درمان افسردگی با اصلاح مزاج

امروزه درمان افسردگی با طب سنتی نیز یکی از شیوه های درمانی بیماری های روحی و روانی مانند افسردگی می باشد. اما خوب تعاریف افسردگی در طب سنتی متفاوت بوده و بر اساس دسته بندی های مختلف روش های درمان افسردگی از نظر طب سنتی را ارائه می شود. از منظر طب سنتی علت افسردگی سردی مغز است که در مزاج های بلغمی و سوداوی دیده می شود همراهان گرامی برای کسب اطلاعات تکمیلی و درمان بیماری خود تا پایان این مقاله از ساعد نیوز با ما همراه باشید.

تعریف افسردگی و انواع آن

افسردگی، حس شایعی است که شاید کمتر کسی آن را در دوران زندگی خود تجربه نکرده باشد. فراز و نشیب های ناگریز زندگی، گاهی تاثیرات قدرت مندی بر احساسات آدمی وارد می کند. اما جالب است بدانیم، که این احساس را می توان از جنبه مثبت نگریست؛ چرا که نشانه های افسردگی و درماندگی گاهی همانند تلنگری، انسان را از خواب غفلت بیدار کرده و انگیزه ای برای ریشه یابی و رفع مشکل می گردد. این دیدگاه در افراد مثبت اندیش و پرانرژی بیشتر روی می دهد؛ حتی گاهی بدون آنکه خود بدانند، از یک ناکامی یا ناامیدی فرصتی برای رسیدن به موفقیت می سازند.

اما زمانی که این احساس تداوم یابد، نشانه های افسردگی افزایش پیدا کند، فرد غرق در امواج پرتلاطم ناامیدی و درماندگی گردد و تلاشی برای رهایی و درخواست کمک نداشته باشد؛ احساس افسردگی گذرا تبدیل به اختلال افسردگی خواهد شد. در این حالت، سایه احساسات ناخوشایند و غمگینی در امور روزمره گسترده شده و اکثر اوقات فرد را دربرمی گیرد. در این زمان اقدامات درمانی ضرورت پیدا می کند.

انواع اختلالات افسردگی:

اختلال افسردگی مداوم: اگر حداقل دو سال است که احساس افسردگی یا ناامیدی می کنید، ممکن است به افسردگی مدام مبتلا شده باشید که با نام اختلال دیستیفیک نیز شناخته شده است. زنان بیشتر از مردان به این اختلال دچار می شوند. کودکان و نوجوانان نیز به این مدل از افسردگی دچار می شوند اما بیشتر از آن که حالت غمگین بودن داشته باشند، تندخو و بداخلاق می شوند. برای سنین پایین، اگر علائم تا یک سال ادامه پیدا کنند، باید برای درمان اقدام کنید.

اختلال دوقطبی:

دگرگونی ناگهانی و نوسان احساسات بین خوش خلقی و افسردگی، نه تنها بر حس درونی، که بر رفتار و قضاوت هایتان نیز اثر می گذارد. در پی این اختلالات، مشکلات متعددی در کار، زندگی روزانه و روابط مهم انسان به وجود خواهد آمد. فکر کردن یا اقدام به خودکشی نیز در این نوع از افسردگی به صورت مکرر دیده می شود.

افسردگی فصلی:

روزهای غم انگیز پاییز و زمستان، بر خلق و خوی افرادی که دچار اختلال فصلی می شوند اثر می گذارد.

افسردگی روانی:

این نوع از بیماری، شدید بوده و دارای علائمی مانند توهم و خیال است. فرد مبتلا به افسردگی روانی قادر به استراحت کردن یا آرام ماندن نیستند و برای درمان باید به روانپزشک مراجعه کنند.

افسردگی پس از زایمان:

بیشتر مادران پس از زایمان، احساس غم زدگی می کنند اما اگر این حالت چند هفته طول بکشد و علائم آن کاهش نیابد، با افسردگی پس از زایمان روبرو خواهید بود.

اختلال افسردگی پیش از قاعدگی:

احساس درد و دمدمی مزاج بودن در بسیاری از خانم ها قبل از شروع دوره ی عادت ماهانه (PMS) طبیعی است. اما اگر علائم شدت پیدا کرده و بر مسائل کاری یا روابط مهمتان اثر می گذارد، در این صورت شما مبتلا به اختلال افسردگی پیش از قاعدگی (PMDD) هستید. می توانید به پزشک مراجعه کنید و با تغییراتی در سبک زندگی، ورزش کردن و بهبود رژیم غذایی، این اختلال را درمان کنید.

اختلال سازگاری:

در زندگی هرکسی، مسائل غیرقابل پیش بینی موجب استرس می شوند. با این حال اگر عبور از این مسائل برایتان سخت است ممکن است مبتلا به اختلال سازگاری باشید که باعث افسردگی یا استرس و یا هر دو می شود. این اختلال اغلب از استرس های ۳ ماهه شروع و تا ۶ ماه ادامه می یابد. درمان گفتاری یا اتاق گفت و گو برای درمان اختلال سازگاری مناسب است.

افسردگی نامعمول:

بیشتر شکل های افسردگی باعث می شوند که احساس غم یا خالی بودن کنید. اما اگر تغییر احساس را به صورت ناگهانی پس از شنیدن خبری خوب یا اتفاقی مثبت، تجربه می کنید، ممکن است مبتلا به افسردگی نامعمول شده باشید. علائم این نوع بیماری اندکی متفاوت است.

• اشتهای زیاد.
• خواب بیش تر از ۱۰ ساعت در روز
• زودرنجی و عیب جویی بیش از حد
• احساس سنگینی شدید در دست و پا بدون فعالیتی که باعث خستگی شده باشد.

تاثیر مزاج افراد و ارتباط آن با افسردگی

شاید شما هم تا کنون واژه مزاج یا مزاج شناسی را شنیده باشید. در علم طب سنتی، معمولا 4 مزاج یا طبع اصلی داریم که غلبه هر طبع بر دیگر طبع ها، مزاج یک فرد را مشخص می کند. اما این موضوع چه ارتباطی به افسردگی دارد؟ در پاسخ به این سوال باید عرض کنیم که براساس اصول طب سنتی، افسردگی وقتی اتفاق می افتد که طبع های سرد بر دیگر طبع ها غلبه می کند. در این شرایط ممکن است، فرد دچار افسردگی شود. البته در این شرایط می توان از روش های درمان افسردگی با طب سنتی استفاده نمود. مزاج ها در طب سنتی شامل مزاج سرد و تر، سرد و خشک، گرم و تر، گرم و خشک هستند. در مزاج های سرد و تر که بلغم خوانده می شود و مزاج سرد و خشک که سودا نامیده می شود، امکان بروز افسردگی وجود دارد. با این تفاسیر بهتر دانستیم تا شما را با نشانه های افسردگی در هر دو طبع سرد و خشک و سرد و تر آشنا کرده و روش های درمان افسردگی حاد در طب سنتی را برای هر یک از مزاج ها شرح دهیم.

نشانه های افسردگی مزاج سودا

در اینجا بهتر است، ابتدا با مهمترین نشانه های سودا و افسردگی در بین این افراد آشنا شویم. در بخش های بعدی به معرفی راهکارهای درمان افسردگی با طب سنتی نیز خواهیم پرداخت. اگر چه دو طبع سودا و بلغم، سرد هستند؛ اما هر یک نشانه های مجزایی داشته و به راحتی می توان این نشانه ها را در هر یک از افراد تشخیص داد.

• گوشه گیری و انزوا
• وسواس داشتن در انجام کارهای مختلف
• پوست تیره و سبزه
• کم خوابی
• لاغری و استخوانی بودن بدن
• کابوس های مکرر
• بیزاری از سر و صدا
• بوی بد دهان
• نا امید شدن و مایوس ماندن
• تمایل به خوردن لبنیات و ترشی جات
• تمایل به تنها بودن

نشانه های افسردگی بلغم

افرادی که مزاج بلغم در آن ها بر دیگر مزاج ها غلبه می کند، در خطر ابتلا به افسردگی بلغمی می باشند و می بایست از روش های درمان افسردگی با طب سنتی برای درمان و البته پیشگیری استفاده نمایند. از جمله نشانه های افسردگی بلغمی می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• پرخوابی
• تحمل نکردن سرما
• سفید شدن زبان
• افسردگی و گوشه گیری
• فراموش کاری و تحلیل حافظه
• کاهش فعالیت و تحرک روزانه
• احساس کسلی و خستگی
• روان پریشی
• سوء ظن نسبت به اطرافیان
• سفیدی رنگ پوست
• کابوس شبانه
• زود رنج شدن

به این موضوع توجه داشته باشید، ممکن است برخی نشانه هایی که دارید بین دو طبع فوق مشترک باشد. در این شرایط طبع های بلغم و سودا در بدن شما نسبت به هم غلبه ندارند.

روش درمان افسردگی با طب سنتی

تا بدین جا با برخی از نشانه های افسردگی در سودا و بلغم آشنا شدید. حال می توانید با روش های درمان افسردگی با طب سنتی و درمان افسردگی خانگی، اندکی از افسردگی ناشی از سودا و بلغم بکاهید و تعادل را بین طبع های مختلف برقرار سازید. درمان افسردگی به روش خانگی و درمان افسردگی با طب سنتی برای این دو مزاج تقریبا یکسان می باشد. به همین دلیل در اینجا به روش های درمان مشترک این دو مزاج خواهیم پرداخت.

نقش طب سوزنی و درمان افسردگی

طب سوزنی می تواند در درمان افسردگی مفید باشد. طب سوزنی با به حرکت در آوردن انرژی های تجمع شده در نقاط مختلف بدن و جریان منظم آن در کانال های بدن و همچنین رفع رادیکال های آزاد موجب بازیابی سلامتی روح و روان شود.

سنبل الطیب و درمان افسردگی

سنبل الطیب یکی از قدیمی ترین گیاهان دارویی است که در ایران و جهان از آن برای مصارف گوناگون دارویی، غذایی و بهداشتی استفاده می شود. این گیاه به صورت وحشی در جنگل های کم درخت در حاشیه جویبارها و گودال ها می روید.

قسمت مورد استفاده این گیاه ریشه آن است و معمولاً از ریشه گیاهی که بیش از 3 سال عمر دارد، استفاده می شود. سنبل الطیب پس از خشک شدن به رنگ قهوه ای در می آید و طعم آن تلخ ولی خوشبو و معطر است و عطر آن پس از خشک شدن، بیشتر می شود.

از دیدگاه طب سنتی غذاهای گرم و تر برای افراد دچار استرس و افسردگی بسیار مناسب است. از میان نوشیدنی های مناسب برای افراد افسرده و مضطرب می توان به شربت لیمو، شربت سیب و زعفران، ماءالشعیر، شربت خاکشیر، شربت سکنجبین، ماءالعسل، شربت بیدمشک و گلاب، شربت گل و شربت بهارنارنج اشاره کرد

بوی مطبوع این گیاه به قدری است که گربه آن را از فواصل دور هم تشخیص می دهد و به طرف آن می رود؛ به همین علت، به این گیاه علف گربه نیز می گویند.

تأثیر دارویی ریشه تازه این گیاه، 3 برابر خشک شده آن است. سنبل الطیب باید در حرارت کم، خشک شود زیرا حرارت بالا تمام اثر دارویی آن را از بین می برد. یکی از مهم ترین خواص دارویی این گیاه خاصیت آرام بخش بودن آن است. سنبل الطیب با داشتن خاصیت ضد تشنج در رفع ناراحتی های عصبی و کاهش صرع نیز مفید است. دلهره، تشویش و نگرانی را تا حد زیادی از بین می برد و جایگزین خوبی برای قرص ها و داروهای آرام بخش است.

نحوه مصرف: مقدار 2 تا 4 گرم سنبل الطیب را که قبلاً کوبیده شده باشد در یک لیوان آب جوش ریخته به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی 3 بار، هر بار یک فنجان میل کنید. این نوشیدنی معالج تمام حالات عصبی، سرگیجه، ناآرامی های عصبی، ضد ترس شبانه اطفال و آرام بخش بسیار خوبی برای کارهای فکری زیاد است.

علف چای و درمان افسردگی

یکی دیگر از بهترین داروهای گیاهی ضدافسردگی که خاصیت دارویی و خواص ارزنده دیگری نیز دارد، علف چای است. قدمت مصرف این گیاه بیش از 2 هزار سال است و نزد بیشتر اقوام و ملل جهان به عنوان بهترین داروی بیماری های عصبی مورد استفاده بوده است. اکنون بیش از 50 کارخانه داروسازی جهان از گیاه علف چای، داروهای مختلف ضدافسردگی تهیه می کنند. این گیاه در ایران با نام های دیگری نظیر گل راعی، علف هزار چشم و هوفاریقون شناخته می شود.

دمنوش زعفران برای درمان افسردگی

عفران به عنوان یکی از ارزشمندترین گیاهان در همه جای دنیا شناخته شده است که حاوی کاروتنوئیدها ازجمله پروویتامین A است و در درمان گیاهی افسردگی به کار می رود. زعفران خاصیت ضد افسردگی و همچنین تسکین درد و ضدالتهابی دارد. به علاوه در رفع مشکلات جنسی مربوط به افسردگی نیز تاثیر گذار است. با توجه به اینکه مواد معطر گیاه در حالت پودر شده، بسیار سریع تر از پودر نشده آن تبخیر می شود پس بهتر است زعفران را تا موقع مصرف پودر نکنید یا در صورت پودر کردن، در ظرف دربسته نگهداری کنید. از مضرات زعفران این است که روی سیستم تولید مثل اثر دارد؛ بنابراین زنان حامله باید از خوردن زیاد آن اجتناب کنند. در ضمن خوردن زیاد زعفران برای کلیه ها مضر است و اشتها را نیز کم می کند.

دمنوش بادرنجبویه برای درمان افسردگی

بادرنجبویه داروی مورد علاقه پزشک بزرگ ایرانی، ابوعلی سینا بودکه جهت تقویت قلب و انبساط روح تجویز می کرده است. استفاده از این گیاه به عنوان یک داروی ضد افسردگی تا قرن هفدهم ادامه داشت، در این زمان کولپپر، گیاه پزشک بریتانیایی اعلام کرد که این گیاه تمام ناراحتی ها و افکار ناملایم را که ناشی از بیماری مالیخولیایی و صفرای سیاه است از مغز بیرون می کند.

آزمایش های جدید بر روی حیوانات آزمایشگاهی تایید می کند که اثر آرام بخشی بادرنجبویه به این علت است که گیاه همانند یک داروی مسکن بر روی دستگاه عصبی مرکزی عمل می کند. گیاه پزشکان و عطاران، روغن بادرنجبویه را برای از بین بردن افسردگی، نگرانی، بی قراری و سردردهای عصبی تجویز می کنند.

دمنوش های ترکیبی برای درمان افسردگی

نوشیدنی هایی که به عنوان درمان گیاهی افسردگی استفاده می شوند در عین آرامبخش بودن نباید بیمار را کسل و بی رمق سازند. برای این منظور دو نوع چای مخلوط توصیه می شود، می توانید آنها را در طی روز بنوشید بدون آن که خللی در قدرت تمرکزتان در محل کار یا در هنگام رانندگی به وجود آید.

چای مخلوط بادرنجبویه، گل راعی و رازک

مواد لازم: برگ بادرنجبویه ۲۰ گرم، گل راعی ۲۰ گرم، رازک ۵ گرم

چای مخلوط بادرنجبویه، گل راعی وسنبل الطیب

مواد لازم: برگ بادرنجبویه ۲۰ گرم، گل راعی ۲۰ گرم، ریشهٔ سنبل الطیب ۱۰ گرم، گل پنیرک ۱۰ گرم،

طرز تهیه و روش مصرف: دو قاشق چایخوری از هر مخلوط گیاهی را با ۲ لیتر آب جوش در ظرف در بسته به مدت ده دقیقه دم کنید و از صافی بگذرانید. در یک دوره درمانی حدود شش هفته هر روز صبح و ظهر یک فنجان چای شیرین نشده را به صورت جرعه جرعه بنوشید.

2. مشکل افرادی که دچار اختلالات خواب و افسردگی هستند این است که آنها شبها قادر به استراحت و تمدد اعصاب نیستند و با ترس و نگرانی به تختخواب می روند. آنها معتقدند که نمی توانند بخوابند و اغلب ساعات متمادی در تخت بیدار می مانند. اکثر این افراد تنها زندگی می کنند. این چای مخلوط به خواب رفتن این بیماران را آسان تر می سازد.

چای مخلوط سنبل الطیب و گل راعی

مواد لازم: ریشه سنبل الطیب ۲۰ گرم، گل راعی ۲۰ گرم، برگ بادرنجبویه ۱۰ گرم، گیاه گل ساعتی ۱۰گرم

طرز تهیه و روش مصرف: دو تا سه قاشق چایخوری از مخلوط گیاهی را در۱/۴ لیتر آب سرد بریزید، گاهی آن را هم بزنید و پس از دوازده ساعت از صافی رد کنید. چای را تا دمای مناسب برای نوشیدن گرم کنید و با یک قاشق چایخوری عسل شیرین نمایید. یک ربع قبل از خواب یک فنجان از آن را بنوشید. (افراد مبتلا به دیابت نباید چای را شیرین مصرف کنند).

علائم افسردگی در زنان و راههای درمان آن