منفی کردن در زبان ترکی استانبولی با زبان فارسی تفاوت دارد. واژه منفی کننده در ترکی یک پسوند به نام değil است که صرف می شود و بعد از واژه ها و در انتهای جمله قرار می گیرد. مهم ترین نکته ای که در ساخت جمله منفی باید در نظر بگیرید این است که در این نوع جملات صفت صرف نمی شود و به شکل ساده خود می آید. ساختار جمله منفی این گونه خواهد بود:
ضمیر + شکل ساده و صرف نشده صفت یا اسم + شکل صرف شده واژه değil
جدول صرف واژه değil
| Ben … değilim | من … نیستم. |
| Sen … değilsin | تو … نیستی. |
| O … değil | او … نیست. |
| Biz … değiliz | ما … نیستیم. |
| Siz … değilsiniz | شما … نیستید. |
| Onlar … değiller | آنها … نیستند. |
در مثال زیر نحوه منفی کردن یک جمله مثبت را می بینید:
Ben uzunum (من قدبلندم.)
Ben uzun değilim (من قدبلند نیستم.)
توجه
دقت کنید که صفات در این حالت، یعنی در جملات منفی با فاعل تطابق ندارند و در حالت ساده و صرف نشده می آیند:
Sen uzun değilsin (تو قدبلند نیستی.)
نکته
واژه değil به صورت /دِییل/ تلفظ می شود.
افعال در زبان ترکی استانبولی
افعال در زبان ترکی استانبولی دارای مشخصه های متفاوتی نسبت به فارسی هستند. در این درس با ساختار افعال در این زبان آشنا می شویم.
مصدر افعال ترکی
در زبان فارسی با اضافه کردن –َن به ریشه فعل مصدر ساخته می شود، مثلا خوردن، نوشتن. شکل مصدری افعال در زبان ترکی با پسوند –mek/-mak ساخته می شوند. در فرهنگ لغت، افعال به صورت مصدری خود آمده اند، مثلا:
Uyumak = uyu + mak (خوابیدن)
Bilmek = bil + mek (دانستن)
نکته
حالت مصدری فعل بدون پسوند، حالت امری فعل نیز هست. اگر از مصدر فعل –mek و –mak را حذف کنیم فعل امری مثبت و اگر تنها k- را حذف کنیم، فعل امر منفی درست می شود، مثلا:
Gelmek (آمدن)
Gel (بیا) / gelme (نیا)
Bakmak (نگاه کردن)
Bak (نگاه کن) / bakma (نگاه نکن)
منفی کردن افعال در زبان ترکی
برای منفی کردن افعال در زبان ترکی، کافی است پسوند –me/ -ma را به ریشه فعل بچسبانید، مثلا:
Gelmek (آمدن)
Gel- (ریشه فعل آمدن است)
Gel + me = gelme
Gelme + mek = gelmemek (نیامدن)
Yorulmark (خسته شدن)
Yorul + ma + mak (خسته نشدن)
چگونه در زبان ترکیه جملات را سوالی کنیم؟
