با توجه به اهمیت پژوهش در تمامی کشور ها در ایران نیز دوره تخصصی و تحصیلی دکتری شامل دو مرحله می باشد. آموزش و پژوهش لذا دانشجوی دوره دکتری بنابر اجبار بعد از سپری کردن دوره آموزشی باید یک کار پژوهشی ارائه کند تا فارغ التحصیل شوند. در طول چندین سال اخیر پایان نامه ها نقش برجسته ای در تولید علم ایفا می کنند و در واقع مبنا و پایه ای می شوند برای انجام کارهای تحقیقاتی دیگر مانند مقالات. البته دانشجویان دکتری یقینا در دوره کارشناسی ارشد نیز تجربه ارائه پایان نامه دارند و یقینا کمتر دچار استرس می شوند. اما به هر حال ارائه یک کار پژهشی که قرار است نمره نهایی دوره تحصیلی دکتری را رقم بزند دشوار و استرس زا می باشد. از همین رو دانشجویان در پی یک منبع رسمی و موثق می باشند که استاندارد ها و چهارچوب های پایان نامه نویسی را به صورت دقیق ارائه کند. شناخت دانشجو از مراحل کار قبل از شروع به تحقیقات کمک می کند دانشجو در اواسط مسیر سردر گم نشود و با هدف پیش برود و تمامی مراحل را بشناسد از این رو توصیه می کنیم قبل از ارائه پایان نامه هر مرحله را دقیق بشناسید و مرحله به مرحله پیش بروید تا نتیجه کار شما درخشان و مفید باشد.
- مقدمه
- مرور مطالعات و ادبیات پژوهش
- روش تحقیق
- یافته ها
- نتیجه گیری
- منابع
بخش های اصلی پایان نامه به ترتیب فوق می باشد اما نحوه انجام تحقیق و مسیر نگارش پایان نامه چگونه است؟
انتخاب موضوع
انتخاب موضوع برای پایان نامه اساسا مووع مفیدی می باشد که باید با رعایت نکات خاصی انجام شود. برخی از دانشجویان به دلیل ک تجربه بود سعی در حفظ عنوان خود دارند و نمی خواهند آنرا تغییر دهند غافل از اینکه عنوان تاثیر به سزایی در کل تحقیق خواهد داشت. دانشجو باید عنوان را تحت حمایت استاد راهنما برگزیند و همچنین قبل از انتخاب تحقیقات کافی انجام دهد که مبادا عنوان تکراری نشود. قبل از انتخاب عنوان پایان نامه باید موارد زیر را رعایت کنید:
- موضوع پایان نامه باید دقیقا در حوزه تخصصی رشته شما باشد و به آن علاقه مند باشید.
- موضوع باید جدید و ارزشمند باشد و امکان اجزای عملی داشته باشد.
- مشورت با استاد راهنما برای تایید عنوان.
- شروع به جمع آوری اطلاعات اولیه سر تیترها.
- تدوین نتایج همراه با تجزیه و تحلیل نهایی آن ها.
بعد از اینکه عنوان تحقیق مشخص شد شروع به انجام تحقیقات و گرد آوری داده ها و نتایج کنید. و سعی کنید در طول مسیر از راهنمایی های استاد راهنما و اخذ مشاره غافل نشوید. از همه مهم تر اخلاق پژوهش را در تحقیقات خود رعایت نمایید و مانع وقوع سرقت علمی در متن پایان نامه شوید.
در مورد نگارش پایان نامه دکتری واقع بین باشید
با توجه به اینکه انسان موجود نا محدودی می باشد و همیشه تمایل دارد در رقابت ها پیروز باشد ممکن است کمی بلند پرواز رفتار کند و به پایان نامه خود به چشم یک شاهکار علمی نگاه کند که توصیه می کنید از چنین دیدگاهی دوری کنید تا حد ممکن واقع بین باشید و سعی کنید ایرادات و خطاها را با کمال میل بپزید. خود را به عنوان یک کار آموز کم تجربه تصور کنید که هنوز نیاز به تکامل دارد بنابر این همیشه و در هر مرحله بعد از تکمیل نگارش از دوستان و استادان و همراهان خود بخواهید که این متن شما را مطالعه کنند یقینا آنها بهتر از شما تواند نقد و روشن کردن خطا ها را دارند.
مقدمه پایان نامه را پس از اتمام نگارش کل گزارش پایان نامه بنویسید
نوشتن بخش های مقدمه و نتیجه گیری هم زمان با هم، به بستن کار نگارش پایان نامه دکتری کمک خواهد کرد. پس آن را به عنوان آخرین مرحله ی نگارش پایان نامه، نگه دارید و سعی کنید پیش از پایان کار، شروع به نوشتن مقدمه نکنید.
سوالاتی که به آن ها پاسخی داده نشده است را ذکر کنید
در روند نگارش پایان نامه دکتری همیشه سوالاتی به وجود می آید که در پایان نامه ی شما بی پاسخ باقی خواهد ماند. سعی نکنید از آن ها چشم پوشی یا بدتر از آن، آن ها را رها کنید. برعکس بهتر است توجه ها را به این سوالات و ابهامات جلب کنید. می توانید این سوالات را در بخش آخر پایان نامه دکتری خود، به عنوان تحقیقات و بررسی های آینده اضافه کنید.
اگر بخواهید سوالات و ابهامات پایان نامه دکتری خود را نادیده بگیرید، اعتبار پایان نامه تان پایین خواهد آمد.
حجم پایان نامه مهم نیست بلکه مهم اهداف و نتایجی است که در طول پایان نامه عنوان خواهد شد تا حدی که می توانید از بیان جزئیات خودداری کنید و سعی کنید به درستی و اصولی بنویسید. سبک نوشتن خود را در تنظیم پایان نامه رعایت کنید و متاثر از سایرین نباشید.
چگونه در جلسه دفاع دکتری حاضر شویم؟
و اما زمانی که تمام تلاش های شما نتیجه داد و موفق به تکمیل پایان نامه شدید زمان ارائه آن در حضور اساتید و داوران فرا خواهد رسید. در این جلسه تمام تلاش های چندین ماهه شما مثمر ثمر خواهد بود و نمره پایان نامه دکتری خود را اخذ خواهید کرد از این رو بسیار حائز اهمیت می باشد. در این جلسه داوران داخلی و خارجی (داوری که از دانشگاه دیگری دعوت شده) حضور دارند و شما نیز می توانید از خانواده و استاد راهنما خود بخواهید که در این جلسه حضور داشته باشد. در این جلسه دانشجو از لحاظ سواد علمی و میزان تسلط به بخش ارزیابی خواهد شد و همچنین توانایی صحبت کردن و ارائه مفاهیم پایان نامه مهم است که داوران بعد از ارزیابی تمامی این موارد در پایان جلسه نمره ای را به دانشجو اختصاص می دهند که نمره پایان نامه دکتری و اتمام دوره تحصیلی وی خواهد بود. همچنین قبل از شرکت در جلسه باید پاور پوینتی آماده کنید که از رئوس مطالب خود رد این پاور پوینت بیاورید.
نکاتی که در جلسه دفاع می بایستی رعایت شود:
- در نظر گرفتن تناسب وقت با حجم مطالب ارائه شده
- ارائه روایی از پژوهش و نکات مهم آن
- داشتن تجربه قبلی از جلسات دفاع
- ترتیب دادن یک جلسه دفاع آزمایشی
- پیش بینی پرسش های داوران و پاسخ به آن ها
- استقبال از دیدگاه های داوران برای اصلاح
- تمرکز بر روش ارائه
- اطمینان از درستی ابزارهای لازم ارائه در جلسه دفاع
- تشکر و قدردانی از استادان و داوران
