تب دانگ نوعی بیماری است که از طریق پشه ها منتقل می شود و در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان رخ می دهد. تب دانگ خفیف باعث تب بالا، راش و درد عضلات و مفاصل می شود. شکل شدید تب دانگ، که تب هموراژیک نیز نامیده می شود، باعث خونریزی شدید، افت ناگهانی فشار خون (شوک) و مرگ می شود.
هر سال در سراسر جهان میلیون ها مورد عفونت دانگ رخ می دهد. تب دانگ در جنوب شرقی آسیا و جزایر اقیانوس آرام غربی شایع تر است، اما این بیماری به سرعت در آمریکای لاتین و کارائیب افزایش یافته است.
محققان در حال کار بر روی واکسن تب دانگ هستند. در حال حاضر بهترین راه پیشگیری کاهش زیستگاه های پشه در مناطقی است که تب دانگ گسترش دارد.
علل ایجاد بیماری تب دانگ
تب دانگ توسط هر یک از چهار نوع ویروس های مولد بیماری تب دانگ که توسط پشه ها انتشار می یابد و در نزدیکی محل زندگی انسان رشد می کند، ایجاد می شود. هنگامی که یک پشه یک فرد آلوده به ویروس مولد تب دانگ را نیش می زند، ویروس وارد بدن پشه می شود. هنگامی که پشه آلوده سپس فرد دیگری را نیش می می زند، ویروس وارد جریان خون آن فرد می شود. پس از اینکه شما از تب دانگ رهایی یافتید، شما دارای ایمنی نسبت به نوع ویروس هستید که شما را آلوده کرده است، اما نه به سه نوع دیگر از ویروس های مولد تب دانگ. اگر شما برای بار دوم، سوم یا چهارم آلوده شوید، خطر ابتلا به فرم شدید تب دانگ و همچنین تب خونریزی دهنده دانگ، به طور حتم افزایش می یابد.
علائم ابتلا به بیماری تب دانگ
بسیاری از افراد، به ویژه کودکان و نوجوانان، ممکن است هیچ علائم یا نشانه هایی را در طی یک فرم خفیف بیماری دانگ تجربه نکنند. هنگامی که علائم رخ می دهد، معمولاً چهارتا هفت روز پس ازاینکه شما توسط یک پشه آلوده می شوید، علائم شروع می شود.تب دنگی باعث بروز تب بالای ۱۰۴ F (40 درجه سلسیوس) و حداقل دو مورد از علائم زیر می شود:
- سردرد
- درد عضله، استخوان و درد مفصلی
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد پشت چشم ها
- تورم غدد لنفاوی
- راش
اکثر افراد مبتلای به این بیماری طی یک هفته یا بیشتر بهبود می یابند. در برخی موارد، علائم بدتر می شوند و می توانند منجر به علائم تهدیدکننده زندگی شوند. رگ های خون اغلب آسیب دیده و نشت می کنند و تعداد سلول های تشکیل دهنده لخته (پلاکت ها) در جریان خون شما کاهش می یابد. این امر می تواند در اثر نوع شدید بیماری تب دانگ، تب خونریزی دهنده دانگ، یا سندرم شوک دنگ باشد.علائم و نشانه های تب خونریزی دهنده دانگ یا فرم شدید بیماری تب دانگ که یک اورژانس پزشکی و تهدیدکننده زندگی است، عبارت است از:
- درد شدید شکمی
- استفراغ مکرر
- خونریزی از لثه یا بینی شما
- وجود خون در ادرار، مدفوع یا استفراغ
- خونریزی زیرپوستی که ممکن است مانند کبودشدن به نظر برسد.
- تنفس دشوار یا سریع
- پوست سرد یا مرطوب شوک
- خستگی
- تحریک پذیری یا بی حوصلگی
زمان مراجعه به پزشک
اگر اخیراً در یک منطقه را بوده اید که در آن بیماری تب دانگ بروز پیداکرده است و شما علائم اورژانسی مثل درد شدید شکمی، استفراغ، مشکل در تنفس یا خونریزی از طریق بینی، لثه ها، استفراغ یا مدفوع شدید، با فوریت های پزشکی تماس بگیرید یا به نزدیک ترین بیمارستان و بخش اورژانس آن بروید.اگر دچار تب و یا علائم فرم خفیف تر بیماری تب دانگ شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
عوامل خطر تب دانگ
- مسافرت به مناطق درگیر: در آسیای جنوبی، سنگاپور، هند، در غرب جزایر اقیانوس آرام، آمریکای لاتین و کارائیب دیده شده است.
- قبلا به تب دانگ مبتلا شده اید. عفونت قبلی با ویروس تب دانگ، احتمال علائم شدید را افزایش می دهد. این مسئله به خصوص برای کودکان حائز اهمیت می باشد.
- تب، کسالت و بی حالی غیرطبیعی، سردرد، دردهای عضلانی، التهاب حلق، اسهال و استفراغ، کهیر و گاهی خونریزی از علائم ابتلا به بیماری «تب دانگ» هستند. بسیاری از این علائم شبیه به علایم یک سرماخوردگی عادی است.
اين بيماري اگر به موقع تشخيص داده نشود و به موقع و به طور مناسب نيز تحت درمان قرار نگيرد مي تواند در مدت كوتاهي فرد را با خطر مرگ مواجه سازد.اين بيماري بيشتر در مناطق گرمسير و نيمه گرمسير بروز مي كند و مهم ترين علائم آن شامل سردرد، تب، خستگي، درد مفاصل و عضلات، ورم غدد لنفاوي، بثورات پوستي، خونريزي لثه ها، درد شديد در پشت چشم ها و قرمز شدن كف دست ها و پاها هستند.تاكنون متخصصان چهار نسخه ويروس دانگ را شناسايي كرده اند كه تنها يكي از آنها مي تواند مصونيت مادام العمر ايجاد كند.
پزشكان تاكيد دارند كه به محض مشاهده هر يك از علائم تب دانگ، بيمار بايد فورا به درمانگاه يا بيمارستان منتقل شود و تحت درمان قرار بگيرد. حتي المقدور با رعايت نكاتي چون جلوگيري از گزيدگي با نيش حشرات، استفاده از اسپري و پشه بند و پوشيدن شلوارهاي بلند و بلوزهاي آستين بلند و نيز خودداري از سفر به كشورهايي كه تب دانگ همه گير شده ، بايد از ابتلا به اين بيماري پيشگيري كرد.اما در صورت ابتلا رعايت نكات زير ضروري است:
- تب دانگ توسط ويروس منتقل مي شود و به همين دليل هيچ دارو يا آنتي بيوتيكي براي درمان آن موجود نيست.
- درمان تب دانگ شامل تسكين علائم نظير پايين آوردن تب، درمان حالت تهوع و دل درد و بدن درد است.
- براي درمان بيماري، استراحت كردن و نوشيدن مايعات براي آب رساني به بدن بسيار حائز اهميت است.
- مصرف آسپيرين و داروهاي ضدالتهاب غيراستروئيدي فقط با تجويز پزشك، مجاز است.
- داروهاي مسكن نظير استامينوفن و كدئين براي تسكين سردردهاي شديد، تب و درد عضلات و مفاصل تجويز مي شود.
- از مصرف خودسرانه مسكن ها بايد خودداري شود چون ممكن است باعث تشديد مشكلات خونريزي شود.
- در صورتي كه علائم تب دانگ بسيار شديد باشد حتما بايد بيمار در بيمارستان بستري شود تا معاينات و مراقبت هاي پزشكي ضروري شامل كنترل فشار خون و تزريق وريدي الكتروليت ها تحت نظر متخصص صورت گيرد.