چله داغ چیست و چه کاربردی دارد؟

در بعضی از مناطق کشورمان مانند آذربایجان غربی و شرقی و نیز شهرستان دماوند به طور سنتی از ریشه چله داغی استفاده می شود.
مردمان آن منطقه گیاه چله داغی را به صورت ضماد با دنبه گوسفند جهت درمان و التیام دردهای روماتیسمی استفاده می کنند.
همچنین برای نرم نمودن عضلات نواحی که شیئی در آن فرو رفته جهت در آوردن شی و یا جا اندازی استخوان های جا به جا شده و در رفته به کار می برند.
علاوه بر آن در شهرستان دماوند برای نرم کردن و تحلیل نمودن خار پاشنه پا و حتی تسکین درد از آن استفاده می کنند.

آشنایی با گیاه چله داغی یا گیاه آدمک

چله داغی با نام علمی Biebersteinia که از آن به نام سنبل بیابانی هم یاد شده و در فارسی به نام بیش خاف نیز شناخته شده است.
چله داغی یا بیش خاف گیاهی پایا دارای ساقه کلفت است که تا حدود ۱۵ تا ۴۰ سانتیمتر رشد می کند.
این گیاه دارای برگ های مرکب شانه ای و گل های زرد رنگ می باشد. تمامی سطح گیاه اعم از گل، برگ و ساقه های آن پوشیده از کرک های سفید و انبوه است.
برگ های آن دو یا سه بار به طور شانه ای بریده شده، گلبرگ های آن رنگ سفید مایل به زرد دارد. این گیاه در شهر های مرکزی ایران رویش طبیعی دارد.
چله داغی یکی از گیاهان بومی مناطقی چون آذربایجان شرقی و بعضی از مناطق کمربند شمالی ایران، دامنه های البرز، اطراف شمشک، فیروزکوه، دماوند و قزوین است. در طب سنتی از آن برای تسکین درد مفاصل و استخوان استفاده می شود. ترکیبات این گیاه دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهاب و ضد درد است. گیاه دارویی چله داغی دارای آلکالوئیدهای مختلفیمی باشد.
ریشه های این گیاه دارای کربوهیدرات ها و ترکیبات وابسته (33.9 درصد) شامل: مونوساکاریدها (2.59درصد)، نشاسته (4.78 درصد) و دکسترین ها (16.6 درصد) هستند. همچنین دارای ساپونین ها و فلاونوئیدها نیز می باشد.
اندام های هوایی این گیاه حاوی ساپونین های تری ترپنی، اسانس، آلکالوئیدها و تانن است.

خواص گیاه آدمک یا چله داغی

طب امروزی، گیاه بابا آدم را به عنوان پایین آورنده قند خون، ضدسرطان، ضدتب، ضدروماتیسم، ضدنفخ، ضدعفونی کننده، مسهل، کاهش دهنده کلسترول و چربی خون، محرک ایمنی بدن و دارای خاصیت پروبیوتیک پذیرفته است. در این مقاله از ساعد نیوز به معرفی مهم ترین خاصیت دارویی این گیاه می پردازیم.

اثرات مفید گیاه آدمک بر پوست

ترکیبات شیمیایی موجود در این گیاه مانند پلی استیلن خاصیت آنتی باکتریال و ضد قارچی دارد.
ترکیبات موثر موجود در این گیاه به علت اینکه روند پوست اندازی را تسریع می کند، سموم سطحی بر روی لایه اپیدرم پوست را می زداید و باکتری زدایی می کند.
در حقیقت نوعی لایه برداری طبیعی و سالم و نیز آب رسانی به لایه های سطحی پوست را انجام می دهد؛ در نتیجه شادابی را برای پوست به ارمغان می آورد.

بر اساس تحقیقات به عمل آمده، استفاده از پماد تهیه شده از گیاه بابا آدم قادر است، همانند داروی ضد التهاب ساختگی هیدروکورتیزون، دارای اثرات بهبوددهندگی و تسریع کنندگی روند التیام زخم باشد.

گیاه آدمک و تصفیه خون

ریشه این گیاه تصفیه کننده خون و لنف بدن می باشد و این عمل را با دو مکانیسم انجام می دهد:
1ـ گرفتگی های موجود در سیستم تنفسی را برطرف می کند و به دفع دی اکسیدکربن کمک می نماید.
همچنین گرفتگی در سیستم دفع ادرار را برطرف می کند و به نوعی ضد سنگ کلیه نیز می باشد.
2ـ این گیاه همچنین به کبد کمک می کند تا مواد زائد موجود در خون را تصفیه کند و به کمک کلیه ها آن را از بدن دفع نماید.

مرهم چله داغ برای بیماری های روماتیسمی

گیاه «چله داغی» به عنوان یکی از گونه های گیاهی منحصر به کشور در درمان بیماری های التهابی و مفصلی شناخته شده است، این گیاه از دیرباز در طب سنتی مورد استفاده قرار می گرفته است محققان کشور با استفاده از ریشه گیاه چله داغی پماد ضد دردی را تولید کردند که در درمان بیماری های التهابی و مفصلی نقش مؤثری را دارد. ین پماد از ریشه گیاه چله داغی است و بر خلاف بسیاری از ضد دردها که برای بیماران گوناگون چون بیماران قلبی عروقی و یا کلیوی منع مصرف دارد، نه تنها در درمان و تسکین دردها مؤثر است، بلکه اثرگذاری خوبی در بیمارانی که منع شده اند نشان داده است.

خواص کلیوی گیاه چله داغ

ریشه گیاه آدمک ادرارآور است و تعریق را افزایش می دهد. در حقیقت دفع آب را از بدن می افزاید و از احتباس آن در بدن جلوگیری می کند.

خاصیت ضد نقرس گیاه آدمک

گیاه آدمک دفع کننده اسید اوریک از بدن می باشد، به بیانی دیگر بهبودی بیماران مبتلا به نقرس را تسریع می کند.

جدال گیاه آدمک با دیابت

از اثرات ثابت شده این گیاه، خاصیت ضددیابتی آن می باشد؛ که اولاً باعث کاهش قند خون (با مصرف 3 فنجان جوشانده برگ گیاه در روز) می شود؛ و ثانیاً افرادی که میل زیادی به شکر و شیرینی دارند، با مصرف این گیاه به صورت ناشتا، این تمایلشان کاهش می یابد.

بهبود سیستم گوارشی با چله داغ

اثر این گیاه بر دستگاه گوارش، به علت ضدعفونی کردن دستگاه گوارش، برطرف کردن یبوست و تسریع در امر هضم غذا می باشد.

گیاه آدمک و کم خونی

این گیاه به علت دارا بودن مقادیر بالایی از آهن باعث درمان کم خونی و رنگ پریدگی ناشی از آن می شود.

تقویت سیستم ایمنی

تحقیقات نشان داده که این گیاه باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود ایدز می شود.
همچنین این گیاه در درمان سرماخوردگی، روماتیسم، سرخک، التهاب، آرتریت، تسکین کمردرد، تب، عفونت ها، التهاب و ذات الریه نیز موثر است.

روش مصرف گیاه چله داغ

گیاه چله داغ را می توان به دو روش خوراکی و موضعی مصرف کرد. برای مصرف خوراکی باید ابتدا قسمت های هوایی گیاه را در معرض هوای آزاد خشک کرد و از شاخ و برگ آن دمنوش تهیه کرد. برای دم کردن گیاه باید مقدار مناسبی از گیاه را به همراه آب جوش در قوری بریزید. سپس اجازه دهید چند دقیقه روی بخار آب بماند تا مانند چای دم بکشد. همچنین می توان مقداری از گیاه خشک شده را پودر کرد و به صورت خام همراه با شیر مصرف کرد.

روش دیگر به کار بردن گیاه چله داغ به صورت موضعی است که معمولا جهت تسکین دردهای مفاصل و برخی بیماری ها مانند خار پاشنه کاربرد دارد. برای این کار پس از جمع آوری چله داغی در مرداد ماه، (سه ماه اول سال گیاه در حال رشد است و بهتر است برداشت نشود) ابتدا ریشه های آن را به منظور پاک شدن ریشه از چربی ها و ناخالصی با آب می شویند. پس از تکه تکه کردن در سایه تحت تاثیر هوای آزاد خشک می کنند.

سپس توسط دستگاه آسیاب تکه های خشک شده را پودر و آماده مصرف می کنند.

همچنین می توانید مقدار چربی گوسفند را با گیاه خشک یا تر بکوبید و مانند ضماد روی محل مورد نظر قرار دهید. سپس محل را با یک پارچه تمیز ببنیدید تا اثرگذاری بیشتر داشته باشد.

موارد احتیاط در مصرف گیاه آدمک

برخی از عوارض جانبی مانند خشکی دهان، سردرد، تهوع، اسهال، بی قراری و آلرژی با مصرف بیش از اندازه گیاه آدمک به صورت خوراکی دیده شده است.
بهتر است خانم ها در زمان بارداری و شیردهی از این گیاه استفاده نکنند.
در صورت تماس برگ های این گیاه با ملتحمه و یا قرنیه، عوارض شدید چشمی ممکن است ایجاد شود.
دیابتی ها در صورت مصرف دارو، گیاه آدمک مصرف نکنند.

در صورت درمان دیابت ملیتوس با داروهای شیمیایی، بهتر است برای جلوگیری از تداخلات دارویی، این گیاه استفاده نشود؛ زیرا ممکن است اثر این گیاه به اثر داروهای کاهنده قند خون اضافه شود و احتمال افت شدیدتر قند خون به وجود آید. به افرادی که از داروهای دیورتیک مصرف می کنند این گیاه توصیه نمی شود؛ زیرا باعث کاهش میزان زیاد پتاسیم بدن شده و به دلیل خاصیت ادرارآور بودن آن، بدن میزان زیادی از آب مورد نیاز خود را از دست می دهد.

مصرف مقدار مناسبی از گیاه چله داغ، عوارض خاصی را به دنبال نخواهد داشت. با این حال مصرف خوراکی این گیاه ممکن است با داروهای فشار خون تداخل ایجاد کند.

به یاد داشته باشید که محصولات طبیعی همیشه لزوما بی خطر نیستند و دوز، روش مصرف و تداخل آن ها با دیگر مواد غذایی و داروها بسیار حائز اهمیت است. چنانچه به بیماری مبتلا هستید یا در شرایط خاصی به سر می برید، حتما پیش از مصرف روزانه گیاهان دارویی با پزشک خود مشورت کنید.

خاصیت درمانی سقز را بشناسیم