از سیاه دانه در رژیم غذایی خود استفاده می کنید؟! شاید اگر با خواص سیاه دانه آشنا شوید، هیچگاه مصرف آن را ترک ننمایید سیاه دانه را پیامبر اکرم (ص) درمان هر دردی به جز مرگ می دانست. خواص و فواید سیاه دانه و عسل به قدری فراوان هستند که از درد ناخن پا تا درد و بیماری های نوک موی سر را می توان با آن درمان کرد. سیاه دانه چه خواصی دارد که اینقدر توصیه می شود تا از آن در برنامه غذایی خود حتما استفاده کنید.
معرفی گیاه سیاه دانه
سیاه دانه، یا «سُنیز» (انگلیسی: Nigella Sativa ) گیاهی یک ساله و گلدار و بومی اروپای شرقی و کشورهای بلغارستان، قبرس، رومانی و غرب آسیا و کشورهای ایران، ترکیه و عراق است اما امروزه در مناطق دیگری از اروپا و آسیا نیز می روید این گیاه از خانواده آلاله ها و شمارهٔ گلبرگ های آن از پنج تا هشت است و دانه های سیاه رنگ آن در برگه های وسط گل قرار گرفته و بوی مخصوصی دارد. این گیاه حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر رشد می کند و دارای میوه ای سه قسمتی و بزرگ و کپسول مانند است که حاوی تعداد زیادی بذر است. این بذرهای سیاه، به عنوان ادویه یا یک افزودنی در صنایع غذایی از جمله در آشپزی و قنادی، مورد استفاده هستند مردم بیش از 2000 سال از این بذر برای تهیه دارو استفاده کرده اند.
اشکال دارویی سیاهدانه
- دمنوش
- شربت دو سین (مخلوط با عسل)
- روغن سیاهدانه
سیاهدانه برای چه بیماری هایی مفید است
در تحقیقاتی که انجام شد، معلوم گردیده خواص سیاه دانه بسیار زیاد است و دارای مواد معدنی و ویتامین های مختلف است که در درمان دیابت، بیماری های قلبی و عروقی، کم خونی و میگرن بسیار مفید است. سیاه دانه اسیدهای چرب ضروری فراوانی دارد که از آن می توان به عنوان نوعی ماده غذایی ضدسرطان و همچنین برای حفظ سلامت پوست و مو استفاده کرد. مواد معدنی موجود در سیاه دانه که شامل آهن و پتاسیم نیز است، برای تقویت سیستم ایمنی بدن و رفع مسمومیت های خونی و حتی یبوست موثر است. از سیاه دانه به صورت ضماد مخلوط با روغن زیتون در عطسه های شدید سرماخوردگی استفاده می شود ویا از بخور سیاه دانه در آب به صورت هفته ای یکبار جهت جلوگیری از سینوزیت می توان استفاده کرد
سیاه دانه برای درمان سردرد و میگرن
نصف قاشق سیاه دانه آسیاب شده را با نصف قاشق انیسون (دانه هایی شبیه رازیانه دارد) و سه تکه میخک کوبیده شده، مخلوط کنید و با یک لیوان شیر بجوشانید (بهتر است کمی عسل خالص نیز اضافه کنید). یک فنجان از این معجون دارویی را می توانید در هنگام شروع سردرد و میگرن بنوشید. با روغن سیاه دانه، گیجگاه و شقیقه خود را چرب کنید تا از سردرد خلاص شوید.
سیاه دانه برای درمان دیابت نوع 2
مصرف تنها 2گرم سیاه دانه در روز میزان قند خون و هموگلوبین گلیکوزیه (HbA1C) را کاهش می دهد. همچنین قادر است عملکرد سلول بتا را افزایش داده، در حالی که مقاومت به انسولین را کم می کند.
سیاه دانه برای درمان عفونت با هلیکوباکتر پیلوری
خواص ضد تشنجی سیاه دانه به طور سنتی شناخته شده است. بر اساس مطالعات به عمل آمده برخی بیماری ها چون صرع که در برابر داروهای مدرن مقاوم هستند، به راحتی با مصرف عصاره سیاه دانه قابل درمان اند. چرا که این دانه ها قادرند تشنج را به طور عجیبی کاهش دهند.
سیاه دانه برای درمان آسم
آزمایشات انجام شده بر روی تعداد زیادی حیوانات مبتلا به آسم به وضوح نشان می دهد که اثرات سیاه دانه (همراه با آویشن) نتایج بسیار چشمگیری را نسبت به داروهای معمولی دارد.بنابر دیگر آزمایشات نوشیدن آب جوش به همراه عصاره سیاه دانه اثرات بسیار مطلوبی را برای افراد مبتلا به آسم و راههای هوایی آنها دارد. تحقیقات نشان می دهد که مصرف عصاره سیاه دانه باعث بهبود سرفه ، خس خس و عملکرد ریه در افراد مبتلا به آسم می شود. با این حال ، سیاه دانه ممکن است به اندازه داروهای تئوفیلین یا سالبوتامول مؤثر نباشد.
سیاه دانه برای درمان فشار خون بالا
افراد مبتلا به این مشکل می توانند تنها طی مدت دو ماه درمان شوند. کافی است دوبار در روز 100 و 200 میلی گرم عصاره سیاه دانه را مصرف کنند.
سیاه دانه برای درمان سرطان روده بزرگ
این سرطان رشد یافته را می توان با استفاده ازعصاره سیاه دانه به راحتی متوقف کرده و از مصرف داروهای شیمیایی مضر در امان ماند. تحقیقات دامی نشان می دهد که روغن سیاه دانه بدون داشتن عوارض جانبی، اثرات عجیبی را بر روی موشهای سرطانی داشته است.
سیاه دانه برای درمان برای درمان ریزش مو
از خواص سیاه دانه برای مو می توان به جلوگیری ویا درمان ریزش مو اشاره کرد. برای جلوگیری از ریزش موها و رویاندن موهای ریخته شده، پودر سیاه دانه و حنا را در روغن سوسن مخلوط کرده و روی سر خود مالیده، پس از یک تا دو ساعت بشورید و هفته ای دوبار اینکار را انجام دهید. مداومت در انجام آن، باعث رشد موهای ریخته شده و تقویت موها می گردد. از روغن سیاهدانه بصورت خالص و یا مخلوط با روغن های دیگر مثل زیتون ویا نارگیل ویا کرچک و حتی آب لیمو می توان برای تقویت، رشد، جلوگیری از ریزش، نرم و شفاف شدن و جلوگیری از شوره سر استفاده کرد.
خوردن عسل و روغن سیاهدانه نیز برای جلوگیری از ریزش مو و تقویت موی شما موثر است. برای این روش کافیست یک قاشق چای خوری روغن سیاهدانه همراه با یک قاشق غذاخوری عسل را در یک لیوان آب مخلوط کنید و بنوشید
همچنین برای جلوگیری از ریزش موها و رویاندن موهای ریخته شده، پودر سیاه دانه و حنا را در روغن سوسن مخلوط کرده و بر سر ضماد کنید.
خواص سیاه دانه برای چشم
از آنجا که سیاهدانه دارای ویتامین ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب لازم برای بدن است و دارای خواص آنتی اکسیدانی بالاست؛ برای تمام اعضای بدن از جمله چشم فوایدی دارد که می توان به دو صورت خوراکی و مالیدنی از آن استفاده کرد. برای مصرف خوراکی کافی است یک قاشق چای خوری پودر سیاه دانه به همراه یک قاشق عسل را در لیوانی آب مخلوط کرده و بنوشید. همچنین برای مالیدن آن کافیست از روغن سیاه دانه خوراکی دور چشم خود با سرانگشت از نقطه ی گیجگاهی تا روی استخوان حدقه بمالید. از استفاده کردن هرگونه روغن و یا ماسک در نزدیکی پلک ها و مژه ها خودداری نمایید
سیاه دانه برای جوانی و زیبایی پوست
مالیدن جوهر سیاه دانه بر صورت باعث جوان شدن پوست صورت می شود.در برخی متون طب سنتی به این نکته اشاره شده که استفاده موضعی از تخم سیاه دانه و روغن کنجد برای درمان جوش های زیرپوستی بسیار موثر است. این درمان گران برای تهیه این ترکیب به بیماران شان توصیه می کنند روغن کنجد و پودر سیاه دانه را با یکدیگر ترکیب کرده و آن را روی پوست صورت ماسک کنند. استفاده از این ترکیب به مدت 2 هفته به بهبود جوش های زیرپوستی منجر می شود، اما هنگام استفاده از این ترکیب باید مراقب بود که بیش از اندازه از این روغن روی پوست استفاده نکنید چرا که استفاده بیش از اندازه از انواع روغن ها موجب بسته شدن منافذ پوستی می شود. برای استفاده از این ترکیب باید سرانگشتان تان را اندکی به این روغن آغشته کنید و روی پوست تان ماساژ دهید.
سیاه دانه برای درمان و ترک اعتیاد
سیاه دانه قادر بوده 35 فرد معتاد را که به طور طولانی مدت اسیر دام مواد مخدر بوده اند، نجات دهد. تحقیقات اولیه نشان می دهد که مصرف سیاه دانه سه بار در روز به مدت 12 روز ممکن است علائم ترک مواد افیونی را کاهش دهد.
درمان روماتیسم و درد استخوان
بیماران مبتلا به روماتیسم می توانند هر روز ناشتا یک قاشق عسل طبیعی گرم را که چند قطره روغن سیاهدانه به آن اضافه شود مصرف کنند . همچنین به منظور تسکین درد های ناشی از روماتیسم می توان موم عسل را با روغن سیاه دانه و روغن زیتون یا روغن حیوانی به نسبت مساوی مخلوط نموده و روی درد قبل از خواب مالیده و آن را با پارچه بست.
سیاه دانه برای درمان ناراحتی های کبدی
مقداری از پودر سیاه دانه را با گیاه صبر زرد ( آلوئه ورا ) و عسل مخلوط کرده و هر صبح ناشتا، به مدت هفت روز یک قاشق مرباخوری از آن را میل کنید.
همچنین می توانید روغن سیاه دانه را که در حال جوش است، با غنچه ی برگ های بید (برگ های کوچک ) مخلوط کرده و پیش از خواب یک قاشق مرباخوری از آن را به مدت یک هفته میل کنید.
سیاه دانه برای درمان درد و ناراحتی های کلیوی
یک استکان سیاه دانه را در یک لیتر آب بجوشانید و با عسل شیرین کنید و به مدت یک هفته، صبح ناشتا آن را میل نمایید.همچنین می توانید یک قاشق غذاخوری سیاه دانه آسیاب شده را با نصف لیوان روغن زیتون مخلوط کرده و به صورت ضماد (یعنی مانند پماد روی یک تکه پارچه تمیز) در آن قسمت از کلیه که احساس درد می کنید بگذارید. این عمل را روزانه یک بار و به مدت پنج روزادامه دهید.هر روز مقداری جعفری را در یک لیوان آب بجوشانید و هفت قطره روغن سیاه دانه را به آن افزوده و صبح و شب یک فنجان میل کنید. این کار را به مدت پنج روز ادامه دهید.
سیاه دانه برای تقویت قوای جنسی
مالیدن روغن سیاه دانه بر کمر سبب تمدد اعصاب شده و قدرت جنسی را افزایش می دهد.
سیاه دانه برای درمان درد رحم
برای درمان درد رحم و زایمان، پودر سیاه دانه را با عسل و روغن مخلوط نموده، میل کنید. همچنین خوردن پودر سیاهدانه مخلوط با عسل تسکین دهنده ی درد رحم در هنگام زایمان است . بدین منظور با شروع درد زایمان هر یک تا دو ساعت یک قاشق غذا خوری از عسل و سیاهدانه را که به نسبت مساوی با هم مخلوط کرده اید ، مصرف کنید . می توانید آن را قبل از مصرف در مقداری آب گرم حل کنید .
سیاه دانه برای درمان جوش های چرکی
اگر در گروه جوان هایی قرار دارید که از دست جوش های التهابی و ترشحات چرکی آن رنج می برید، می توانید با استفاده از خمیر سیاه دانه برای درمان این جوش ها که غالبا بعد از بلوغ در نوجوانان به وجود می آید و در برخی موارد تا جوانی افراد ادامه پیدا می کند، اقدام کنید. برای تهیه این خمیر کافی است 2 قاشق پودر سیاه دانه را با مقداری سرکه ترکیب کرده و آن را روی صورت خود ماسک کنید. این ترکیب کمک می کند جوش های التهابی و چرکی به مرور خشک و برطرف شوند.
سیاه دانه برای درمان تب
اگر مقداری سیاه دانه را بکوبید و با کمی سکنجبین میل نمایید، تب را برطرف می کند.
سیاه دانه برای درمان بی اختیاری ادرار
پوسته تخم مرغ را پس از شستن کامل، با حرارت مقداری تفت دهید و با مقداری سیاه دانه مخلوط کرده و بکوبید تا کاملا نرم شود. یک قاشق چایخوری از این مخلوط را در یک لیوان شیر ریخته و آن را به هم بزنید و صبح و شب، به مدت یک هفته میل کنید.
سیاه دانه برای درمان دل پیچه و درد های روده ای
به مقدار مساوی زیره و نعنا و انیسون را بجوشانید و هفت قطره روغن سیاه دانه به آن اضافه کنید. سپس با عسل خالص آن را شیرین کرده و در موقع دل پیچه و دل درد آن را بنوشید.
آیا سیاهدانه لاغر کننده است؟!
از آنجا که خواص سیاه دانه باعث کنترل قند خون و تنظیم کربوهیدرات ها می شود؛ در کاهش وزن بسیار موثر است. همچنین سیاه دانه با داشتن مقدار زیادی مواد معدنی، ریزمغذی ها، ویتامین ها و انواع اسیدهای چرب مورد نیاز بدن و آنتی اکسیدان ها در حفظ سلامتی بدن در رژیم ها نیز موثر است. سیاه دانه سرشار از فیبر و آنتی اکسیدان است که می تواند به دفع مواد سمی و پرکردن معده و ایجاد احساس سیری در شما کمک کند. همچنین سیاه دانه می تواند از نفخ جلوگیری کرده و یکی از عوامل موثر در کاهش کلسترول و تری گلیسیرید خون باشد.
عوارض مصرف سیاهدانه
سیاه دانه ، هنگامی که به صورت خوراکی به مقدار کمی مانند طعم دهنده غذاها استفاده شود ، برای اکثر افراد بسیار ایمن است . روغن سیاه دانه و عصاره سیاه دانه هنگام استفاده در مقادیر کم و کوتاه مدت ، ایمن هستند. سیاه دانه هنگام استفاده روی پوست ممکن است باعث ایجاد بثورات آلرژیک شود.
دوران بارداری و شیردهی : به نظر می رسد دانه سیاه به مقدار غذایی در دوران بارداری بی خطر است. اما مصرف مقادیر بیشتر دارویی به احتمال زیاد غیرقابل اطمینان است. سیاه دانه می تواند باعث انقباض رحم شود .
كودكان: روغن سیاه دانه برای كودكان كه به صورت كوتاه مدت و به مقدار کم استفاده شود، ایمن است .
اختلالات خونریزی : سیاه دانه ممکن است لخته شدن خون را کند کرده و خطر خونریزی را افزایش می دهد. سیاه دانه ممکن است اختلالات خونریزی را شدیدتر کند.
دیابت: سیاه دانه ممکن است قند خون را در برخی افراد کاهش دهد. در صورت ابتلا به دیابت و استفاده از سیاه دانه ، علائم قندخون پایین (هیپوگلیسمی) را رعایت کنید و قند خون را با دقت کنترل کنید .
فشار خون پایین: سیاه دانه ممکن است فشار خون را کاهش دهد. از نظر تئوریک، مصرف سیاه دانه باعث می شود فشار خون در افرادی که فشار خون پایین دارند خیلی کم شود
احادیث درمانی درباره سیاهدانه
امام رضا (ع) می فرماید:وَلیشُمَّ النَّرجِسَ ؛ فَإِنَّهُ یأمَنُ الزُّکامَ ، وکذلِک الحَبَّةُ السَّوداءُ،؛ گل نرگس ببویید؛ زیرا از زکام، ایمنی میبخشد و همچنین است سیاه دانه.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و سلم فرمود: "ما من داء إلا فی الحبة السوداء منه شفاء إلا السام" یعنی هیچ بیماری نیست مگر شفای آن در سیاه دانه است جز مرگ.
امام رضا علیه السلام درباره خواص اعجاب انگیز سیاه دانه می فرماید:در سیاهدانه برکت است. در چهل چیز خداوند برکت قرار داده ازحبوبات و جمادات هم سیاهدانه را بر گزیده است.
با فواید و مضرات سیاهدانه بیشتر آشنا شوید
