دو نوع بارداری دوقلویی وجود دارد، دوقلوهای همسان و دوقلوهای ناهمسان. دوقلوهای غیر همسان از دو اسپرم و دو تخمک متفاوت آفریده شده اند. ولی دوقلوهای همسان یک تخمک تنها توسط یک اسپرم بارور و سپس به دو نوجنین تقسیم شود.
دوقلوهای ناهمسان
گاهی می توانید در یک ماه دو بار تخمک گذاری کنید و اگر اسپرم شوهرتان هم در یک یا دو زمان جداگانه، هر دوی آن تخمک ها را بارور سازد دوقلوی ناهمسان خواهید داشت. همه این موارد به بدن شما بستگی دارد. برای دوقلوهای ناهمسان عوامل شناخته شده ای از جانب مرد وجود ندارد که مسبب آن باشد.
در حالی که احتمال لقاح جنین دوقلوها می تواند کاملاً اتفاقی باشد، ولی این احتمال در میان بانوان 35 تا 40 ساله، خانم های بلند قد و آنها که از قبل چند بچه دارند، به طرز چشمگیری افزایش می یابد.دوقلوهای ناهمسان در برخی از گروه های نژادی شایع تر است. بیشترین تعداد دوقلوها در جنوب امریکا و شرق افریقا و کمترین میزان آن در جنوب آسیا و ژاپن متولد می شوند.
دوقلوهای ناهمسان را dizygotic ناشی از دو تخمک جداگانه نیز می نامند و 50% احتمال دارد که این دوقلوها یک دختر و یک پسر باشند. در واقع 25% شانس تولد دو پسر را دارید و 25% هم ممکن است صاحب دو دختر شوید.
دوقلوهای همسان
دوقلوهای مشابه یا دوقلوهای monozygotic ناشی از یک تخمک، چندان شایع نیست و زمانی اتفاق می افتد که یک تخمک تنها توسط یک اسپرم بارور و سپس به دو نوجنین تقسیم شود. این دو نیم شدن می تواند در هر مرحله ای تا نه روز پس از باروری رخ دهد بر روند شکل گیری جفت (ها) و کیسه آمنیوتیک حیاتی خواهد بود. اگر نطفه در سه روز اول به دو نیم تقسیم شود، دو جفت و دو کیسه آمنیوتیک جداگانه رشد خواهند کرد. اگر 4 تا 9 روز بعد از لقاح یعنی در مرحله بلاستوسیست، دو نیم شدن رخ دهد، جنین ها از یک جفت مشترک استفاده می کنند ولی در کیسه های آمنیوتیک مجزا رشد خواهند کرد. و اگر دو نیم شدن پس از روز نهم اتفاق بیافتد، هر دو جنین از یک جفت و یک کیسه ی مشترک استفاده می کنند.
دوقلوهای همسان از نظر ژنتیکی نسبتاً مشابه اند و همیشه دو پسر یا دو دختر هستند. و احتمال این رخداد حدود 3 در 1000 تولد است و به شکل مشابهی در میان تمامی گروه های نژادی دنیا تقسیم شده اند. دوقلوهای همسان در مقایسه با دوقلوهای ناهمسان با پیچیدگی های بیشتری روبه رویند و خطر سندرم اختلال خون دوقلو دوقلو (TTTS) یک بچه به دیگری وجود دارد.
مشکلات بارداری دو قلو
دوقلو باردار بودن تا حدی متفاوت از بارداری یک بچه است. پزشک و یا مامای شما برای شما خواهد گفت که چه مقدار وزن می توانید اضافه کنید و تا چه حدی می توانید فعالیت داشته باشید.
او همچنین به شما خواهد گفت که چه مشکلاتی ممکن است در بارداری دوقلو پیش بیاید. متداول ترین مشکل این است که زایمان احتمالاً زودتر و در هفته سی و هفتم انجام می شود که حدود سه هفته زودتر از یک دوره بارداری کامل می باشد. پزشکان معمولاً به نوزادانی که زودتر از زمان موعد به دنیا می آیند “نارس” می گویند.
زایمان زودرس گاهی مشکل زا می باشد.
نوزادان نارس معمولاً کوچکتر هستند و بایستی مدت زمان طولانی تری در بیمارستان بمانند. احتمال مبتلا شدن آنها به مشکلات پزشکی نیز بیشتر است؛ مانند مشکلات تنفسی.
اگر دوقلوهای شما همسان هستند پزشک و یا مامای شما بایستی برای تشخیص سندرومی به نام “سندروم انتقال خون دوقلو به دوقلو” از سونوگرافی استفاده نماید. این عارضه مربوط به جفت می باشد و ممکن است در بعضی از بارداری های دوقلویی همسان پیش بیاید. (جفت اندامی درون رحم زن باردار است که تامین اکسیژن، تغذیه جنین و تصفیه مواد زائد تولید شده توسط آن را در طول دوران بارداری بر عهده دارد.)
اگر دچار این مشکل شوید پزشک شما، شما را تحت مراقبت ویژه قرار خواهد داد و در صورت نیاز به درمان آن خواهد پرداخت. در بارداری دوقلو احتمال مبتلا شدن به فشار خون بالا نیز بیشتر است.
عواملی که احتمال دوقلو شدن را افزایش می دهد؟
زنان 30 تا 40 ساله هورمون جنسی استروژن بیشتری نسبت به زنان جوان دارند، به این معنی است که تخمدان آنها تحریک می شود و در آن واحد بیش از یک تخمک تولید می شود. هرچه تعداد حاملگی های یک زن بیشتر باشد، احتمال بارداری دوقلوها بیشتر است زنان سیاه آفریقایی بیشترین میزان زایمان دوقلو را دارند، در حالی که زنان آسیایی کمترین میزان زایمان دوقلوها را دارند.
چرخه قاعدگی:
هورمون های ترشح شده توسط تخمدان ها در مغز به نام هیپوفیز، چرخه قاعدگی را کنترل می کنند. چرخه متوسط حدود 28 روز است. پس از یک دوره قاعدگی، افزایش سطح هورمون استروژن به ضخیم شدن پوشش رحم (آندومتر) و آزاد شدن تخمک از یکی از تخمدان ها (تخمک گذاری) کمک می کند.
دوقلوهای یکسان یا یکپارچه:
به دوقلوهای متولد شده از یک تخمک و یک اسپرم دوقلوهای یکسان یا "تک سلولی" گفته می شود. مکانیسم های بیولوژیکی باعث می شود که تخمک بارور فرد به دو نیم تقسیم شود. تخمک بارور شده در حالی که هنوز مجموعه کوچکی از سلول ها است، به دو قسمت تقسیم می شود و نیمه های خود مختار سپس به دو نوزاد تبدیل می شوند، دقیقاً با اطلاعات ژنتیکی یکسان است.
دوقلوهای برادرانه یا 'دیزیگوت:
این نوزادان هیچ شباهتی به خواهر و برادرهای متولد شده در زمان های جداگانه نخواهند داشت. این نوزادان می توانند یا از یک جنس باشند یا از جنسیت های مختلف باشند.
به دنیا آوردن دوقلوها:
زایمان فقط در صورت حضور یک نوزاد می تواند عوارضی ایجاد کند، بنابراین دوقلوها پتانسیل اضافی برای مشکلات را دارند. توصیه می شود زنان حامل دوقلو به جای خانه در بیمارستان زایمان کنند. نوزادان را می توان از طریق زایمان طبیعی، زایمان کرد اما ممکن است در برخی شرایط زایمان با سزارین جایگزین بهتری باشد.
آزمایش زیگوسیتی:
تشخیص اینکه دوقلوها از بدو تولد یکسان هستند یا برادرانه مشکل است. برخی از دوقلوهای یکسان ممکن است با مجموعه غشاهای جداگانه متولد شوند ، که ممکن است منجر به تصور اشتباه برادرانه بودن نوزادان شود.