رک گویی در میان عموم به عنوان صفتی پسندیده شناخته می شود؛ به طور کلی بسیاری از افراد به داشتن چنین صفتی افتخار می کنند. اما گاهی به اشتباه افراد رفتارهای بی ادبانه خود را دال بر رک بودن می دانند. رک گویی با بی ادبی متفاوت است. نداشتن صراحت در کلام می تواند باعث سوء تفاهم ها و عدم شکل گیری روابط صمیمی شود. در هر نوع رابطه ای رک گویی به شما کمک خواهد کرد تا بتوانید به طور مؤثرتری عمل کنید. اما برای آن که از فوائد رک گویی بهره مند شوید باید تفاوت آن را با بی ادبی را بدانید. برای آن که رک گویی را جزء صفات خود قرار دهید، با ما در ادامه این مطلب همراه شوید.
رک بودن به چه معنا است؟
رُک بودن در لغت به معنای با صراحت صحبت کردن و داشتن جسارت در بیان حقیقت است و مفهوم آن به معنای با صراحت صحبت کردن در مورد مسائل خود فرد است. صراحت در گفتار از سوءتفاهم ها و بی احترامی ها جلوگیری می کند و به همین خاطر فرد می تواند با اعتماد به نفس و اطمینان خاطر بیشتری نظرات خود را بگوید. در واقع تنها با داشتن یک رفتار قاطعانه می توانیم مسائل تعیین کننده و مهم در ارتباطات اجتماعی را مطرح کنیم.
آیا رک گویی رابطه ها را تخریب می کند؟
رک گویی در بسیاری از مواقع باعث ناراحتی دیگران می شود. البته نباید این مورد باعث شود تا از بیان نظرات درست خودداری کنید. وقتی چیزی قرار است به شما آسیب بزند، باید از همان ابتدا از جلوگیری کنید. اگر صراحت نداشته باشید، همه چیز بر علیه شما می شود و بعد از مدتی نسبت به طرف مقابلتان بدبین می شوید. چرا که فکر می کنید او باعث این خسارت شده است.در واقع وقتی نظر درست خود را از همان ابتدا ابراز نکنید، بعدها وارد مرحله بحرانی تری می شوید. اما وقتی همان ابتدا «نه» بگویید، ناراحتی کمتری پیش می آید و بعد از مدتی کوتاهی هم فراموش می کند.
برای مثال دوست صمیمی تان از شما می خواهد که با وارد یک سرمایه گذاری شوید. اما با توجه به اطلاعاتی که پیش تر در مورد آن پروژه دارید، می دانید که محکوم به شکست است. خوب در اینجا باید دست رد به سینه دوست خود بزنید. رک و صریح کنار بکشید. درست است که دوست صمیمی تان ناراحت می شود. اما این ناراحتی کمتر از ناراحتی است که بعد از ورشکسته شدن ایجاد می شود.
تفاوت رک بودن با بی ادبی در چیست؟
بیشتر افراد رک بودن را یک صفت پسندیده می دانند و افرادی که چنین ویژگی رفتاری دارند به داشتن این نوع از رفتار افتخار می کنند، اما مسئله بسیار مهمی که وجود دارد و باید به آن توجه کرد این است که بسیاری از افراد مفهوم درست رک صحبت کردن را نمی دانند. این افراد به اشتباه و یا به بهانه داشتن این صفت رفتاری، هر چه به ذهنشان می رسد را بیان کرده و بی پرده به قضاوت دیگران می پردازند و در نتیجه باعث رنجیدگی اطرافیان می شوند. این رفتار در واقع بی ادبی به حساب آمده و لازم است که افراد بتوانند مرز بین رک بودن و بی ادبی را روشن و مشخص کنند.برای آن که بین رک بودن و بی ادبی تمایز قائل شویم و هرگونه سخن بی پرده را که باعث ناراحتی و رنجش در دیگری می شود را به پای رُک بودن نگذاریم، باید درک بهتری از مرز بین رک بودن و بی ادبی داشته باشیم:
- فرد رک گو تنها در مورد مسائل خود نظر می دهد و در مورد مسائل دیگران اظهار نظری نمی کند.
- فرد رک گو در صورتی درباره مسائل دیگران اظهارنظر می کند که نظر او را خواسته باشند و این اظهارنظر در کمال ادب و احترام است.
- بی پرده و با صراحت صحبت کردن در مورد مسائل دیگران و استفاده از لغات توهین آمیز و وقیحانه از نشانه های رُک بودن نیست.
- فرد رک گو قبل از هر صحبتی به پیامد های حرفش بر روی دیگران فکر می کند.
در چه جاهایی باید رک گو شویم؟
اختلافی که بین اغلب ما در استفاده از جملات صریح و رک وجود دارد، زمان و مکان استفاده از آنست. رودربایستی یا خجالت کشیدن درست نقطه مقابل رک بودن است. گاهی نیاز است تا ما با صراحت نظر خود را ابراز کنیم. اما خجالتی بودن مانع از این کار می شود.گویی چیزی از درون به ما می گوید الان جایش نیست. یا شاید درست نیست که این حرف را بزنید. اما آیا واقعا فکر شما درست می گوید؟هر وقت چیزی به ضرر شما باشد، نباید خجالت بکشید. اگر قرار باشد ضرر کنید و در مقابل بهای سنگینی را پرداخت کنید، چرا نباید صریح و رک باشید؟ رک بودن دقیقاً بخاطر اینست که سوءتفاهمات و مشکلات پیش رو را بردارید. حرفتان را همان اول بزنید و از اختلافات بعدی جلوگیری کنید. پس هیچ جا و مکانی نمی تواند مانعی برای رک گویی باشد. بلکه این نفع و ضرر شماست که تعیین می کند در کجا رک باشید و در کجا از رک گویی خودداری کنید.
رُک بودن بیش از حد چه نتیجه ای دارد؟
همان طور که زیاده روی در هر کاری باعث بروز مشکلاتی برای فرد می شود، زیادی رک بودن نیز باعث به وجود آمدن مشکلاتی در روابط شخص شده و اثرات مثبت آن را از بین می برد و کم کم رک بودن از حالت جسارت کردن در بیان حقیقت به توهین کردن تغییر ماهیت می دهد. باید توجه داشت که برای صریح سخن گفتن لازم است شرایط و موقعیت به خوبی سنجیده شود، چون اگر یک سخن صریح در شرایط مناسب مطرح نشود به جای تأثیر مثبت و گرفتن یک نتیجه مطلوب باعث به وجود آمدن ناراحتی، کدورت و سوتفاهم در اطرافیان خواهد شد.
اگر شخص رُک گو قصد رنجاندن دیگران را داشته باشد و از روی قصد با صراحت صحبت کرده و در این کار زیاده روی کند در حقیقت به مخاطب خود یک آسیب روانی وارد می کند. برخی افراد زمانی که به طرف مقابل حسادت کرده یا می خواهند از مخاطب خود انتقام بگیرند، احساسات درونی خود را در قالب بی پرده گویی و صراحت کلام افراطی به مخاطب نشان می دهند.
فواید رُک بودن چیست؟
از مهم ترین فواید رک گویی حفظ شدن حریم ها و مواضع فرد است. زیرا باعث می شود دیگران به نظر و حریم او احترام بگذارند.از دیگر فایده های رک بودن ، می توان به افزایش اعتمادی که در ارتباطات فرد رک و قاطع ایجاد می شود اشاره کرد. در واقع دیگران می دانند که شما صادق هستید و قرار است چگونه برخورد کنید. همین امر میزان پیش بینی نسبت به رفتار شما را افزایش می دهد و افراد بسیار راحت تر شما را امین قرار داده و اعتماد می کنند.
اگر به درستی رک گویی کنید و عقاید خود را محترمانه و بدون بی ادبی مطرح کنید، می توانید از بسیاری از سوء تفاهمات، دعواها و بدگویی ها جلوگیری کنید.از جمله دیگر خوبی های رک گویی ، پایدار نگه داشتن مسیر گفتگو و ارتباطات افراد است؛ زیرا که این پیام را به دیگران می دهد که من چه توقعاتی دارم و همان قدر که در بیان آن ها راحت هستم، شما هم می توانید در بیان خواسته هایتان راحت باشید و بدون نگرانی رو راست باشید.بالابردن مهارت ” نه ” گفتن یکی از مهم ترین نتایج مثبت رک گفتن است.چرا که از تحمیل شدن بسیاری از مسائل بر شما جلوگیری می شود. به عنوان مثال اگر دوست ندارید به جایی بروید و دوستی به شما پیشنهاد بیرون رفتن بدهد، شما با گفتن “نه” می توانید از این که بی میل بیرون بروید، جلوگیری کنید.
معایب رک گویی
رک بودن بسیار خوب است و برای فرد رک، همان طور که گفتیم فواید بسیاری دارد؛ اما نباید معایب آن را حتی اگر کم باشد، ندید گرفت. بد نیست از روی دیگر سکه نیز بی خبر نباشیم.باید توجه داشت که برای صریح و رک بودن لازم است شرایط و موقعیت به خوبی سنجیده شود، چون اگر یک سخن رک در شرایط مناسب مطرح نشود به جای تأثیر مثبت و گرفتن یک نتیجه مطلوب باعث به وجود آمدن کدورت و سوتفاهم خواهد شد. همان طور که انتقاد کردن نا مناسب این نتیجه را در پی خواهد داشت. رک گویی و انتقاد کردن تا حدودی به یکدیگر مرتبت است و می توان گفت اگر اصول و آداب انتقاد را به خوبی بلد باشیم، می توانیم رک گوی خوبی هم باشیم.
پیامد های عدم رُک گویی چیست؟
از مشکلاتی که وقتی نمی توانیم با صراحت صحبت کنیم با آن رو به رو می شویم، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رک نبودن از عدم اعتماد به نفس و ارزشمند ندانستن خود سرچشمه می گیرد. افرادی که رک گو نیستند در بیان نیاز ها و خواسته هایشان که از حقوق اولیه هر انسانی است دچار مشکل می شوند، به همین خاطر احساس ناکامی کرده و همین احساس برآورده نشدن نیاز باعث بروز افسردگی در فرد می شود.
- فردی که نتواند رک گو باشد قادر نخواهد بود نظر خود را با صراحت بیان کند در نتیجه مجبور است مطابق میل دیگران رفتار کرده و این امر باعث می شود از خودش رضایت نداشته باشد.
- وقتی فرد به طور دائم مطابق میل دیگران رفتار کند باعث می شود از دیگران هم همین انتظار را داشته باشد. این فرد انتظار دارد بدون آن که با صراحت خواسته های خود را بیان کند دیگران خواسته های او را متوجه شوند.
چگونه فردی رک گو باشیم؟
از جمله راهکار های مؤثر برای یادگیری مهارت های رک بودن می توان به موارد زیر اشاره داشت :
- رک گویی در افراد، با اعتماد به نفس آنان مرتبط می باشد. بنابراین با افزایش اعتماد به نفس می توان به این صفت دست یافت.
- برای رک بودن از تمرین های رفتاری کوچک مثل اظهار نظر در جمع های دوستانه و خانوادگی شروع کنید و به تدریج دامنه آن را گسترش دهید.
- آموزش مهارت جرات مندی و یادگیری رابطه بُرد-بُرد از راهکارهای عملی هستند که به فرد در دست یابی به این صفت کمک می کنند.
نتیجه گیری
به طور کلی رک بودن یعنی فرد بی تعارف و قاطعانه صحبت کند در صورتی که بی ادبی یا بی شعوری، توهین و اهانت به دیگران محسوب می شود. تاثیر رک گویی در روابط افزایش اعتماد است. به افراد صادق و صریح بیشتر می توان اعتماد کرد؛ چراکه می توان یک پیش بینی درست از رفتار فرد داشت و مطمئن بود کلامش صادقه و بدون تظاهر است.
خصوصیات افراد بدجنس و بدذات و نحوه رفتار با آنها
