درمان گرما زدگی در طب سنتی!

گرمازدگی و درمان آن

در حالی که بسیاری از افراد مشتاق فرارسیدن فصل گرم تابستان هستند، اما گرمای بیش از حد در تابستان چیزی است که خوشایند همگان نیست. در حقیقت وقتی گرما و رطوبت بالا می رود علائم گرمازدگی در افراد افزایش می یابد. در این شرایط افراد در معرض علائمی مانند تب های مرموز، حالت تهوع، اسهال، تعریق، سرگیجه و سنگینی سر قرار می گیرنددر مواردی که فرد دچار گرمازدگی شدید شده باشد علائمی مانند ادرار تیره، افزایش سرعت ضربان قلب، گیجی، سردرد شدید، سرخی و خشکی پوست و غش ممکن است مشاهده شوند که در این حالت بهتر است سریع تر به بیمارستان مراجعه شود. اما در موارد خفیف تر گرمازدگی می توان از درمان های سنتی یا گیاهان دارویی برای کنترل آن استفاده کرد.

هندوانه

مصرف هندوانه می تواند به تامین آب از دست رفته کمک کند، در عین حال ادرار آور نیز می باشد خصوصا بخش های سفیدتر نزدیک به پوست هندوانه که با افزایش ادرار به دفع مواد زائد و حرارت از بدن کمک می کند.

مصرف ماش

به عنوان یک ادرار آور خفیف در طب سنتی شناخته می شود. در طب سنتی برای این منظور دانه های خشک ماش را در آب جوش خیسانده و سپس آب آن را مصرف می کنند.

شربت سکنجبین

یکی از راه های درمانی خانگی و سنتی برای گرمازدگی استفاده از شربت سکنجبین است. مصرف شربت سکنجبین به همراه یخ نوشیدنی بسیار مفید برای پایین آمدن حرارت بدن است و علاوه بر آن را صفرا را می برد و از حرارت معده می کاهد و هر آنچه بلغم در معده و روده باشد را خارج می کند. اگر شربت سکنجبین را با ریشه یا تخم یا عرق کاسنی مخلوط کنید یک نوشیدنی بسیار مفید و گوارا حاصل می شود که برای کسانی که دارای جگر و معده ای گرم هستند مزایای بسیاری دارد. اما لازم به تذکر است که کسانی که دچار زخم روده و معده هستند از مصرف این شربت خودداری کنند.

عرق شاتره

یکی از روش ها درمانی خانگی و مفید برای خلاص شدن از گرمازدگی استفاده از عرق شاتره است. شاتره خاصیت ضد عطشی و گرمازدگی دارد و باعث تصفیه خون می شود و صفرا را می برد. علاوه بر آن شاتره باعث تقویت عملکرد کبد می شود و نفخ را از بین می برد و اشتها را افزایش می دهد و چون شاتره طبعی سرد دارد بنابراین برای ناراحتی های پوستی و اگزما بسیار مفید است و باعث از بین رفتن زردی پوست و سموم بدن می گردد و هورمون ها تنظیم و تب و سرفه ناشی از گرما را بهبود می بخشد. اگر فردی بسیار گرمایی هستید و در آفتاب کار می کنید هرروز قبل از بیرون رفتن یک لیوان شربت عرق شاتره نوش جان کنید. همچنین می توانید به این شربت کمی خاکشیر نیز اضافه نمایید.

عرق کاسنی

یکی از روش های درمانی خانگی و سنتی برای رفع گرمازدگی استفاده از عرق کاسنی است. عرق کاسنی از عرقیاتی محسوب می شود که علاوه بر اینکه میزان تحمل بدن را د برابر گرما افزایش می دهد بلکه مصرف روزانه دو فنجان از آن در ماه های گرم سال باعث پاک سازی کبد می شود و همچنین باعث افزایش میزان تعرق بدن نیز می گردد. همچنین از دیگر خواص عرق کاسنی می توان به تصفیه خون، تقویت عملکرد معده و کبد اشاره نمود. علاوه بر موارد یادشده عرق کاسنی برای مسدود شدن مجاری صفراوی و قولنج های کبدی بسیار مفید است. عرق کاسنی طبیعت سردی دارد که برای رفع گرمازدگی بسیار سودمند است.

عناب و شکر

یکی از روش های خانگی و سنتی برای درمان گرمازدگی استفاده از عناب و شکر است. برای درمان گرمازدگی مقداری از عناب را در آب بجوشانید و پس از سرد شدن به آن کمی شکر و یخ اضافه کنید و نوش جان کنید. یک ترکیب مؤثر دیگر برای درمان گرمازدگی عناب و زرشک است به این صورت که مقداری از عناب و زرشک را در آب بجوشانید و پس از سرد شدن به آن کمی شکر اضافه کنید و در هنگام نوش جان کردن یخ هم در آن بریزید. این ترکیب حرارت بدن را کاهش می دهد و فرد احساس خنکی و راحتی می کند.

خاکشیر

استفاده از خاکشیر یخ زده روشی سنتی و خانگی برای درمان گرمازدگی شناخته شده است به این صورت که مقداری خاکشیری که در فریزر بوده و یخ زده را در شربت آب لیمو بریزید و نوش جان کنید. علت اینکه از خاکشیر یخ زده استفاده می شود این است که اسهال را برطرف و اثر خنک کنندگی آن بیشتر است در غیر این صورت خاکشیر ملین و اسهال آور است.آب لیمو نیز به دلیل دارا بودن ویتامین C خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد به همین دلیل توصیه می شود در ماه های گرم سال یک عدد لیموی تازه را در مقداری آب بریزید و یک روز درمیان استفاده کنید.

تخم شربتی

یکی دیگر از گیاهان بسیار مفید که در روش های خانگی و سنتی برای رفع گرمازدگی استفاده می شود تخم شربتی است. تخم شربتی همان دانه گیاه ریحان است که هنگامی که در آب مخلوط می شود حالتی لعاب دار به خود می گیرد. برای استفاده از تخم شربتی می توانید مقداری از آن را در شربت آب لیمو بریزید و به آن کمی یخ اضافه کنید و نوش جان کنید. تخم شربتی در آب حالت ژله ای به خود می گیرد و عطش و حرارت بدن را می کاهد.

استفاده از روغن های معطر برای رفع گرمازدگی

استفاده از روغن های معطر نیز روش درمانی دیگری است که به صورت خانگی برای رفع گرمازدگی به کاربرده می شود. برای استفاده از این روش درمانی به این صورت عمل کنید که مقدار دو تا سه قطره از روغن نعناع فلفلی را به همراه یک تا دو قطره از روغن اسطوخودوس و دو قاشق غذاخوری از روغن زیتون یا روغن بادام را با یکدیگر مخلوط کنید و هنگامی که شاهد بالا رفتن دمای بدن خود شدید آن را پشت گردن، روی پاها و داخل مچ دست مالش دهید این کار باعث پایین آمدن درجه حرارت بدن می شود. روغن اسطوخودوس اعصاب را در مقابل گرمازدگی آرام و روغن نعناع فلفلی خاصیت خنک کنندگی دارد و عطش و حرارت بدن را پایین می آورد.

عناب و شکر

برای رفع گرمازدگی بهتر است عناب را در آب جوشانده و با کمی شکر به صورت خنک میل کنید.همچنین خوردنی های سرد و تر مانند گل بنفشه، خاکشیر، هندوانه و تخم خیارین (خیار، کدو، هندوانه و خربزه) نیز توصیه می شود.البته بهترین دارو برای رفع گرمازدگی دم کرده عناب و زرشک است که همراه با مقداری شکر میل می شود.

به لیمو

به لیمو گیاهی به صورت درختچه است که از برگ آن استفاده می شود.این گیاه از قدیم در طب سنتی ایران به عنوان:

• آرام بخش،
• ضد تشنج،
• ادرارآور،
• رفع گرمازدگی ،
• رفع کننده سرگیجه و تپش قلب مورد استفاده بوده و در حال حاضر نیز از آن استفاده می شود.

گلاب

بنابر اعلام دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران، برای معالجه اشخاص گرمازده، بهترین راه خوراندن گلاب همراه با مقداری یخ است،به قدری که باعث استفراغ شده و صفرا را خارج کند.نوشیدن گلاب خنک، گرمی درون را از بین می برد و بدن را تقویت می کند.بوییدن گلاب برای تقویت قلب و رفع بیهوشی و تقویت حواس باطنی مفید است.

دوغ

یکی از روش های درمانی به صورت طبیعی و خانگی برای رفع گرمازدگی استفاده از دوغ است. ازآنجاکه برای تهیه دوغ از آب استفاده می شود بنابراین این ماده حیات بخش بدن را خنک و هیدراته می کند. همچنین این نوشیدنی دارای پروبیوتیک ها، پروتئین ها، مواد معدنی و ویتامین ها است. برای تهیه دوغ به این صورت عمل کنید که مقداری از ماست را در یک لیوان آب حل کنید و به آن کمی نمک و اندکی پودر زیره به صورت دلخواه اضافه کنید. همچنین می توانید کمی نعناع خشک به آن بیفزایید هم طعم آن دلپذیر می گردد و هم خاصیت خنک کنندگی نعناع عطش را کاهش می دهد. مواد را به خوبی هم بزنید و سپس آن را خنک نوش جان کنید. این نوشیدنی گوارا را در ماه های گرم سال مصرف کنید و از طعم خوش آیند آن به همراه خاصیت رفع گرمازدگی اش بهره ببرید.

خاکشیر یخ زده و شربت آب لیمو

استفاده از خاکشیر یخ زده و شربت آب لیمو برای جلوگیری از گرمازدگی موثر است. برای جلوگیری از اسهال و تأثیر خنکی، خاکشیر باید به شکل یخ زده یا همراه خرده یخ مصرف شود، در غیر این صورت ملین و اسهال آور است.با توجه به گرمی و آلودگی هوا، مصرف آب لیمو نیز به دلیل داشتن ویتامین C که دارای خاصیت ضدعفونی کننده است، توصیه می شود و نیاز است هر دو روز یک بار، یک عدد لیمو در آب مصرفی استفاده شود.

​

چند نکته مهم

• هنگام گرمازدگی از گرفتن دوش آب سرد به جهت ایجاد شوک، از قرار گرفتن در معرض باد مستقیم کولر به دلیل ایجاد عفونت های تنفسی و از نوشیدن سریع مایعات بسیار سرد به جهت به هم خوردن وضعیت سیستم ایمنی و گوارشی بدن خودداری کنید.
• با استفاده از حوله خنک در بدن فرد گرمازده، وی را به حالت طبیعی بازگردانید.
• میوه هایی مانند آلبالو، خیار و هندوانه نقش بسزایی در تنظیم درجه حرارت بدن دارند.
• از آنجا که فرد گرمازده اشتهای زیادی برای خوردن آب سرد و یخ دارد، باید وی را تشویق کرد تا به تدریج و آهسته مایعات را بنوشد تا معده وی دچار تحریک و درد نشود.
  درمان بی خوابی با عناب از دیدگاه طب سنتی چیست؟