیوانات زیادی برای آب آشامیدن به آن سر بزنند. در فصول سرد سال پرنده های زیادی از هند و قسمت های مرکزی آسیا به این دلتا مهاجرت می کنند. تماشای خیل عظیم این پرنده ها می تواند یک تجربه فراموش نشدنی را برای شما رقم بزند.
گابورون
همان طور که در بالا نیز اشاره کردیم، از گابورون به عنوان پایتخت و بزرگترین شهر این کشور یاد می شود که جمعیتی 231 هزار نفری دارد. در این شهر می توانید با تعداد زیادی از موزه های و مراکز فرهنگی آشنا شوید. از جمله مهم ترین موزه های این شهر می توان به مرکز مردم شناسی بوتسوانا اشاره کرد. در این موزه می توانید به صورت کامل با فرهنگ، سنت و تاریخ مردم این کشور آشنا شوید.
نقاشی های سودایلو
اما بدون تردید مهم ترین جاذبه گردشگری این کشور که در تمام دنیا شناخته شده و در لیت میراث جهانی یونسکو نیز ثبت شده است، نقاشی های سودایلو می باشد که قدمتی 10 هزار ساله دارد. در نزدیکی تخته سنگ های سودایلو، نقاشی های انسان های اولیه زیادی وجود دارند که مانند یک گالری فضای باز به نظر می رسند. در هیچ جای دنیا این حجم از نقاشی های انسان های اولیه وجود ندارد. جالب است بدانید که بیش از 4 هزار اثر هنری تاریخی بر روی این سنگ ها وجود دارد که بیش از 90 درصد آنها سالم مانده اند.
و در پایان...
بوتسوانا یکی از کشور های آفریقایی است که در جنوب این قاره واقع شده است. سرشماری هایی که در سال 2010 انجام شده نشان می دهد که این کشور جمعیتی در حدود 1 میلیون و 639 هزار نفر دارد. از گابورون به عنوان پایتخت و بزرگترین شهر این کشور یاد می شود. واحد پول رسمی بوتسوانا پولا بوده و مردمش به زبان انگلیسی صحبت می کنند. بوتسوانا از جمله معدود کشور های آفریقایی و جهان سومی است که در آن دموکراسی و انتخابات آزاد برگزار می شود.امیدواریم از خواندن این مطالب لذت ببرید با ساعد نیوز همراه باشید.