اسکوربوت (به انگلیسی: Scurvy) نوعی عارضه ناشی از کمبود ویتامین C است که به علائم گسترده ای در بدن منجر شده و در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد.از جمله علائم و عوارض این بیماری می توان به کم خونی، ضعف، خستگی، خونریزی بی دلیل، درد در اندام ها به خصوص پاها، ورم برخی قسمت های بدن و گاهی زخم لثه و افتادن دندان ها اشاره کرد.
اسکوربوت یا اسکوروی از بیماری های جدی اما قابل درمان است که به دلیل کمبود ویتامین C یا اسید اسکوربیک در بدن رخ می دهد. ویتامین C نقش مهمی در عملکردهای مهم بدن دارد. به عنوان مثال برای ساخت کلاژن که از اجزای مهم بافت های همبند می باشد مورد نیاز است. بافت های همبند وظیفه مهم در حفظ ساختار و پشتیبانی از بدن از جمله ساختار عروق خونی بر عهده دارند.به علاوه کمبود ویتامین C روی سیستم ایمنی، جذب آهن، متابولیسم کلسترول و سایر عملکردهای بدن اثر منفی می گذارد.
پیشینه شناخت اسکوربوت به دوران یونان و مصر باستان بر می گردد. گفته شده این بیماری طی قرن های 15 تا 18 میلادی در میان دریانوردان بسیار شایع بوده است زیرا در سفرهای دریایی طولانی دستیابی به منابع محصولات تازه دشوار بوده و بسیاری از این افراد در اثر عوارض بیماری جان خود را از دست می دادند.همچنین در دوره قحطی سیب زمینی سال 1845 در ایرلند و جنگ داخلی آمریکا موارد ابتلا به آن تا حد زیادی افزایش یافت.امروزه خوشبختانه اسکوربوت به خصوص در مناطقی که از نان و غلات غنی شده استفاده می شود چندان شایع نیست اما هنوز افرادی هستند که به دلیل عدم مصرف کافی ویتامین C به این بیماری دچار می شوند. این عارضه در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد و برای درمان آن از مکمل های خوراکی یا درون وریدی ویتامین C استفاده می شود.
روش های تشخيص اسکوربوت
اگر مشکوک به بیماری اسکوربوت هستید، به پزشک مراجعه کنید و یا از طریق ویزیت آنلاین با یک پزشک متخصص صحبت کنید. پزشک در مورد سابقه رژیم غذایی شما سؤالاتی می پرسد، علائم این بیماری را بررسی می کند و آزمایش خون را تجویز می کند. آزمایش خون برای بررسی سطح ویتامین C در سرم خون شما استفاده می شود. به طور کلی، افراد مبتلا به اسکوربوت سطح سرمی ویتامین C کمتر از 11 میکرومول در لیتر دارند.
درمان اسکوربوت
اگرچه علائم می تواند شدید باشد، درمان اسکوربوت نسبتاً ساده است. ویتامین C به طور طبیعی در بسیاری از میوه ها و سبزیجات یافت می شود. همچنین اغلب به آب میوه ها، غلات و غذاهای میان وعده اضافه می شود. اگر به یک مورد خفیف اسکوربوت مشکوک هستید، خوردن حداقل پنج وعده میوه و سبزیجات در روز ساده ترین راه برای درمان این بیماری است. برای اینکه رژیم غذایی مناسبی دریافت کنید مشاوره آنلاین پزشکی داشته باشید.
مکمل های خوراکی ویتامین C نیز به طور گسترده در دسترس هستند و این ویتامین در اکثر مولتی ویتامین ها وجود دارد. اگر علائم پس از چند روز تغییر رژیم غذایی ادامه یافت، حتما با پزشک خود مشورت و یا با دکتر آنلاین صحبت کنید.برای موارد شدید و مزمن اسکوربوت، پزشک ممکن است دوزهای بالایی از مکمل های خوراکی ویتامین C را برای چند هفته تا چند ماه توصیه کند. در این خصوص باید گفت که هیچ اتفاق نظری در مورد دوز درمانی خاص برای اسکوربوت شدید وجود ندارد و بسته به نظر پزشک انجام می شود.
بهبود اسکوربوت
اکثر افراد پس از شروع درمان نسبتاً سریع بهبود می یابند. شما باید طی یک یا دو روز پس از درمان شاهد بهبود برخی علائم باشید، از جمله:
- درد
- خستگی
- سردرگمی
- سردرد
- نوسانات خلق و خوی
علائم زیر ممکن است چند هفته طول بکشد تا بهبود یابد:
- ضعف
- خونریزی
- کبودی
- یرقان
میزان مناسب مصرف ویتامین C
توصیه های روزانه ویتامین C به سن، جنسیت و سایر شرایط سلامتی بستگی دارد. برای بزرگسالان این میزان بین 65 تا 120 میلی گرم است. افرادی که سیگار می کشند یا مشکلات گوارشی دارند معمولاً حداقل 35 میلی گرم در روز بیشتر از افراد غیرسیگاری به این ویتامین نیاز دارند.
منابع ویتامین C
مرکباتی مانند پرتقال، لیموترش و لیمو به طور سنتی برای پیشگیری و درمان اسکوربوت استفاده می شود. چندین میوه و سبزی دیگر نسبت به مرکبات دارای دوز بالاتر ویتامین C هستند. بسیاری از غذاهای آماده، مانند آب میوه ها و غلات نیز حاوی ویتامین C هستند.میوه هایی با سطح بالای ویتامینC شامل موارد زیر هستند:
- فلفل شیرین
- گواوا و پاپایا
- سبزی های تیره به خصوص کلم و اسفناج
- بروکلی
- جوانه بروکسل
- توت، به خصوص تمشک، توت فرنگی، و توت سیاه
- آناناس و انبه
- گوجه فرنگی، به ویژه پوره گوجه فرنگی یا آب میوه ها
- طالبی و بیشتر خربزه ها
- نخود سبز
- سیب زمینی
- گل کلم
ویتامین C در آب حل می شود. پخت و پز، کنسرو کردن و نگهداری طولانی مدت می تواند محتوای ویتامین در غذاها را تا حد زیادی کاهش دهد. بهتر است غذاهای غنی از ویتامین C را به صورت خام یا تا حد امکان نزدیک به آن مصرف کنید.
پیشگیری از اسکوربوت
با مصرف کافی ویتامین C، ترجیحاً در رژیم، اما گاهی به صورت مکمل، می توان از اسکوربوت پیشگیری کرد.دفتر مکمل های غذایی ایالات متحده (ایالات متحده) (ODS) توصیه می کند منبع معتبر مصرف ویتامین C زیر را داشته باشد:حداکثر تا 6 ماه: 40 میلی گرم، به طور معمول در دوران شیردهی ارائه می شود
- 7 تا 12 ماهگی: 50 میلی گرم
- 1 تا 3 سال: 15 میلی گرم
- 4 تا 8 سال: 25 میلی گرم
- 9 تا 13 سال: 45 میلی گرم
- 14 تا 18 سال: 75 میلی گرم برای مردان و 65 میلی گرم برای زنان
- 19 سال به بالا: 90 میلی گرم برای مردان و 75 میلی گرم برای زنان
- در دوران بارداری، زنان باید 85 میلی گرم ویتامین C مصرف کنند و در زمان شیردهی به 120 میلی گرم برسد.
- افراد سیگاری هر روز به 35 میلی گرم بیشتر از افراد غیر سیگاری نیاز دارند.
مزایا و معایب درمان بیماری بواسیر با لیزر
