گیاه گزنه که با نام علمی اورتیکا دیوئیکا (Urtica dioica) شناخته می شود، یکی از ۶ زیرگونه ی خانواده ی اورتیکا (Urtica) است. پراکندگی گزنه در بعضی مناطق مثل آفریقا، اروپا، آسیا و شمال آمریکا بسیار زیاد است. برگ ها و ریشه ی گیاه گزنه خواص دارویی متفاوتی دارند. ریشه ی گزنه را می توان به صورت قرص، چای، شربت، عصاره و کپسول استفاده کرد.در بعضی فرهنگ ها، از گزنه در پخت سوپ یا تهیه ی پنیر استفاده می کنند تا وعده های غذایی سالم تری داشته باشند. برگ گزنه معمولا به عنوان چای دم می شود که بسیاری از مواد مفید ضروری را در خود جای داده است. از عصاره ی روغن این گیاه می توان برای درمان های موضعی استفاده کرد. اما از آنجا که روغن گزنه بسیار قوی است، آن را با روغن های حاملی (carrier oils) مانند روغن بادام شیرین، روغن زیتون و امثال آن ترکیب کنید تا رقیق شود.
طول این گیاه نسبتا کوتاه است و ارتفاع آن به ندرت از ۱ متر و ۵۰ سانتی متر بیشتر می شود. برگ و ساقه ی گزنه در بعضی از زیرگونه ها کرک های بلندی دارند که درصورتی که آن را لمس کنید مجموعه ای از مواد شیمیایی شامل هیستامین، فورمیک اسید، سروتونین و استیل کولین را به بدن تان منتقل می کنند. این مواد موجب تحریک و ایجاد حس ناراحتی در پوست می شوند، به همین دلیل این گونه به عنوان علف سوزش آور یا گزنه ی سوزش آور هم معروف است.بااین حال اگر ساقه یا برگ های این گیاه را بجوشانید یا عصاره ی آن را استخراج کنید، مواد گزنده ی آن از بین می روند و می توانید از مزایای واقعی آن بهره مند شوید.شاید افرادی که برگ های تند و گزنده ی این گیاه گلدار علفی را برداشت می کنند اذیت شوند، اما برای هزاران نفری که در سراسر دنیا از گزنه برای درمان انواع بیماری ها استفاده می کنند، بسیار پُرفایده است.حتی شما می توانید از برگ گیاه گزنه در انواع دستورهای آشپزی استفاده کنید یا برگ های آن را مانند اسفناج و جعفری بجوشانید و مصرف کنید.
مواد مغذی موجود در گزنه
چرا گزنه تا این حد برای سلامتی ما مفید است؟ به این دلیل که سرشار از مواد مغذی است!
- گزنه غنی از ویتامین A، C، D و K است.
- این گیاه مغذی همچنین غنی از ویتامین B است.
- گزنه یک منبع خوب آهن، پتاسیم، منگنز، کلسیم، منیزیم، فسفر، سیلیکا، ید، سلیسیوم، سدیم و گوگرد است.
- مقدار زیادی پروتئین و اسیدهای آمینه دارد.
- کالری و چربی کمی دارد.
- یک منبع خوب کلروفیل و تانن است.
گیاه گزنه برای درمان پوست چرب
گزنه حاوی ویتامین ث است و رادیکال های آزاد پوست را از بین می برد و خواص قلیایی آن چربی پوست را تنظیم می کند. در جایی دیگر از سلامت نمناک اشاره شده بود که می توانید برگ گزنه را بجوشانید و آن را بکوبید و روی پوست ماسک کنید تا چربی پوست را تنظیم کنید.
گیاه گزنه برای درمان اگزما
به دلیل خاصیت ضد التهابی و ویتامین ث ، کا گزنه در کاهش اثرات اگزما موثر است و خارش و سوزش را تا حد قابل تو جهی کاهش می دهد.
به درمان آکنه کمک می کند
برگ خشک گزنه برای درمان آکنه و لکه های پوست استفاده می شود. عصاره برگ خشک گزنه همچنین به عنوان یک تونیک عالی برای پوست چرب و مستعد آکنه مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا نه تنها به کاهش آکنه کمک می کند، بلکه باعث می شود که هیچ زخم یا لکه ای از آکنه باقی نماند.
دارای خواص قابض است
برگ گزنه دارای خواص قابض است که به درمان بیماری های پوست مانند اگزما، نیش حشرات و آبله مرغان کمک می کند. عصاره ی آن یا ترکیب روغن تهیه شده با برگ گزنه می تواند به صورت موضعی برای درمان اگزما استفاده شود.
گیاه گزنه برای براق کردن مو
از جمله خواص گزنه می توان به درخشنده کردن موها اشاره کرد به همین منظور جوشانده گزنه را می توان روی موها اسپری کرد.
رویش مو
گزنه حاوی سیلیکا و گوگرد است و در سلامت و رویش مو موثر است شبها جوشانده ریشه و برگ و گل گزنه روی کف سر ماساژ دهید و صبح آبکشی کنید هم چنین روغن گزنه تاثیر مثبتی در سلامتی و رویش مو دارد. 10گرم ریشه ی گزنه در یک لیتر الکل در شیشه ی شفاف 15 روز در مقابل حرارت خورشید قرار داده و 34 قاشق سوپ خوری در 14 بطری آب وارد کرده پوست سر را به آرامی مالش دهید برای رشد مو و عدم ریزش مو مفید است.
گیاه گزنه برای درمان شوره سر
برگ گزنه خشک و روغن نارگیل را شبها قبل از خواب روی پوست سر بزنید و صبح بشوئید
گیاه گزنه برای درمان خارش پوست سر
از دلایل خارش سر می توان خشکی ، شوره و یا قارچ را نام برد. گزنه علاوه بر خواص گفته شده مرطوب کننده طبیعی است و با کاهش التهاب پوست سر خارش را کاهش می دهد.روغن گرم گزنه را روی سر بزنید و پس از 10 دقیقه بشوئید ترکیب گزنه با حنا یا کتیرا برای درمان بیماری های پوستی موثر است.
درمان موخوره :
وجود ویتامین ب و اسیدهای معدنی در گزنه در تقویت و سلامت مو موثر است.