زونا یا هرپس زوستر یک عفونت ناشی از ویروس واریسلا-زوستر می باشد که همان ویروسی است که باعث آبله مرغان می شود. حتی پس از پایان عفونت آبله مرغان ممکن است این ویروس سال ها در سیستم عصبی شما زنده بماند و دوباره به صورت بیماری زونا فعال گردد.
از زونا با عنوان هرپس زوستر نیز یاد می شود. این نوع عفونت ویروسی با بثورات قرمز پوستی مشخص می شود که می تواند باعث درد و سوزش شود. زونا معمولا به صورت رگه هایی از تاول در یک طرف بدن، به طور معمول در تنه، گردن یا صورت ظاهر می شود. اکثر موارد زونا طی 2 تا 3 هفته برطرف می گردد. هرپس زوستر به ندرت بیش از یک بار در یک فرد رخ می دهد، اما طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC)، در ایالات متحده تقریبا از هر سه نفر، یک نفر در زندگی خود به هرپس زوستر مبتلا خواهد شد. با درمانکده همراه باشید.
نشانه های زونا
اولین نشانه های زونا یا هرپس زوستر، معمولا درد و احساس سوزش است. درد معمولا در یک طرف بدن و در چندین ناحیه کوچک رخ می دهد و ضایعات پوستی قرمز پس از آن مشاهده می شود.
ویژگی های این ضایعات پوستی عبارت اند از:
- لکه های قرمز رنگ
- تاول های پر از مایع که به سادگی باز می شوند
- از ستون فقرات تا بالاتنه را درگیر می کنند
- بر روی صورت و گوش ها ظاهر می شوند
- احساس خارش
علل بیماری زونا
بعد از آنکه ویروس واریسلا، عفونت اولیه خود را به صورت بیماری آبله مرغان در یک بیمار ایجاد کرد، بقایای این ویروس تا چندین سال بعد به صورت غیر فعال در محل گره های ریشه پشتی سلول های عصبی در ناحیه ستون فقرات باقی می ماند. بعد از گذشت چند سال، این ویروس مجدداً فعال می شود و در امتداد عصب های حسی به سمت پوست مهاجرت می کند و در آنجا بیماری زونا را به وجود می آورد.
هنوز به درستی مشخص نیست که چرا بیماری زونا فقط یک رشته عصبی خاص را درگیر می کند. اما برخی از عواملی که می تواند باعث تحریک و فعال شدن مجدد این ویروس شود، عبارتند از:
- فشرده شدن ریشه های اعصاب
- پرتو درمانی در سطح ریشه های عصبی آسیب دیده
- جراحی های ناحیه کمر و ستون فقرات
- ابتلاء به بیماری های عفونی
- مصدومیت (که لازم نیست حتماً در ناحیه ستون فقرات باشد)
- تماس با شخص مبتلا به آبله مرغان یا زونا
درمان بیماری زونا
هیچ درمانی قطعی برای بیماری زونا وجود ندارد، یعنی فرد باید دوره ی عفونت را سپری کند. اما ممکن است برای کاهش علایم و دوره ی عفونت، داروهایی برای بیمار تجویز شود که بستگی به وضعیت بیمار و تشخیص پزشک معالج دارد.اگر شما هم نیاز به یک پزشک متخصص پوست برای در مان بیماری زونا دارید اما با کمبود زمان مواجه هستید یا اینکه دسترسی سریع به پزشک برای شما ممکن نیست، پیشنهاد می کنیم با استفاده از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر در کمترین زمان بهترین راهنمایی ها را از پزشکان دریافت کنید.علاوه بر داروهایی که ممکن است پزشک برای بیمار تجویز کند. درمان های خانگی هم برای کاستن از علایم بیماری زونا وجود دارند. این درمان های خانگی می توانند شامل موارد زیر باشند:
- استراحت
- استفاده از کمپرس های آب سرد و مرطوب برای کاهش درد و خارش
- استفاده از پماد «کالامین دی» برای کاهش خارش
- حمام گرفتن در وان با مخلوط جو دوسر
زونا معمولا طی چند هفته بهبود پیدا می کند و به ندرت دوباره برمی گردد یا عود پیدا می کند. عموما توصیه می شود در صورت کاسته نشدن از علایم بیماری بعد از ۱۰ روز، فرد به پزشک مراجعه کند.
عوارض احتمالی بیماری زونا
اگرچه زونا به خودی خود دردناک و ناخوشایند است، بهتر است، فرد مراقب عوارض احتمالی دیگر نیز باشد. این عوارض احتمالی می توانند شامل موارد زیر باشند:
- آسیب به چشم که در صورت وجود ضایعه پوستی یا تاول در ناحیه ای نزدیک به چشم اتفاق می افتد. در صورت بروز چنین مشکلی، به خصوص قرنیه ی چشم مستعد آسیب بیشتری است.
- عفونت های میکروبی پوست که به راحتی در اثر تاول های باز به وجود می آیند و می توانند شدت پیدا کنند.
- سندرم رامسی هانت که در صورت تاثیر زونا روی اعصاب فرد بروز پیدا می کند و اگر درمان نشود، ممکن است منجر به فلج بخشی از صورت یا کم شنوایی در فرد شود. اما اگر جلوی این مشکل نادر به سرعت گرفته شود و به موقع درمان شود، اکثرا بیماران می توانند بهبودی کامل خود را به دست آورند.
- سینه پهلو
- التهاب طناب های نخاعی یا مغزی مانند بیماری های انسفالیت یا مننژیت که از مشکلات جدی محسوب می شوند و می توانند برای فرد بسیار خطرناک باشند.