به گزارش سایت خبری ساعد نیوز ، ممکن است بارها برایتان پیش آمده باشد، اشیایی که از نظر مادی ارزشمند نیستند را به خاطر تعلق عاطفی که به آن داشتید نزد خود نگه دارید اما دسته ای از افراد هستند که اشیا و وسایلی را که هیچ ارزش مادی یا معنوی برای آن ها ندارند نزد خود نگه می دارند و هیچ وسیله ای را دور نمی اندازند. در واقع افرادی که به اختلال احتکار مبتلا هستند حتی از دور ریختن چیزها در سطل زباله نیز مشکل دارند و به آن ها دل می بندند. به عنوان مثال از دور ریختن روزنامه باطله ای که متعلق به سال های پیش است خودداری می کنند، از ترس اینکه مبادا روزی به آن احتیاج پیدا کنند. احتمال همزمان شدن رفتارهای احتکاری با آسیب های جسمی و اختلال های روانی دیگر مانند افسردگی، وسواس، کنترل تکانه و ... اهمیت درمان را پررنگ تر می کند.
شیوع این اختلال حدود 2 تا 5 درصد است. جمع کردن وسایل معمولا از سنین نوجوانی آغاز می شود. افراد مبتلا به این اختلال از خرید کردن و جمع کردن وسایل لذت می برند. در واقع این قبیل کارها در پاسخ به احساس افسردگی شدت پیدا می کند.
تشخیص زمان شروع اختلال کار دشواری است، چرا که اغلب اوقات به دلیل تلاش سایر اعضای خانواده برای تمیز کردن خانه بیماری تا مدتها پنهان باقی می ماند. همچنین در مواردی، بیمار پس از بزرگتر شدن مستقل می شود و رابطه خود را با اطرافیان به تدریج قطع می کند. اختلال وسواس احتکار اغلب در بزرگسالی شروع می شود و با افزایش سن فرد بدتر می شود.
بیماری در میانسالی به اوج خود می رسد و درمان آن بسیار سخت می شود. معمولا اطرافیان زمانی متوجه وجود این اختلال در عزیزان خود می شوند که خانه آنها با وسایل اضافه کاملا انباشته شده است.
دلایل بیمار برای دور نریختن اشیا چیست؟
برخلاف افرادی که اشیای باارزشی را جمع آوری می کنند و در نظر دیگران کلکسیون دار تلقی می شوند، افرادی که دچار اختلال وسواس احتکار هستند، اساسا چیزهایی را جمع می کنند که اغلب هیچ ارزشی ندارند یا صرفا این کار را از اطرافیان خود در کودکی آموخته اند. برخی از دلایل بیماران برای نگه داشتن تمام اشیا در محل زندگی خود عبارتند از:
- بیمار اظهار می کند که این اشیا او را به یاد چیزی، کسی یا خاطره ای می اندازند.
- معتقد است می تواند با این اشیا چیزی بسازد یا روزی به کار می آیند.
- از بودن تمام این وسایل در کنارش احساس امنیت می کند.
- معتقد است دور ریختن وسایل اسراف است.
شاید در موارد کمی فرد قانع شود که برخی از اشیا را دور بریزد، اما انجام این کار باعث استرس و ناراحتی شدید فرد می شود. در نهایت، تمام سطوح خانه بیمار، شامل کف اتاق، روی مبلمان، روی کابینت ها، بالای کمدها و هر جای دیگری که فکرش را بکنید پر از وسیله های در هم و برهم می شود. فرد تنها راه باریکی را برای عبور و مرور خود به سمت آشپزخانه، محل خواب و دستشویی باقی می گذارد که به تدریج همان نیز غیر قابل استفاده خواهد شد.
بیمار اغلب بهداشت شخصی خود را رعایت نمی کند و در معرض خطر افتادن یا گیر کردن بین وسایل خود و حتی آتش سوزی غیرعمدی قرار دارد. هرچه میزان به هم ریختگی خانه بیشتر می شود، استرس بیمار نیز بیشتر می شود که اغلب به دلیل نبود فضا برای زندگی، شکایت اعضای خانواده یا همسایه ها و حتی درگیری با پلیس است.
نشانه های اختلال وسواس احتکار:
بر اساس راهنمای آماری و تشخیصی بیماری های روانی، علائم زیر در اختلال وسواس احتکار دیده می شود:
- اشکال در دور ریختن یا مرتب کردن وسایل شخصی، فارغ از ارزش داشتن یا نداشتن
- اشکال در دور ریختن وسایل به دلیل ایجاد استرس شدید در فرد
- دور نریختن اشیا باعث در هم ریختگی فضا و ناتوانی در استفاده از فضای خانه می شود.
- این اختلال در روابط شخصی فرد اشکال ایجاد می کند.
- در برخی موارد، انبار کردن وسایل با جمع آوری وسایل دیگر از خیابان همراه است که به آنها هیچ نیازی نیست یا فضایی برای آنها در خانه وجود ندارد.
- نگهداری از تعداد زیادی از حیوانات خانگی از دیگر نشانه های مهم این اختلال است. افراد مبتلا معمولا ده ها حیوان خانگی، معمولا سگ یا گربه را در خانه نگهداری می کنند.
حیوانات خانگی در محیط زندگی آنها کاملا آزاد هستند و می توانند هر جایی بخوابند، ادرار یا مدفوع کنند. از آنجا که تعداد حیوانات بسیار زیاد است، معمولا شرایط نگهداری از آنها خوب نیست و سلامت حیوانات و فرد تهدید می شود. به دلیل عدم رعایت موارد بهداشتی، در اکثر موارد بوی بدی از خانه بیمار به مشام می رسد که این باعث می شود بیمار با شکایت همسایگان و پلیس رو به رو شود. در موارد شدید، بیمار ممکن است از انتقال اجساد حیوانات خانگی به بیرون از منزل خودداری کند.
با وجود تمام شواهد فوق، بیمار کاملا معتقد است که رفتارهای وی مشکلی برای زندگی خود و اطرافیانش ایجاد نمی کند.
علت ابتلا به اختلال وسواس احتکار:
علت ابتلا به این اختلال هنوز در دست مطالعه است، اما ریسک فاکتورهایی برای آن شناسایی شده است. افرادی که پیش از این در زندگی خود دچار تروما شده اند، در تصمیم گیری دچار اشکال هستند، یا یکی از اعضای خانواده آنها دچار مشکل جمع آوری اشیا است، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار دارند. بیشتر افرادی که دچار این اختلال هستند به اختلال افسردگی یا اضطراب نیز مبتلا هستند. اختلال وسواس انبار کردن وسایل نوعی وسواس جبری به حساب می آید.
