ارتودنسی فانکشنال یکی از زیر شاخه های جالب ارتودنسی است که شاید بیشتر مردم با آن آشنایی نداشته باشند. ارتودنسی فانکشنال نه تنها دندان ها را صاف می کند بلکه قادر است فک بالا و پایین را به جای اصلی خود بازگرداند و ظاهر فرد را بسیار تغییر دهد.
داشتن چانه ی ضعیف و یا فک عقب یا جلورفته می تواند باعث افتادگی دهان شود که در نهایت منجر به میگرن، درد گردن و شانه ها، سرگیجه، آپنه خواب، مشکلات شنوایی، اختلالات مفصل گیجگاهی فکی(TMJ)، انسداد مجاری تنفسی، و ظاهر زشت صورت می شوند.
هدف از انجام ارتودنسی فانکشنال صاف کردن دندان به روش های مختلف می باشد مثلا به جای فشار وارد کردن به دندان های روی هم رفته و نامرتب، این فشار به فک وارد می شود تا گسترش پیدا کند و برای دندان ها جا باز گردد. ارتودنسی فانکشنال روی فک بالایی و پایینی قرار می گیرد تا فک را گسترش دهد و نیمرخ زیباتری را به بیمار هدیه کند. همچنین با انجام ارتودنسی فانکشنال، سینوس ها باز شده و آپنه و مشکلات خواب اصلاح خواهند شد. با تکنیک عدم خارج سازی (ثابت) که در آن از بریس های گسترش دهنده ی کام استفاده می شود می توان به نتایج بسیار خوبی دست یافت. به هر حال این بریس ها متحرک نیستند و باید به صورت ثابت برای زمان مشخصی در دهان قرار داشته باشند. برخی از بیماران با ثابت بودن این بریس ها مشکل دارند اما نتیجه ی حاصل، ارزش این سختی را خواهد داشت.
بیشتر مردم از راه های مختلفی که برای صاف و یکدست کردن دندان ها استفاده می شود بی اطلاع هستند. اکثر دندان پزشکان تنها از ارتودنسی متداول استفاده می کنند که همیشه هم نمی تواند موثر باشد و تنها ۵ درصد از دندانپزشکان از ارتودنسی فانکشنال برای درمان دندان های کج استفاده می کنند. اکنون این سوال پیش می آید که تفاوت این دو چیست؟برای درک تفاوت این دو باید ابتدا تفاوت بین ارتودنسی و ارتوپدی را دریابید. ارتودنسی درمان جا به جایی یک دندان است ولی ارتوپدی با مشکلات استخوانی سروکار دارد.در گذشته در آمریکا از ارتودنسی متداول برای درمان بیماران استفاده می شده است. در اوایل دهه ی هشتاد میلادی یک دندان پزشک عمومی به نام جان ویتزیگ روشی اروپایی به نام ارتودنسی فانکشنال برای درمان نامرتبی دندان معرفی کرد و به این طریق ارتودنسی به روش فانکشنال در آمریکا شروع به کار کرد.
دستگاه های فانکشنال چه مشکلاتی را در ارتودنسی اصلاح میکنند؟
در ارتودنسی فانکشنال از دستگاه های ارتودنسی تحت عنوان پلاک های فانکشنال استفاده می شود. دستگاه های فانکشنال نوعی پلاک هستند که مال اکلوژن ها یا ناهنجاری های کلاس 2 وکلاس 3 را اصلاح می کنند.
ارتودنسی لینگوال و نکات مهم در مورد آن
ناهنجاری های کلاس 2 از ناهنجاری های فکی به شمار می آید که در آن دندان های فک بالا جلوتر از دندان های فک پایینی قرار می گیرد (اوربایت). پلاک های فانکشنال می تواند نوعی دستگاه های ارتودنسی متحرک ارتودنسی ثابت باشد که نوع متحرک آن محبوب تر است
معمول ترین ابزارهای فانکشنال متحرک از قطعات بالا و پایین جداگانه ساخته می شوند که باعث می شود فک پایین در یک موقعیت بهتر وجلو تر قرار بگیرد. انواع دیگر ابزارهای فانکشنال وجود دارند که فقط از یک قسمت ساخته شده است. البته ممکن است قابلیت انطباق کمتری با دندان ها داشته باشد.
دستگاه فانکشنال ارتودنسی و درمان ناهنجاری های استخوان فک
ناهنجاری هایی که آرواره و استخوان فک را تهدید می کنند، در پنج دسته زیر طبقه بندی میشوند:
- ناهنجاری فک کلاس دو: فک پائین فرد مبتلا به این ناهنجاری عقب تر از فک بالای او قرار دارد.
- ناهنجاری فک کلاس سه: در فرد مبتلا به این نوع ناهنجاری، فک پائین جلوتر از فک بالا قرار دارد.
- ناهنجاری دیپ بایت: در این دسته از ناهنجاری دندان های جلوی فک بالا بیش از حد نرمال که 2 الی 3 میلی متر است، دندان های جلویی فک پائین را پوشش می دهند.
- ناهنجاری اپن بایت: در این نوع ناهنجاری، فرد از وجود فاصله زیاد بین دندان های بالا و پائین در هنگام بستن دهان، رنج میبرد. این امر مانع همپوشانی نرمال دندان ها می گردد.
- انحراف طرفی فک: در این دسته از ناهنجاری های فک، یکی از فک ها به سمت راست و دیگری به سمت چپ منحرف بوده و این انحراف فک تاثیر مخربی بر چهره فرد دارد.
مورد مصرف دستگاه فانکشنال ارتودنسی حرکت دادن فک بالا به طرف عقب و کشیدن فک پائین به طرف جلو می باشد. این در حالی است که دستگاه فانکشنال ارتودنسی در حل سایر ناهنجاری های مربوط به فک نیز موثر می باشد.
