رودخانه نیل با 6853 کیلومتر طول،طولانیترین رود جهان بهشمار میرود. این رود از کشورهای اوگاندا، سودان و مصر و از شهرهای مهمی مانند خرطوم و قاهره میگذرد و سرانجام به دریای مدیترانه میریزد. با قرارگیری در شمال شرقی قاره آفریقا، این رود رگ حیاتی کشور مصر محسوب میشود. تمدن مصر باستان چند هزار سال قبل از میلاد مسیح، در کنار رود نیل شکل گرفت و آثار باشکوهی از آن بهجای مانده است.
نیل (به انگلیسی: Nile)، طولانیترین رود جهان است. این رود در شمال شرقی قاره آفریقا قرار گرفته و رگ حیاتی مصر بهشمار میرود. در مصر باستان نیز این رود را خِپی میگفتهاند. رود نیل با حدود 6٬650 کیلومتر طول، طولانیترین رود جهان است. این رود از رشته کوههایی در مرکز قاره آفریقا سرچشمه میگیرد و راه طولانی خود را به سمت شمال آغاز میکند؛ در طی مسیر، رودهای زیادی که از کوههای غرب این قاره سرچشمه گرفتهاند، به آن میپیوندند. رود نیل از کشورهای اوگاندا، سودان و مصر و از شهرهای مهمی چون خرطوم، پایتخت سودان، و قاهره، پایتخت مصر، میگذرد و سرانجام به دریای مدیترانه میریزد. نیل شاهراه حیاتی این کشورهای خشک و بیابانی و سبب برتری موقعیت آنها بر دیگر کشورهای آفریقایی است.
تمدنهای بزرگ دوران باستان همه در کنار رودهای بزرگ و پرآب پدید آمدهاند، مانند تمدن میانرودان در اطراف رودهای دجله و فرات، و تمدن سند در حاشیه رود سند. تمدن مصر باستان نیز چند هزار سال قبل از میلاد مسیح در کنار رود نیل شکل گرفت و آثار درخشانی از خود باقی گذاشت. بنابر قول مشهور، این رود همان رودی است که برای عبور بنی اسرائیل به رهبری موسی به امر خدا شکافته شد و پس از ورود فرعون و سپاهیانش، به هم آمد و آنها غرق شدند. در جایی که رود نیل به مدیترانه میریزد، منطقهای حاصلخیز به نام دلتای نیل قرار دارد. آغاز علم هندسه عملی نیز بدین صورت بود که: در مصر باستان، زندگانی مردم از راه کشاورزی در سرزمینهای اطراف نیل میگذشت، اما هر سال در فصل بهار، نیل طغیان میکرد و زمینهای مردم زیر آب میرفت؛ و زمانی که شدت آب کم میشد، زمینها دوباره پیدا میشدند، اما تمام نشانههای مرز و حد هر زمین، به کلی از میان رفته بود؛ بنابراین مصریان قدیم برای حل این مشکل به محاسبه طول و عرض زمینها پرداختند و بدین صورت شالوده هندسه عملی را بنا کردند.
رود نیل در واقع از بهم پیوستن دو رود نیل سفید و نیل آبی در خارطوم به وجود میآید. سرچشمه نیل سفید دریاچه ویکتوریا و سرچشمه نیل آبی دریاچه تانا (واقع در اتیوپی) است. رود نیل در دلتای مصر و قبل از رسیدن به مدیترانه به دو قسمت تقسیم میشود. بخش باختری روست (roset) و بخش خاوری دامت (damet) نام دارد. شهابالدین حجازی، شاعر و نویسندهای در سدهٔ نهم قمری، کتابی با عنوان «نَیل الرائد فی النِیل الزاید» نگاشت که دربرگیرندهٔ جداول افزایشهای رود نیل برپایه زمان در عصر خودش است.
معمولا وقتی صحبت از رودخانهی طولانی نیل میشود، خیلی از افراد اولین چیزی که به ذهنشان میرسد، کروکودیلهای (تمساح) خشن با دندانهای تیز و کشنده است و البته که درست هم هست. کروکودیلی که در نیل زندگی میکند، یکی از بزرگترین کروکودیل های آفریقا است که طولی بیشتر از 6 متر دارد! مطمئنا که در این رود، مار، ماهی و حیوانات آبزی متنوع و زیادی زندگی میکنند و یکی دیگر از موجودات بزرگ آفریقا یعنی اسب آبی هم در آن زندگی میکند.
فیل ها، بوفالو ها، حیوانات وحشی آبی و بقیه ی موجودات منطقه هم از این رود به عنوان منبع آب مورد نیازشان استفاده میکنند. در هر قارهی دنیا حدود 100 حیوانی که به شدت در معرض خطر انقراض هستند، وجود دارد و در این میان قارهی آفریقا به خاطر حیات وحش منحصر بفرد و متنوعی که دارد، از همه بیشتر در خطر قرار دارد.
موسی پس از تبلیغ فراوان و دعوت فرعون و فرعونیان و ارائه معجزات گوناگون و عدم پذیرش آنها مأمور میشود که نیمه شب با بنی اسرائیل از مصر کوچ کند، اما هنگامی که به نزدیک دریا (شط عظیم نیل) میرسد، ناگاه متوجه میشوند که فرعون و لشگرش آنها را از پشت سر تعقیب میکنند، اضطراب و وحشت سراسر وجود بنی اسرائیل را فرا میگیرد. از پیش رو دریا و از پشت سر لشکر نیرومند فرعون که تاب مقاومت با آن را ندارند، در اینجا است که موسی مأموریت پیدا میکند «عصا» را به دریا بزند، راههای متعددی از دل دریا گشوده و جمعیت بنی اسرائیل به سلامت از دریا میگذرند، ولی لشکر مخالف که هم چنان آنها را تعقیب میکردند همه به وسط دریا میرسند، و دوباره آبها هم به یکدیگر میپیوندند و همگی کشته میشوند.
رود نیل با حدود 6٬650 کیلومتر طول، طولانیترین رود جهان است. این رود از رشته کوههایی در مرکز قاره آفریقا سرچشمه میگیرد و راه طولانی خود را به سمت شمال آغاز میکند؛ در طی مسیر، رودهای زیادی که از کوههای غرب این قاره سرچشمه گرفتهاند، به آن میپیوندند. رود نیل از کشورهای اوگاندا، سودان، مصر و از شهرهای مهمی چون خرطوم، پایتخت سودان، و قاهره، پایتخت مصر، میگذرد و سرانجام به دریای مدیترانه میریزد.نیل شاهراه حیاتی این کشورهای خشک و بیابانی و سبب برتری موقعیت آنها بر دیگر کشورهای آفریقایی است.
تمدنهای بزرگ دوران باستان همه در کنار رودهای بزرگ و پرآب پدید آمدهاند، مانند تمدن میانرودان در اطراف رودهای دجله و فرات، و تمدن سند در حاشیه رود سند.
تمدن مصر باستان نیز چند هزار سال قبل از میلاد مسیح در کنار رود نیل شکل گرفت و آثار درخشانی از خود باقی گذاشت. بنابر قول مشهور، این رود همان رودی است که برای عبور بنی اسرائیل به رهبری موسی به امر خدا شکافته شد و پس از ورود فرعون و سپاهیانش، به هم آمد و آنها غرق شدند.
در جایی که رود نیل به مدیترانه میریزد، منطقهای حاصلخیز به نام دلتای نیل قرار دارد. آغاز علم هندسه عملی نیز بدین صورت بود که: در مصر باستان، زندگانی مردم از راه کشاورزی در سرزمینهای اطراف نیل میگذشت، اما هر سال در فصل بهار، نیل طغیان میکرد و زمینهای مردم زیر آب میرفت؛ و زمانی که شدت آب کم میشد، زمینها دوباره پیدا میشدند، اما تمام نشانههای مرز و حد هر زمین، به کلی از میان رفته بود؛ بنابراین مصریان قدیم برای حل این مشکل به محاسبه طول و عرض زمینها پرداختند و بدین صورت شالوده هندسه عملی را بنا کردند.
رود نیل در واقع از بهم پیوستن دو رود نیل سفید و نیل آبی در خارطوم به وجود میآید. سرچشمه نیل سفید دریاچه ویکتوریا و سرچشمه نیل آبی دریاچه تانا (واقع در اتیوپی) است.
رود نیل در دلتای مصر و قبل از رسیدن به مدیترانه به دو قسمت تقسیم میشود. بخش باختری روست (roset) و بخش خاوری دامت (damet) نام دارد.شهابالدین حجازی، شاعر و نویسندهای در سدهٔ نهم قمری، کتابی با عنوان «نَیل الرائد فی النِیل الزاید» نگاشت که دربرگیرندهٔ جداول افزایشهای رود نیل برپایه زمان در عصر خودش است.
تاریخ مصریان از همان زمانی رقم خورده است که این مردمان بی تردید سامی و آرامی نژاد به کرانه های رود نیل قدم گذاشته اند، رودی که بخشی از عظمت تاریخ مصر مرهون و مدیون آن است . درۀ نیل که در تاریخ مصر باستان سرچشمۀ حیات مصریان و در صدر مقدسات آنان به شمار می آمده است، بین پانزده تا بیست و پنج کیلومتر پهنا دارد. این رود قابل کشتیرانی و در راه صنعت، تجارت و تردد اقوام، ملل، مسافران و مهاجران نه تنها برای مصریان، بلکه برای جهانیان سودمند و دارای اعتبار و اهمیت بوده است.
سومریان، یونانیان، ایرانیان ، فنیقی ها و همۀ مردمان ساکن در قارۀ آفریقا در گذشته بدان وابسته بوده اند. جهانیان مصر را با رود نیل می شناخته اند. کالاهای ارزشمندی که از مصر به سرزمین های دیگر می رفته است، به دستاورد و دسترنج مردم کرانه های نیل معروف بوده است. آبرفت های نیل مناسب ترین زمین قابل کشت و زرع برای مصریان بوده است.
مصریان هرگز جنگل نشین نبوده، در کنار جانوران و حشی زندگی نکرده و از برگ درختان و گوشت حیوانات و… تغذیه نکرده اند، بلکه از همان آغاز با توجه به همان امکانات محدود کرانه های نیل در اندیشۀ سازمان دهی جامعۀ مصری و پی ریزی فرهنگ و آغاز نظام شهر نشینی و تولید برآمده اند. مردم مصر در هزارۀ چهارم پیش از میلاد مسیح آنچنان در جوامع کهن درخشیده اند که کنجکاوی جهان را نسبت به خود به معنای واقعی کلمه برانگیخته و توجه مردمان نقاط دور و نزدیک کرۀ زمین را به خود جلب و جذب کرده اند.
مصریان در مقایسه با مردمان ساکن در بین النهرین ، گامی از آنان عقب نمانده، چنان که در همین هزارۀ چهارم پیش از میلاد مسیح، همزمان با آغاز کشاورزی در بین النهرین و به ویژه در مناطق پیرامون دو رودخانۀ دجله و فرات، مصریان نیز در کرانۀ نیل به کشت و زرع پرداختند.
در شمال شرقی آفریقا کشور مصر واقع شده است که یکی از نخستین تمدن های بشریت را داراست، این کشور پرجمعیت ترین کشور در خاورمیانه می باشد و سومین کشور پر جمعیت قاره آفریقا به شمار می آید، این کشور پر از جاذبه های گردشگری متفاوت می باشد که سالانه میلیون ها گردشگر و توریست را به سوی خود می کشاند به طوری که 12 درصد از نیروی کار مصر در صنعت گردشگری مشغول به کار هستند، از جاهای دیدنی بسیار معروف این کشور می توان به اهرام مصر اشاره کرد که یکی از پربازدید ترین جاهای دیدنی دنیا محسوب می شوند. رود نیل نیز یکی از دیدنی های مهم این کشور به شمار می آید چرا که اگر این رود وجود نداشت در این کشور موجودی باقی نمی ماند و از تمدنی هم خبری نبود.
