نقدینگی، توانایی تبدیل سریع دارایی ها به معادل پولی آن ها با قیمت مناسب است. میزان نقد ینگی می تواند کم یا زیاد باشد و همچنین برخی از دارایی ها به سختی نقد می شوند. مفهوم نقدینگی را می توان برای هر بنگاه اقتصادی، اوراق بهادار، املاک و مستغلات، وسایل نقلیه و دارایی های مختلف متعلق به یک شرکت یا شخص دیگر به کار برد. معمولاً پولی که در یک سیستم اقتصادی معین گردش می کند بالاترین نقد ینگی را دارد. چنین اصلی در صنعت ارزهای دیجیتال نیز وجود دارد.نقدینگی در صنعت رمز ارزها را می توان به عنوان توانایی خرید یا فروش ارزهای دیجیتال بدون ایجاد نوسانات جدی در نرخ آنها تعریف کرد.
برای مثال، یکی از شرکت کنندگان بازار می تواند 100 بیت کوین بفروشد و به هیچ وجه بر قیمت بیت کوین تأثیر نگذارد. نه تنها رمزارز می تواند نقدینگی داشته باشد، بلکه خود بازار نیز می تواند قابلیت نقدینگی را دارا باشد. ارز دیجیتال دارای نقدینگی تنها در صورتی مورد توجه واقع می شود که بتواند بدون هیچ مشکل و پیامدی مبادله شود. بازار تنها در صورتی نقد ینگی دارد که شرکت کنندگان آن آماده معامله باشند. یعنی حجم معاملات زیادی در بازار رمزارز خاص وجود داشته باشد و قیمت های عرضه و تقاضا تفاوت زیادی نداشته باشند. بنابراین، این امر به عنوان نقدینگی در نظر گرفته می شود.
نقدینگی در بازار ارزهای دیجیتال چیست؟
نقدینگی معیاری است که نشان می دهد سرمایه گذاران چقدر راحت دارایی های خود را به پول نقد تبدیل می کنند و بالعکس. نقدینگی پیشفرض یک بازار کاربردی است و بدون آن، نمی توانیم معامله کنیم. به نقدینگی بازار به چشم یک قالب مبادله ابتدایی مثل دادوستد نگاه کنید.
فرض کنید خانواده شما ماهیانه ۱۳ کیلوگرم پنیر تولید می کنند و همسایه های شما ۲۲ کیلوگرم ماهی صید می کنند. اما همسایه شما می خواهد فقط ۹ کیلوگرم ماهی را با ۹ کیلوگرم پنیر مبادله کند. مساله مهمی نیست، شما خریدار دیگری برای مابقی پنیر پیدا خواهید کرد. با این حال، ماهیگیر دیگری در ازای ۲ کیلوگرم ماهی خود ۴ کیلوگرم پنیر می خواهد. شما از فروش امتناع می کنید اما متوجه می شوید که هیچ شخص دیگری پنیر شما را با نرخ اولیه مبادله ماهی با پنیر نمی خواهد. حالا فرض می کنیم پنیر بیت کوین و ماهی دلار است، همان مشکل را در بازار ارزهای دیجیتال پیدا خواهیم کرد. در تصویر زیر یک اسکرین شات از اوردر بوک ( Order Book) صرافی بایننس برای BTC/USDT را مشاهده می کنید که قیمت و مقدار بیت کوینی را که خریداران و فروشندگان تقاضا یا ارائه می کنند را نشان می دهد.
- ۶۱ بیت کوین در قیمت ۳۸,۸۰۰ دلار
- ۴۱ بیت کوین در قیمت ۳۸,۷۰۰ دلار
- ۵۴ بیت کوین در قیمت ۳۸,۶۰۰ دلار
با توجه به وضعیت اودر بوک، بنظر شما آیا می توانیم ۱۰۰ بیت کوین را با قیمت ۳۸,۸۰۰ دلار بفروشم؟ نه، پیشنهاد خرید (Bids) کافی وجود ندارد. ما باید ۶۱ بیت کوین را به قیمت ۳۸,۸۰۰ دلار و ۳۹ بیت کوین را با قیمت ۳۸,۷۰۰ دلار بفروشیم. اکنون که این سطح قیمتی از بین رفت، تا زمانی که قیمت پیشنهادی، پایین ترین قیمت درخواستی را پر کند یا فروشندگان قیمت خود را به سطح پیشنهادی بعدی کاهش دهند، در لیست سفارش گپ ایجاد می شود.
چرا نقدینگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است؟
باوجوداینکه رمز ارزها دارایی دیجیتالی هستند، اغلب انتظار می رود که نقدینگی بالایی داشته باشند، اما در واقعیت چنین نیست. برخی رمزارزها به خاطر حجم معاملات بیشتر و بازدهی بالاتر بازار، از سایر رمزارزها نقدینگی بهتری دارند. حجم معاملاتی برخی بازارها چندین هزار دلار بوده و این در حالی است که حجم برخی دیگر میلیاردها دلار است. واقعیت این است که نقدینگی برای رمزارزهایی مانند بیت کوین یا اتریوم مشکل خاصی به وجود نمی آورد، اما بسیاری از رمزارزها با مشکل جدی نقدینگی در بازار خود روبرو هستند.
نقدینگی به ویژه در مورد خریدوفروش آلت کوین ها بسیار مهم است چراکه خریدن یک رمزارز با نقدینگی کم و راکد به این معنی است که فروش آن سادگی یک رمزارز با نقدینگی بالا نیست و ممکن است برای معامله گر مشکلاتی به وجود آورد. برای همین به طورکلی پیشنهاد می شود که رمزارزهایی را خریدوفروش کنید که از نقدینگی بالایی برخوردارند.
در یک سفارش سریع در بازاری با نقدشوندگی پایین، شما با افت قیمت روبرو خواهید شد. افت در اینجا به این معنی است که معامله با قیمتی کاملاً متفاوت از آنچه در نظر داشتید، صورت می گیرد. این معمولاً به این خاطر اتفاق می افتد که در دفتر سفارش ها، سفارش کافی و نزدیک به قیمت مورد نظر شما وجود ندارد. شما می توانید با سفارش محدود، از این موضوع اجتناب کنید، اما در این صورت ممکن است سفارش شما برای مدت ها در لیست سفارش ها باقی بماند.نقدینگی می تواند در شرایط متفاوت بازار، تغییر کند. یک بحران مالی می تواند تأثیر غیرقابل انکاری بر نقدینگی داشته باشد زیرا فعالان بازار برای پوشش تعهدات مالی و یا پرداخت بدهی های خود، اقدام به خروج سریع از بازار می کنند.
لغزش قیمت (Sllipage) در کریپتو
اما بیایید فرض کنیم که من به عنوان نهنگ، باید آن ۴۰ میلیون را ظرف پنج دقیقه بفروشم. مثلا شاید من اطلاعاتی داشته باشم که بدانم به محض شروع معاملات، بازار سهام سقوط خواهد کرد. آن وقت باید چه کار کنم؟ بهترین سناریو این است که علی رغم عواقب موجود، بیت کوین خود را در بازار بفروشم. با فروش من بازار دچار شوک شدید می شود، زیرا سفارشات من باعث ریزش بازار می شود. اکثر کریپتوهای من با قیمت بازار به فروش می رسند، اما ۱۰ درصد از آن ها کمتر از این قیمت به فروش می رسند.
آنچه در دفتر سفارش اتفاق می افتد این است که بیت کوین من به محض اینکه یک سطح پیشنهادی را پاک کردم، در بهترین قیمت بعدی به فروش می رسد. وقتی سطح پیشنهادی بعدی خالی شد صرافی بیت کوین من را در سطوح بعدی می فروشد. این لغزش قیمت نام دارد که تفاوت بین قیمت اجرا شده سفارش و قیمت برنامه ریزی شده را نشان می دهد. در نتیجه من به عنوان فروشنده پول کمتری برای بیت کوین خود دریافت می کنم یا به عنوان یک خریدار، من بیت کوین کمتری در قبل پولم دریافت می کنم. حتی اگر بازار برای بیت کوین قیمت خاصی مشخص می کرد، به دلیل کمبود نقدینگی در آن سطح من با ضرر ۱۰ درصدی مواجه می شدم. فروش آن ۴۰ میلیون بیت کوین به این معنی بود که من ۴ میلیون دلار از دست دادم. با این وجود، اگر بازار بیش از ۱۰ درصد سقوط کند، لغزش قیمت ارزش آن را دارد.
مانور نقدینگی در بازار کریپتو
اخیرا صحبت هایی در مورد یک نهنگ اتریوم در صرافی بیتفینکس وجود دارد که آخرین خرید آن در ماه می گذشته بوده است. داستان از این قرار است که پس از رسیدن بیت کوین به ۶۰۰۰۰ دلار، بازار شروع به سقوط کرد و نهنگی شروع به خرید اتریوم کرد. فشار فروش در قیمت نزولی بالا بود و همه معتقد بودند که روند صعودی کریپتو به پایان رسیده است. با این حال، این نهنگ به خرید ادامه داد.
سرمایه گذار ناشناس بیتفینکس و همچنین بسیاری از نهنگ های دیگر، همگی یک وجه مشترک داشتند: اعتقاد راسخ! آن ها بر این باور بودند که کریپتو از پایین ترین سطح خود جهش می کند و برای رسیدن به بالاترین رکوردهای جدید باز می گردد. فشار فروش در مسیر کاهش قیمت، نقدینگی کافی را برای نهنگ فراهم کرد و ذره ذره اتریوم را خرید. مشخص نیست این نهنگ کجا و چقدر اتریوم خریده است، اما او ۶۶ روز فرصت داشته تا از استراتژی خرید در میانگین قیمت دلاری اتریوم (DCA) خرید خود را انجام دهد.
اگر میانگین قیمت ورودی او جایی در وسط بوده باشد، حداکثر سود او در حرکت صعودی بعدی حدود ۸۰٪ بوده است. یک نهنگ هرگز نمی تواند وقتی بازار حرکت سهمی وار یا پارابولیک دارد، سرمایه گذاری آنچنانی داشته باشد. تنها انتخاب نهنگ، شرطبندی با اطمینان زیاد و استفاده از نقدینگی خرده فروشان وحشت زده است.
درسی که باید بگیرید این است که هم راستا با نقدینگی معامله کنید و گاهی در جهت مخالف حرکت کنید. مخصوصا اگر راه دیگری وجود نداشته باشد. اکنون که روند بازار نزولی است، این نهنگ دوباره فعال شده و متناوبا اتر می خرد. کسانی که فعالیت او را زیر نظر دارند به این فکر می کند که آیا سرمایه گذاری او دوباره به ثمر می رسد یا نه.
معایب بازارهای نقدپذیر
ممکن است فکر کنید که بازارهای نقدپذیر ایده آل هستند. اگر بتوانید به هر قیمتی بخرید و بفروشید، هیچ کس دچار لغزش قیمت نمی شود، بنابراین هم سرمایه گذاران کوچک و هم نهنگ ها می توانند دست دردست یکدیگر سود ببرند. متاسفانه باید بگوییم شما اشتباه می کنید. دفتر سفارش چیزی به نام اسپرد خرید-فروش دارد که فضایی بین طرف پیشنهاددهنده و درخواست کننده است. اگر ۱۰۰ دلار بین پیشنهادها و درخواست ها تفاوت وجود داشته باشد، اسپرد ۱۰۰ دلار است که با هر خرید یا فروش دچار لغزش می شود. اگر اسپرد وجود نداشته باشد، هیچ لغزشی وجود ندارد.
فکر می کنم که بیشتر شما منحصرا در بازار ارز کریپتو معامله کنید، اما آیا تا به حال در بازار فارکس معامله کرده اید؟ بازار فارکس جامعه سرمایه گذاری فوق العاده ای دارد که ارزهایی مانند دلار/یورو یا دلار/ین را معامله می کند. بازارهای ارز خارجی دارای حجم روزانه ۶.۶ تریلیون دلار هستند که این رقم بزرگتر از مجموع بازارهای سهام و ارزهای دیجیتال است. فارکس نقدشونده ترین و کم نوسان ترین بازار در جهان است. نمودار بالا (دلار/ین) دارای محدوده قیمتی ۲.۳۲٪ است که تقریبا پنج ماه طول کشیده تا به این جایگاه برسد. شما می توانید خدای معامله گری باشید و هر دو هفته یکبار پول درآورید، حتی اگر سبد بزرگی نداشته باشید.
مشکل فارکس این است که نقدینگی بیش از حدی دارد. برای هر قیمتی خریدار و فروشنده ای وجود دارد و زمانی که اسپرد خرید-فروش وجود نداشته باشد، نوسانات نیز کاهش می یابند. با ورود پول بیشتر به کریپتو، دارایی های بزرگ بازار مانند بیت کوین، کمتر و کمتر جابه جا می شوند. فاصله بین قیمت خرید و فروش کم و کمتر می شود و انگیزه برای معامله رمزارزها کاهش می یابد.
محاسبه نقدینگی
همان طور که اشاره کردیم یکی از مسائل اساسی شرکت ها موضوع نقدینگی و محاسبه آن است. از آنجا که شرکت ها برای آنکه توانایی پرداخت بدهی ها، معوقات و تعهدات خود را بررسی کنند از رابطه ای به نام نسبت نقدینگی (Liquidity Ratio) استفاده می کنند. نسبت نقدینگی به سه شیوهٔ مختلف محاسبه می شود که عبارت است از:
- نسبت جاری (Current ratio): در این مدل که ساده ترین روش برای محاسبه نقدینگی است، میزان بدهی های جاری را بر دارایی های جاری تقسیم کرده و عدد به دست آمده میزان نقدینگی را مشخص می کند.منظور از بدهی جاری، بدهی هایی است که موعد پرداخت آن کمتر از یک سال بوده و دارایی های جاری هم به معنای دارایی هایی است که می توان در کمتر از یک سال آنها را به پول نقد تبدیل کرد.به طور کلی اعداد به دست آمده از نسبت جاری که ۱ یا بالاتر از آن باشد، نشان دهنده وضعیت مناسب یک شرکت است.
- نسبت آنی (Quick ratio): در این مدلِ نقدینگی، مقدار عددی دارایی های فعلی از دارایی های جاری کسر می شود و عدد حاصل بر بدهی های فعلی تقسیم می شود.
- نسبت پول نقد (Cash ratio): در این نسبت هم مجموع پول های نقد به علاوه سرمایه گذاری های انجام شده بر بدهی های جاری تقسیم می شود.
از آنجا که محور مطالب ما در این مقاله محاسبه نقدینگی و کاربردهای این نسبت ها نیست، با اشاره ای کوتاه به این موضوع به سراغ بازار ارزهای دیجیتال و عوامل مؤثر بر نقدینگی آن می رویم.
عوامل مؤثر بر نقدینگی ارزهای دیجیتال
راه مناسب برای اطمینان از سلامت یک بازار چیست؟ البته که برای تعیین سلامت یک بازار می توان حجم معاملات، نوسانات یا سایر شاخص های تکنیکال را بررسی کرد. اما با تمام این مسائل، یک عامل بسیار مهم که نباید آن را در این میان نادیده گرفت؛ نقدینگی است. اگر بازار دارای نقدینگی بالا نباشد، انجام هر معامله ای بر قیمت تأثیر قابل توجهی خواهد داشت.نباید فراموش کرد که بدون نقدینگی و فرصت های آربیتراژ تریدینگ، سخت تر از بازارهای سنتی می توان در این بازار سود کرد.
حجم معاملات
یکی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار و تعیین کننده نقدینگی یک ارز دیجیتال، حجم مبادلات است. منظور از حجم در اینجا به معنای تعداد ارزهای دیجیتالی است که طی ۲۴ ساعت گذشته در یک پلتفرم مشخص خرید وفروش شده باشند.به عبارت ساده حجم بالای تبادلات به معنای خریداران و فروشندگان بیشتر است و این حجم بیشتر به معنای نقدینگی بالاتر است. برای آنکه از حجم بالای معاملات برخی از ارزهای دیجیتال و نقدینگی آنها اطمینان پیدا کنید، بهتر است حجم مبادلات آنها را در چند صرافی بزرگ و معتبر بررسی کنید.
پلتفرم معاملات
صرافی های ارز دیجیتال بازار خرید و فروش این دارایی ها را در اختیار دارند؛ بنابراین صرافی هایی که بتوانند امکانات و امنیت بالاتری را ارائه کنند موجب جذب بیشتر معامله گران می شوند. همین موضوع در نهایت منتهی به سودآوری بیشتر و جذب نقدینگی می شود. صرافی هایی بزرگ تر به دلیل کاربران بیشتر و استفاده از جفت ارزهای مختلف از نقدینگی بالاتری برخوردار هستند.
پذیرش
عامل اصلی موفقیت یک ارز دیجیتال به محبوبیت و پذیرش آن گره خورده است. برای آنکه ارز دیجیتالی با نقدینگی بالا داشته باشیم، باید مجموعه بزرگی از افراد از این دارایی برای انجام تراکنش های خود استفاده کنند.به طور مثال ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم به دلیل محبوبیت و کارایی بیشتر از پذیرش بالاتری برخوردار هستند. در مقابل می توان به پروژه های جدیدی اشاره کرد که به دلیل اندک بودن محبوبیت و سطح پذیرش آن ها نقدینگی پایینی دارند.بنابراین پذیرش یک ارز دیجیتال جدید توسط مردم و نهادها، موضوعی مهم و حیاتی به شمار می رود؛ پذیرش بیشتر یک ارز دیجیتال را می توان با نقدینگی بیشتر برابر دانست.
قانون گذاری
قوانین و مقررات حاکم بر ارزهای دیجیتال می تواند تأثیر مستقیمی بر نقدینگی این دارایی ها بگذارد. برخی از کشورها به شکل گسترده ای استفاده و تبادلات مبتنی بر ارزهای دیجیتال را غیرقانونی اعلام کرده اند. از آنجا که کاربران در چنین شرایطی نمی توانند به آسانی دارایی های دیجیتال خود را با دیگران مبادله کنند؛ بنابراین بسیاری از صرافی ها و کاربران نمی توانند در چنین فضایی فعالیت کنند. با کاهش معاملات خرید و فروش و کم فروغ بودن بازار، نقدینگی هم روندی نزولی پیدا می کند.
استراتژی های سیو سود در بازار ارزهای دیجیتال
