دندان قروچه می تواند در اثر استرس یا اضطراب باشد، ولی اغلب اوقات در طی خواب اتفاق می افتد و به علت کج بودن دندان، نبودن دندان و دندان اضافی به وجود می آید.دندان قروچه یا "بروکسیسم" عبارت است از عادت ساییدن دندان ها. عنوان قروچه معمولاً در خواب رخ می دهد (بروکسیسم شبانه) ولی ساییدن یا کوبیدن دندان ها در طول روز نیز شایع است. دندان قروچه مداوم ممکن است باعث خوردگی لثه ها و استخوان های حمایت کننده از آن ها در دهان شود. یکی از علائمی که ممکن است در آلودگی با کرم تنیا ساژیناتا دیده شود نیز بروکسیسم یا دندان قروچه در کودکان است.
علت دندان قروچه در کودکان، چه در خواب و چه در بیداری نشانه ای از اضطراب و استرس های شدید کودک است. برخی والدین زمانی که متوجه دندان قروچه در کودک خود می شوند، با برخوردی نامناسب ریشه های اضطراب را در کودک گسترش داده و او را بیشتر در معرض ابتلا به دیگر اختلالات قرار می دهند.
علت دندان قروچه کودکان :
- مصرف نامناسب دارو (به خصوص آمفتامین)
- در آوردن دندان (در بین نوزادان و کودکان)
- وجود آلرژی
انواع دندان قروچه (H2)
دندان قروچه اغلب به صورت زیر دسته بندی می شود:
- دندان قروچه در بیداری، یعنی معمولاً هنگامی که بیدار هستید دندان ها و فک خود را روی هم فشار می دهید (البته معمولاً دندان قروچه ای وجود ندارد). بیشتر افراد این کارها را هنگام تمرکز کردن، به صورت ناخودآگاه انجام می دهند.
- دندان قروچه در خواب یعنی وقتی که شما به طور ناخودآگاه دندان های خود را رو هم می سایید و عضلات فک خود را در خواب فشار می دهید. افرادی که کنار شما هستند می توانند صدای دندان قروچه یا کشیدن دندان ها روی هم را بشنوند که می تواند پر سروصدا باشد.
پس دندان قروچه به دو دسته ی زیر تقسیم می شود:
- دندان قروچه یا بروکسیسم اوليه که بدون هيچ گونه بيماري زمینه ای رخ می دهد
- دندان قروچه ی ثانویه که ناشی از بیماری دیگری مانند افسردگی یا اضطراب یا مصرف برخی داروها است.
دندان قروچه در هنگام خواب (h2)
دندان قروچه دندان در هنگام خواب به عنوان دندان قروچه ی مرتبط با خواب شناخته می شود. دندان قروچه به ویژه در کودکان در هنگام خواب بسیار شایع است، زیرا در هنگام خواب عضلات فک منقبض می شوند.
اگر آن انقباضات فک خیلی قوی باشد، می تواند باعث دندان قروچه شود. صدای آن می تواند آن قدر بلند باشد که بتوانید آن را بشنوید، اما بیشتر اوقات اگر در هنگام خواب اتفاق بیفتد، غیرارادی است، یعنی کودک شما حتی نمی داند که این کار را انجام داده است.
دندان قروچه کودک اغلب در طول مرحله ی REM خواب اتفاق می افتد، یعنی مرحله دوم خواب. بیشتر اوقات، کودکی که دندان های خود را روی هم می ساید، در طول دندان قروچه از خواب بیدار نمی شود. با این حال، برخی از مطالعات نشان داده اند که علائمی از دیدن خواب آشفته در هنگام دندان قروچه وجود دارد، مانند افزایش ضربان قلب که به آن "ریز انگیختگی ها" میگویند. این بدان معناست که کودک نشانه های بیدار شدن از خواب را نشان می دهد، اگرچه کاملاً بیدار نمی شوند.
پزشکان کاملاً مطمئن نیستند که دندان قروچه در نتیجه ی انگیختگی است یا انگیختگی به دلیل دندان قروچه اتفاق می افتد، بنابراین بسیاری از جنبه های دندان قروچه در شب هنوز راز آلود و نامعلوم است.
برای جلوگیری از دندان قروچه باید اول دلیل آن را بیابید. همانطور که خروپف می تواند نشانه ای از یک بیماری جدی تر باشد، دندان قروچه هم ممکن است یکی از علائم خطر به حساب بیاید و ما هیچوقت نباید نسبت به آن بی توجه باشیم. هرگاه دیدید کودکی در خواب دندان هایش را محکم به هم فشار می دهد، باید به سرعت دلیل آن را شناسایی کنید.
درمان دندان قروچه با استفاده از محافظ دندان
دندان قروچه روش های درمانی زیادی دارد که یکی از آن ها استفاده از محافظ دندان است. محافظ دندان درواقع از آسیب دیدن یا خرد شدن دندان ها جلوگیری می کند و باعث می شود دندان، فک و دهان کودک درد نگیرد. این وسیله مضرات دندان قروچه را به حداقل می رساند و نمی گذارد کودک دندان هایش را روی هم فشار دهد.
تمرینات ریلکسیشن
یکی دیگر از روش های درمان دندان قروچه تمرینات ریلکسیشن یا رعایت بهداشت خواب است (به مجموعه اقدامات و شرایط محیطی پیشنهادی که به بهبود کیفیت خواب کمک می کنند. بهداشت خواب می گویند). اگر استرس علت دندان قروچه باشد، فرایند رفتاردرمانی شناختی هم به رفع آن کمک می کند.
با توجه به شیوع ویروس کرونا در کشور و الزامی بودن قرنطینه خانگی، اهمیت به سلامت جسم و روان کودکان در این موقعیت اهمیتی دو چندان دارد. در همین راستا، دکتر سمانه شیرانی مسابقه اینستاگرامی چالش دندان شیری ام افتاد را طراحی کرده اند که با هم شرح آن را از زبان خود ایشان می بینیم:
برای شرکت در چالش کلیک کنید
بررسی وضعیت راه تنفسی کودک هنگام خواب
اول از همه باید وضعیت راه تنفسی فرزندتان را هنگام خواب بررسی کنید تا ببینید دندان قروچه او ارتباطی با خروپف کردن یا مشکلات تنفسی دیگر دارد یا خیر؛ سپس اگر هیچ مشکلی وجود نداشت، به دنبال دلایل دیگر بگردید.
انجام آزمایش انگل
دوم، باید به پزشک مراجعه کنید و از او بخواهید برای کودکتان آزمایش انگل روده بنویسد. پزشک برای این کار به کودک یک تست مدفوع می دهد و درصورتی که جواب آزمایش مثبت باشد،بسته به نوع انگل داروهایی برایش تجویز می کند تا این وضعیت درمان شود. کسی که انگل روده ای دارد (صرف نظر از اینکه داروی ضدانگل می خورد یا نمی خورد) باید سیستم ایمنی اش را تقویت کند و کارهایی انجام دهد که محیط داخل بدنش برای رشد و تغذیه انگل مناسب نباشد.