ملانین رنگدانه ای است که رنگ های مختلف پوست، مو و چشم انسان را تولید می کند. رنگ (پیگمنتیشن) با مقدار ملانین موجود در پوست تعیین می شود. بدون ملانین، پوست سفید رنگ با سایه های صورتی ناشی از جریان خون در پوست است. افراد بور ملانین بسیار کمی تولید می کنند، پوست های تیره تر مقدار متوسط ملانین را تولید کرده و پوست های بسیار تیره بیشترین میزان ملانین را تولید می کنند. افراد مبتلا به آلبینیسم ملانین بسیار کم تولید کرده و یا اصلا ملانین تولید نمی کنند و بنابراین پوست آنها سفید یا صورتی کمرنگ است. معمولا ملانین در پوست نسبتا به طور مساوی توزیع می شود، اما گاهی اوقات افراد دارای لک پوستی با ملانین بیشتری هستند. نمونه هایی از این لکه ها شامل کک و مک ها، لکه های سن (لنتیجی) و ملاسما می باشند.ملانین توسط سلول های اختصاصی (ملانوسیت ها) تولید می شود که در میان سلول های دیگر در لایه بالای پوست به نام اپیدرم پراکنده شده اند. پس از تولید ملانین، به سایر سلول های پوستی اطرافش گسترش می یابد.
دلایل ژنتیکی هیپرپیگمانتاسیون
تیرگی پوست ممکن است بر اثر اختلالات مادرزادی یا ژنتیکی ایجاد شود از جمله:
- آکانتوز نیگریکانس (Acanthosis nigricans)( نوعی مشکل پوستی که طی آن پوست قسمت هایی مانند زیر بغل، کشاله ی ران و گردن ضخیم و تیره می شود.
- اینکانتیننتا پیگمنتی (incontinenta pigmenti)(یک ناهنجاری نادر است که با تظاهرات عصبی، پوستی، چشمی و دندانی همراه است و بیشتر در زنان دیده می شود.)
- نوروفیبروماتوز (لک های شیر قهوه، که لکه های روشن یا قهوه ای تیره روی پوست هستند که از بدو تولد وجود دارند)
- گزرودرما پیگمنتوزوم (Xeroderma pigmentosum) (اختلال ژنتیکی ترمیم DNA
علت چهره ی ناهموار و پر از لکه های پوستی
سن :
سن و سال نقشی اساسی در بروز لکه های پوستی دارند. لکه های حاصل از سن که لکه های پیری نیز نامیده میشوند.به رنگ قهوه ای روشن تا تیره بوده و در دستها، پاها و صورت افراد سالخورده دیده میشوند.لکه های پیری در اثر ژنتیک یا تابش نور آفتاب ایجاد میشوند. لکه های پیری گوشه هایی گرد داشته و شبیه به کک و مک هستند .بعضی افراد به دلایل ژنتیک مستعد ابتلا به این لکه ها هستند. دلیل دیگر ایجاد این لکه ها قرار داشتن پوست به مدت طولانی در معرض تابش نور آفتاب میباشد .برنزه کردن به صورت مرتب، کار کردن در فضای باز و زندگی در محیطی آفتابی باعث انتشار بیشتر این لکه ها خواهد شد.
شرایط خاص پوستی :
شرایط خاص پوستی مانند آکنه، روزاسه، صدفک(psoriasis) و حساسیتها میتوانند سلامت کلی پوست را تحت تاثیر قرار بدهند و باعث لکه و سطح پوست ناهموار بشوند.اگر شما دچار حساسیتهای شدید خارش، خشکی پوست یا درد هستید حتما باید در برنامه شاداب سازی پوست خود درمان بیماری را نیز قرار بدهید.
شرایط محیطی:
شرایط محیطی متفاوت وجود دارند. که میتوانند باعث ایجاد لکه یا خراب شدن سطح پوست شما بشوند.مواردی از قبیل باد،گرد وخاک،دودسیگار،مواد شیمیایی، آب و هوا، آلودگی و اشعه های ماورای بنفش (باعث آفتاب سوختگی میشود).تمام این عوامل کلاژن و الاستین فیبرهای پوست شما رااز بین میبرندو باعث خشکی، زبری وچروک آن میشوند.
آسیب های ناشی از آفتاب :
لکه های افتاب در نتیجه ی حضور طولانی مدت در زیر نور آفتاب در نواحی بدن مانند صورت، دستها و بازوها ایجاد میشوند.این لکه ها با وجودی که خطری برای سلامتی ندارند، ولی معمولا با سایر عوارض پوستی مانند چین و چروک همراه بوده و ظاهر چندان زیبایی ندارند.در بعضی از موارد لکه های حاصل از تابش نور شدید آفتاب به پوست بدن باعث ایجاد سرطان پوست میشوند.