قارچ ناخن انگشت پا، یکی از بیماری های ناخن که در اصطلاح علمی اونیکومایکوزیس نامیده می شود ، به عفونی شدن سطح زیر ناخن توسط قارچ گفته می شود. عفونت قارچی باعث تغییر رنگ ناخن و بدبو شدن آن می شود؛ رنگ ناخن قارچی تیره و کدر می شود. مواد زائد و آلودگی زیر ناخن جمع می شود و غالباً علامت های سفید رنگی روی سطح ناخن ایجاد می شود. احتمال سرایت عفونت به دیگر ناخن های انگشت های پا، پوست نزدیک ناخن یا حتی ناخن انگشتان دست نیز بسیار بالا است. چنانچه این عارضه جدی گرفته نشود، عفونت راه رفتن را دشوار می کند و انجام وظایف روزمره را مختل می سازد. ناخن ها در اثر عفونت ضخیم تر می شود و به همین دلیل پوشیدن کفش دردناک می گردد. عفونت قارچ ناخن، بیمار را در برابر تخمیر یا عفونت باکتریایی ثانویه روی صفحه ناخن یا اطراف آن آسیب پذیر می سازد.ضخیم شدن ناخن شایع ترین علامت ناشی از عفونت قارچی ناخن است، به علاوه ممکن است رنگ ناخن تغییر کند و به رنگ سفید، سیاه، زرد یا سبز دربیاید. ناخن با پیشرفت عفونت شکننده می شود و قطعه های کوچکی از آن جدا می شود یا حتی به طور کامل می افتد. چنانچه در درمان این عارضه اهمال شود، پوست زیر و اطراف ناخن ورم می کند و دردناک می شود. لکه سفید روی ناخن و زردی نیز روی بستر ناخن ایجاد می شود. همچنین پوست اطراف ناخن ناهموار می شود و بوی نامطبوعی از ناخن عفونی به مشام می رسد.
عوامل خطر عفونت قارچی ناخن
عواملی که می توانند خطر ابتلا به قارچ ناخن را افزایش دهند، عبارتند از:
- تعریق شدید
- ابتلا به دیابت
- بالا بودن سن
- کاهش گردش خون
- آسیب دیدگی جزئی پوست
- سابقه ابتلا به عفونت پای ورزشکار
- بیماری های پوستی مثل پسوزیاریس
- سال ها قرار گرفتن در معرض قارچ ها و کم شدن سرعت رشد ناخن ها
- داشتن سیستم گردش خون ضعیف یا سیستم ایمنی ضعیف بدن
- راه رفتن با پای برهنه در مکان های مرطوب مثل استخرهای شنا، باشگاه ها و حمام های عمومی
انواع درمان قارچ ناخن به روشی ساده
داروهای خوراکی برای درمان قارچ ناخن
داروهای خوراکی برای درمان قارچ ناخن معمولا در ۵۰ تا ۷۵ درصد موارد مؤثر هستند و برای پدیدار شدن نتایج این درمان ها ۹ تا ۱۲ ماه زمان لازم است. این مدت، زمان لازم برای رشد ناخن هاست. حتی در خلال درمان نیز احتمال عود قارچ در ۲۰ تا ۵۰ درصد از موارد وجود دارد. اخیرا درمان های خوراکی رفع قارچ ناخن به سایر روش ها ترجیح داده می شوند، زیرا مدت زمان کم تری برای اثرگذاری نیاز دارند و بهتر از سایر روش ها، مشکل را درمان می کنند. از بین داروهای خوراکی مؤثر در درمان قارچ ناخن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. گریزئوفولوین (فولویسین، گریفولوین، گریس پِگ)
این دارو برای سالیان متمادی به عنوان درمان خوراکی رفع قارچ ناخن مورد استفاده بوده است. گرچه مصرف این دارو خطری ندارد اما برای رفع قارچ ناخن پا، چندان مؤثر نیست. عدم ارائه ی نتایج مؤثر باعث شده است تا جایگزین های دیگری برای این دارو پیشنهاد شود.
۲. تربینافین (لامیزیل)
این دارو باید به طور روزانه مصرف شود، مصرف آن برای درمان قارچ ناخن پا به مدت ۱۲ و برای درمان قارچ ناخن دست تا ۶ هفته به طول می انجامد. این دارو مؤثر، بی خطر و دارای عوارض جانبی بسیار کمی است. هرچند که باید در افراد مبتلا بیماری های کبدی با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد.
۳. ایتراکونازول (اسپرانوکس)
این دارو به صورت مقطعی و پله ای تجویز می شود. مثلا یک هفته در هر ماه و به مدت ۲ یا ۳ ماه. به عبارت دیگر در طول ۲ یا ۳ ماه، ماهیانه به مدت یک هفته از این دارو استفاده می شود. البته باید توجه کنید که مصرف این دارو با برخی از داروهای آسم، آنتی بیوتیک هایی مانند آریترومایسین و… تداخل دارد. ایتراکونازول برای درمان قارچ کاندیدا و عفونت های قارچی غیردرماتوفیتی استفاده می شود.
۴. فلوکونازول (دیفلوکان)
مصرف این دارو به شکل یک بار در هفته در طول چندین ماه است. اگر عملکرد کبد بیمار مشکل دارد یا داروهای خاص دیگری مصرف می کند، حتما باید در استفاده از این دارو دقت کند. این دارو اثربخشی اسپورانوکس و لامیزیل را ندارد و باید در بیماران مبتلا به مشکلات کبدی با احتیاط استفاده شود.
- پزشک می تواند با آزمایش خون ساده ای از وجود مشکلات و بیماری های کبدی مطمئن شود.
روش های درمان خلاقانه ی دیگری نیز وجود دارند که همچنان در حال بررسی و آزموده شدن هستند:
- لیزرتراپی یا درمان فوتودینامیک که از عوامل فعال نوری برای درمان ناخن استفاده می کند. درواقع در این روش نوری درخشان با طول موجی مشخص و مناسب به ناخن ها تابانده می شود.
- استفاده از جریان الکتریکی برای جذب داروهای موضعی ضد قارچ در ناخن ها که به آن یونتوفورزیس نیز گفته می شود.
- استفاده از محلولی که محیط ناخن را برای رشد قارچ نامناسب می سازد: اگر این روش عملی شود، قارچ ناخن با روشی ارزان درمان خواهد شد.
روشی دیگر که قطعا به مداوای قارچ ناخن منتهی خواهد شد، جراحی است. در این عمل ناخن برداشته می شود. هرچند که این روش به طور مقطعی پاسخ می دهد و امکان عود مجدد قارچ وجود خواهد داشت. ضمنا امکان استفاده از داروهای موضعی و خوراکی نیز در کنار جراحی وجود دارد. اگر قارچ ناخن در اثر ضربه یا عفونت ایجاد شده باشد، جراحی به شکل بهتری این مشکل را درمان خواهد کرد.
