گیاه افدرا و خواص و مضرات آن

افدرا گیاهی است از خانواده ی Gnetaceae، که دارای گونه های مختلفی است. افدراها معمولا گیاهانی دو پایه با گل های نر و عادی جداگانه هستند و به صورت گیاهان چوبی، درختچه ی ساده یا بالا رونده می باشند. افدرا یا ریش بز گیاهی از تیره ی ارمکیان و از بوته های بازدانه است. این گیاه ظاهری شبیه به جارو دارد. در گویش های محلی بیابان نشینان به آن «کلیشر» و «على جونی» می گویند. و از درختچه هایی است که ساقه هایش همیشه سبز است و در واقع بخش اعظم فرآیند فتوسنتز گیاه توسط ساقه های آن انجام می شود. در طول ساقه گره های متعددی وجود دارد که به رنگ سبز مات است. ساقه ی آنها چوبی و به دلیل داشتن ماده آلکالویی، مزه گس و تلخ دارند.نام های دیگر افدرا هوم، ریش بز، ارمک، ملکه چمن، خرس گیاه، سرما، سوم، هوم، هئومه، کلیشر، على جونی، لحية التيس، چلر، راسن، رأس هندی، گرم دارو می باشد.

افدرا ماده ای است که از گیاهی با نام افدرا سینیکا گرفته می شود که یک گیاه دارویی چینی می باشد و به طور سنتی در داروهای چینی استفاده می شود. نام چینی آن MA HUANG (ماهوانگ) است و ماده موثر موجود در این گیاه افدرین می باشد. افدرین ترکیب شبه آمفتامینی بسیار قوی است که هم سیستم عصبی و هم سیستم قلبی عروقی را تحت تاثیر قرار می دهد. بیش از 40 گونه از این گیاه در سرتاسر جهان شناسایی شده اند. گیاه افدرا از مواد شیمیایی متعددی تشکیل شده است که از جمله آن: افدرین، پسودوافدرین، نورپسودوافدرین، نورافدرین، متیل افدرین، تانن، هیدروکسی کینورنیک اسید، کوئینولین و … را می توان نام برد. در حقیقت افدرین و پسودوافدرین با افدرا متفاوت می باشند و گیاه کامل افدرا اثرات ملایم تری به نسبت افدرین و سودوافدرین استخراج شده از این گیاه دارند. این اختلاف همانند تفاوت گیاه قهوه و کافئین خالص می باشد.

اثرات درمانی افدرا

گیاه افدرا برای مدت بیش از 2 هزار سال در سرزمین های شرقی آسیا برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده شده است. گیاه افدرا دارای اثرات ضد التهابی و ضد آرتریت می باشد و برای درمان برونشیت، آسم، سرماخوردگی، آنفلوانزا، سردرد، سرفه، تب بالا، ادم، بیماری های مفصلی و استخوانی و … به فراوانی مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر افدرین این گیاه سرشار از تانین می باشد که اثرات محافظت کننده در نارسایی کلیوی دارد.

لاغری موضعی

امروزه افدرا در مکمل های لاغری به طور گسترده استفاده می شود. اگر روزانه 500 کالری کمتر از حالت عادی مصرف کنید و از گیاه افدرا هم استفاده کنید، افدرین موجود در گیاه افدرا کمک می کند تا هفته ای نیم کیلوگرم وزن کم کنید. مطالعات نشان می دهد که این گیاه کمک می کند تا چربی های ناحیه شکم راحت تر سوزانده شود.

کاهش اشتها

ماده شیمیایی افدرین که در گیاه افدرا موجود می باشد بر سیستم اعصاب مرکزی موثر است و مراکز سرکوبگر اشتها را در مغز فعال می کند. در نتیجه با مصرف این گیاه، اشتهای شما محدود می شود و به شما کمک می کند تا احساس گرسنگی کمتری داشته باشید. ممکن است شما در فاصله ناهار تا شام نیازی به مصرف میان وعده نکنید و در این مدت گرسنه نشوید و نهایتا کنترل بیشتری بر زمان های صرف غذایتان خواهید داشت.

چربی سوز طبیعی

افدرین و سودوافدرین موجود در برگ های این گیاه، منجر به افزایش متابولیسم بدن و فعالیت قلب و مغز می شوند. در نتیجه سطح انرژی بدن افزایش می یابد. همه این ها به علت اثرات گرمازایی ناشی از افدرین می باشد. این گرمازایی منجر به افزایش تجزیه چربی های ذخیره شده و افزایش مصرف انرژی در بدن می شود. افدرین و نور افدرین موجود در گیاه افدرا وقتی در جریان خون آزاد می شود انتقال خون و اکسیژن را به سلول ها تسریع می کند و گلوکز و لیپید بیشتری را برای تبدیل شدن به انرژی جابه جا می کند. در نتیجه افدرا به عنوان یک چربی سوز طبیعی معرفی می شود.

ترکیبات حاوی افدرا برای لاغری

به منظور کاهش وزن لازم است تا مصرف مواد غذایی توسط افراد کاهش یابد و بدن انرژی بیشتری را بسوزاند. اگر ترکیب جادویی وجود داشته باشد تا هر دوی این اهداف را با هم تامین کند، به منظور لاغری کاربرد وسیعی خواهد داشت. افدرا گیاهی است که هر دوی این اهداف را با هم تامین می کند. البته در بسیاری از مکمل ها از ترکیبات دیگری در کنار افدرا استفاده می شود تا اثر آن را تکمیل و تشدید نماید. در بسیاری از مکمل های لاغری از افدرا در کنار کافئین یا جینسنگ استفاده می شود.

مطالعات حیوانی نشان می دهد مصرف افدرا و کافئین در کنار هم باعث کاهش اشتها و تحریک متابولیسم چربی ها و گرمازایی می شود و ترکیب این دو ماده به نسبت وقتی که هر یک از آن ها به تنهایی مصرف شوند، اثرات بیشتری خواهد داشت و اگر در دوز مشخصی مصرف شود اثرات جانبی و علائم نامطلوب کاهش می یابد.

چگونه از افدرا استفاده کنیم؟

اگر از گیاه افدرا استفاده می کنید، از یکی از منابع حاوی کافئین مانند قهوه در کنار آن استفاده نمایید و همچنین در صورت مصرف افدرا از آب زیادی استفاده کنید تا مواد خطرزای موجود در گیاه هرچه زودتر از بدن خارج شود. لازم به ذکر است، 88 درصد آن بعد از 4 ساعت و 97 درصد آن بعد از 48 ساعت از طریق ادرار از بدن خارج می شوند. در ضمن از افدرا در هنگام شب استفاده نکنید، زیرا این گیاه به خواب رفتن را مشکل می سازد و ممکن است مشکلات خواب یا بی خوابی برایتان به همراه داشته باشد.

اثرات جانبی افدرا

تا قبل از سال 2005 افدرا یک ماده قانونی و مجاز به حساب می آمد؛ اما بعد از تحقیقات متعدد و گزارشات مختلف مبنی بر عوارض خطرناک این گیاه، دو ماده افدرا و افدرین به عنوان مواد خطرناک شناسایی شدند و توسط سازمان غذا و داروی آمریکا ممنوع گردیدند؛ و اکنون بسیاری از شرکت های خارجی در ترکیب مکمل های لاغری خود از این گیاه استفاده نمی کنند.

چند مورد از عوارض این گیاه در زیر آمده است:

1. عوارض ناشی از افزایش سطح انرژی در بدن مانند اضطراب، افزایش تعریق، گرگرفتگی، اختلالات خواب و بی خوابی.
2. اختلالات عصبی مانند جنون، رعشه، برافروختگی، خارشک، خستگی و سردرد.
3. اختلال در سیستم گردش خون مانند افزایش فشارخون و احتمال سکته از دیگر عوارض این گیاه است.
4. اختلال در ژن ها: تحقیقات آزمایشگاهی نشان می دهد افدرا ممکن است فعالیت تیروزیناز و ملانین را کاهش دهد. چون افدرا بر بیان ژن تیروزیناز موثر است.
5. سایر عوارض مانند اسهال، آلرژی، افزایش دفع ادرار و …