اگر حتی برای یک بار هم که شده بی خوابی را تجربه کرده باشید حتما می دانید که این شرایط تا چه اندازه می تواند آزاردهنده باشد. مسئله فقط چند ساعت دیر خوابیدن یا نخوابیدن نیست، بلکه بی خوابی می تواند سلامتی روحی و جسمی شما را تحت تاثیر قرار دهد و فعالیت های روزانه را به شکلی جدی دچار تداخل کند. جالب است بدانید که داروهای گیاهی بسیاری می توانند به بهبود شرایط و درمان قطعی بی خوابی کمک کنند. این گیاهان معطر می توانند بعد از یک روز سخت کاری، به آرامش و استراحت شما کمک کنند.
بی خوابی چیست؟
بی خوابی یک اختلال در مسیر طبیعی فیزیولوژیک خواب محسوب می شود. هنگامی که فرد نمی تواند خوب بخوابد، علایمی همچون خستگی روزانه، بی حالی، بی ثباتی عاطفی، اختلال حافظه، سرگیجه و تحریک پذیری را تجربه می کند. افراد مبتلا به اختلال خواب ممکن است در رختخواب مدت ها بیدار بمانند و کیفیت بد خواب باعث شود بعد از خوابیدن احساس طراوت نداشته باشند. طبق آمار مرکز پیشگیری و کنترل بیماری های آمریکا ( The Center of Disease Control ) 35 درصد از بزرگسالان در این کشور در طول شبانه روز به اندازه کافی نمی خوابند. براساس اعلام بنیاد ملی خواب National Sleep Foundation آمریکا، طول زمان یک خواب سالم برای افراد 26-64 سال 7-9 ساعت و برای افراد 65 سال 7-8 ساعت در طول شبانه روز است. اما افراد مبتلا به انواع بی خوابی نمی توانند در طول شبانه روز به اندازه ای که عنوان شد بخوابند که این مسئله عوارضی جدی را برای سلامت آن ها به همراه خواهد داشت.
سیگار کشیدن، چرت زدن مکرر در طول روز، پیری، کافئین بیش از حد، افسردگی، تغییرات محیطی مانند نور و صدا، تغییرات شغلی، اضطراب، اختلالات خواب مانند کابوس، راه رفتن و حرف زدن در خواب، درد، تاثیر داروها و تکرر ادرار از علل شایع بی خوابی هستند. تمام علل و علائم مذکور ضرورت اطلاع یابی از انواع داروی گیاهی برای کم شدن خواب را دوچندان می کند.
عواملی که باعث ایجاد بی خوابی می شوند
-
بی خوابی اولیه
در این نوع بی خوابی مشکل بیمار ناشی از عوامل محیطی است. علل بی خوابی اولیه شامل موارد زیر است:
- استرس ناشی از اتفاقات مهم زندگی ( طلاق، مرگ عزیزان، تغییر شغل )
- شرایط محیطی مانند نور، حرارت و سرو صدا
- تغییرات برنامه خواب مانند تغییر شیفت کاری یا بی خوابی ناشی از مسافرت طولانی
استرس یکی از مهم ترین دلایل بی خوابی اولیه است و به همین دلیل در این نوع بی خوابی نسبت به درمان بی خوابی و استرس به صورت یکجا اقدام می شود. در بسیاری از موارد روش های درمان بی خوابی و استرس به عنوان مکمل هم تجویز می شوند چرا که بی خوابی می تواند سبب افزایش استرس شود؛ در برخی موارد نیز کاهش استرس خود به خود سبب بهبود وضعیت بیخوابی فرد خواهد شد.
-
بی خوابی ثانویه
در بی خوابی ثانویه، بیماری های جانبی سبب بروز اختلال در خواب فرد خواهند شد. مانند آسم، افسردگی، آرتروز، سرطان، سوزش معده، روده، داروها و یا مصرف موادی مانند الکل، کافئین و تنباکو.
قوی ترین گیاهان برای رفع بی خوابی
طب سنتی در ایران ریشه ای هزاران ساله دارد. از دیدگاه طب سنتی دلیل بی خوابی به خشکی مغز مرتبط است. هنگامی که مغز به مقدار کافی رطوبت نداشته باشد، بی خوابی حاصل می شود. در این حالت فرد به هنگام شب نمی تواند بخوابد و تازه نزدیک به صبح احساس خواب برای وی ایجاد می شود و یا اینکه شب هنگام چند ساعت کوتاه به خواب رفته و سپس بیدار شده و دیگر به خواب نمی رود. به منظور بهبود این مشکل می توان از داروهای گیاهی کمک گرفت. در اینجا فهرستی از قویترین داروی گیاهی خواب آور را به شما معرفی می کنیم:
والرین (Valerian) یا سنبل الطیب
از سنبل الطیب می توان به عنوان قویترین داروی گیاهی خواب آور نام برد. این گیاه در صورتی که از نوع تازه آن استفاده شود، تاثیر بسیار خوبی در کیفیت خواب خواهد داشت.ریشه گیاه والرین یا سنبل الطیب برای تسکین اضطراب، بی قراری عصبی و بی خوابی موثر است و این گیاه به همین دلیل برای درمان خانگی بی خوابی و استرس مورد استفاده قرار می گیرد. علت علمی تاثیر این گیاه آزادسازی واسطه شیمیایی گابا (GABA) در مغز است که سبب آرامش می شود. در نتیجه، بیشترین تاثیر را می تواند در بی خوابی های ناشی از اضطراب و بی قراری داشته باشد.
به منظور تهیه دمنوش سنبل الطیب، تکه های ریشه سنبل الطیب را در ۲ لیوان آب جوش ریخته و چند دقیقه صبر کنید تا دم بکشد و بعد مورد مصرف قرار دهید. بهتر است هر شب ۲ ساعت قبل از خواب این دمنوش را بنوشید.
گل گاو زبان
گل گاوزبان خاصیت آرامبخشی فوق العاده ای داشته و اگر دلیل بی خوابی به اضطراب و نگرانی مرتبط باشد به خوبی می توان با این گیاه مشکل را بهبود بخشید. جهت تهیه گل گاو زبان ۱۵ گرم از این گیاه را در یک قوری آب جوش ریخته و ۲۰ دقیقه صبر کنید تا دم بکشد. سعی کنید یک عدد لیمو عمانی سوراخ شده را نیز درون قوری بیندازید زیرا گل گاو زبان گرم است و اگر در کنار آن از لیمو استفاده شود، متعادل خواهد شد.
توجه!
افراد مبتلا به فشار خون بالا از خوردن دمنوش گل گاو زبان خودداری نمایند.
بابونه
قویترین داروی گیاهی خواب آور بابونه نیز می تواند باشد. بابونه نیز به آرام کردن اعصاب کمک کرده و کیفیت خواب را بهبود می بخشد. این گیاه سابقه طولانی در درمان خانگی بی خوابی دارد و بیشتر به صورت چای مصرف می شود. اثر ضد التهابی آن در رفع مشکلات گوارشی، تحریکات پوستی و گلودرد کمک می کند. بنابراین، بابونه می تواند به عنوان داروی گیاهی برای استرس و بیخوابی های ثانویه ناشی از بیماری های التهابی نیز موثر باشد. ۵ گرم بابونه را در یک لیوان آب جوش ریخته و ۱۵ دقیقه صبر کنید تا دم بکشد. می توانید مقداری عسل نیز به دمنوش خود استفاده کنید تا طعم دلچسب تری پیدا کند. این دمنوش و به طور کلی همه دمنوش هایی را که به قصد بهبود خواب مصرف می کنید، بهتر است ۲ ساعت پیش از خواب میل شوند.
عناب
عناب خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و با تقویت سیستم ایمنی در پیشگیری از بیماری هایی همچون سرماخوردگی موثر است اما بهبود خواب نیز یکی از مزایای استفاده از عناب است. به منظور تهیه دمنوش عناب به اندازه یک مشت از عناب را درون دو تا سه فنجان آب بجوشانید و بعد از چند دقیقه بنوشید.شما می توانید این ترکیب را سرد و یا داغ، به طور دلخواه مصرف کنید. میزان اضافی آن را می توانید درون یخچال نگهداری کنید و هر روز یک یا دو فنجان از این نوشیدنی را میل کنید.
بادرنجبویه
ترکیب گیاه بادرنجبویه با گیاه والرین می تواند سبب کاهش اختلالات خوابی مانند بی خوابی شود که به همین دلیل، این دو داروی گیاهی برای بی خوابی شبانه بسیار پرکاربرد هستند. بعلاوه، اثر آنتی اکسیدانی این گیاه برای کبد و اثر تقویت مغزی آن برای حافظه تا حد زیادی مطالعه شده است. دمنوش بادرنجبویه خواص درمانی بسیاری دارد و با بهبود سلامت قلب و مغز تاثیر چشمگیری در مداوای بی خوابی می گذارد. یک قاشق غذاخوری برگ بادرنجبویه را در یک قوری آب جوش ریخته و ۱۵ دقیقه صبر کنید تا دم بکشد. بادرنجبویه برطرف کننده تنگی نفس نیز بوده و ممکن است به بهبود آپنه خواب نیز کمک کند.
مالت (Hops)
نوشیدنی مالت نظیر ماء الشعیر سبب کاهش اضطراب، التهابات و بهبود کیفیت خواب می شود. البته، از آنجایی که این نوع نوشیدنی ها معمولا با قند یا الکل بالا ارائه می شوند، استفاده از آن ها چندان نمی تواند برای سلامتی مفید باشد. بنابراین، اگر قصد دارید که از مالت برای درمان قطعی بی خوابی استفاده کنید بهتر است به سراغ مدل های ساده و بدون طعم این نوع نوشیدنی بروید.
گل بنفشه
برای درمان کم خوابی از گل بنفشه نیز می توان استفاده کرد. ۲ قاشق غذاخوری گل خشک بنفشه را در یک قوری آب جوش ریخته و پس از دم کشیدن آن را بنوشید. همچنین می توانید جوشانده این گل را به صورت و شقیقه های خود بمالید. به خصوص افراد صفراوی مزاج می توانند برای بهبود خواب خود از این روش استفاده کنند.
بهار نارنج
خاصیت آرامش بخشی و خواب آور بودن بهار نارنج آنقدر مشهور است که احتمالا تاکنون زیاد شنیده اید. بهار نارنج بهترین و قویترین داروی گیاهی خواب آور می تواند باشد که به راحتی در دسترس بوده و می توان از آن بهره گرفت. بهار نارنج به مداوای افسردگی نیز کمک می کند. ۱۵ گرم بهار نارنج را در یک قوری آب جوش ریخته ۱۰ تا ۲۰ دقیقه صبر کنید تا دم بکشد و سپس نوش جان کنید.
دانه های زیره سبز
شما می توانید یک قاشق چای خوری پودر زیره سبز را با موز رسیده و له شده ترکیب کنید و هر شب قبل از خواب از آن استفاده کنید. همچنین می توانید یک قاشق چایخوری دانه زیره را به مدت 5 ثانیه در شعله کم بجوشانید و بعد یک فنجان آب به آن بیافزایید.این چای را هر شب پنج دقیقه قبل از خواب استفاده کنید.
گل ساعتی
گل ساعتی نیز یک داروی گیاهی برای بی خوابی شبانه است که شهرت زیادی در این زمینه دارد. اثر آرام بخش این گیاه سال های متمادی است که در کشور آلمان ثابت شده و در ترکیب با والرین، می تواند خواب عمیق و آرامی را مهیا کند. در یک مطالعه، کیفیت چای گل ساعتی با چای دارونما مورد مقایسه قرار گرفت. شرکت کنندگان در این این مطالعه هر نوع از چای را به مدت یک هفته تنها یک ساعت پیش از خواب نوشیدند و یک هفته بین نوشیدن دو نوع چای فاصله ایجاد شد. با اینکه پس از پایان مطالعه محققان هیچ تفاوتی را در خواب شرکت کنندگان بین هفته چای گل ساعتی و هفته چای دارونما پیدا نکردند اما خود شرکت کنندگان به طور متوسط معتقد بودند که در هفته گل ساعتی 5 درصد بهتر و راحت تر خوابیدند. این گیاه می تواند در بی خوابی هایی که ریشه عصبی دارند، بسیار موثر واقع شود. کافی است تا ۱ قاشق مرباخوری گل ساعتی را با ۲ فنجان آب جوش دم کرده و ساعتی پیش از خواب مصرف کنید تا نتایج بی نظیر آن را از نزدیک مشاهده نمایید.
زعفران
اگر شما با مشکلات بی خوابی روبه رو هستید، میتوانید از مکمل زعفران یا چای زعفرانی استفاده کنید، که به استراحت بدنتان کمک خواهد کرد و باعث می شود که دچار بی خوابی نشوید.مصرف چای زعفرانی در درمان بی خوابی بسیار موثر است و اختلالات خواب را برطرف می کند. از زعفران هم به صورت دمنوش می توانید استفاده کنید و هم می توانید مقداری از آن را در شیر جوشانده و همراه با مقداری عسل میل بنوشید.یکی از بهترین روش های استفاده از این گیاه، این است که به مدت 2 دقیقه درون شیر گرم بجوشانید و و کمی از عسل درون آن بیفزایید و قبل از خواب بنوشید.
رازک
رازک، گیاهی است که به خواب شبتان کمک کند و برای مبارزه با اضطراب و بی قراری بسیار مفید است. چنانچه مدام از خواب می پرید، رازک گیاهی است که به شما این امکان را می دهد تا بتوانید آن قدر در خواب بمانید تا زمانی که به خوبی استراحت نمایید. توجه داشته باشید که اگر داروهای خواب آور مصرف می کنید از رازک استفاده نکنید چون اثر دارو را تشدید می کند. رازک برای مبارزه با اضطراب و بی قراری مفید بوده و به داشتن خوابی آرامبخش کمک می کند. یک قاشق چای خوری گیاه رازک را در یک لیوان آب جوش ریخته و اجازه دهید به مدت پنج دقیقه دم بکشد و سپس مصرف نمایید. رازک تقویت کننده معده است و مسکن اعصاب به شمار می آید.
شقایق کالیفرنیا
شقایق کالیفرنیا، جزو نسخه های خاص طب سنتی برای درمان بی خوابی شبانه است ، این گیاه یک متعادل کننده ملایم برای هیجانات و یک درمان آرام بخش برای مواقعی است که استرس دارید و دچار اضطراب شده اید.
این گیاه کمک می کند تا به راحتی به خواب بروید و برای استفاده از این خاصیت آن می توانید داخل چای یا همراه با لوسیون ها و انواع روغن به صورت موضعی استفاده کرد.
اسطوخودوس
دمنوش اسطوخودوس یک تا دو ساعت قبل از خواب قویترین داروی گیاهی خواب آور می تواند باشد. یک قاشق چای خوری برگ خشک شده اسطوخودوس را درون یک فنجان آب جوش ریخته و پس از ۱۰ دقیقه که دم کشید آن را میل فرمایید. اسطوخودوس به کاهش استرس کمک کرده و در درمان مشکلات گوارشی از قبیل سوء هاضمه موثر است.
کلام آخر
بی خوابی نوعی اختلال خواب است که فرد در آن قادر به خواب کامل نبوده یا اصلا نمی تواند بخوابد. درمان بي خوابي با داروهاي گياهي مثل گیاه والرین، گل ساعتی، مالت و بابونه امکان پذیر است و این گیاهان دارویی می توانند بدون مراجعه به پزشک درمان قطعی بی خوابی را برای شما به ارمغان آورند. برخی مکمل ها و داروها نیز برای بهبود بی خوابی مفید هستند که استفاده از آن ها به صورت خودسرانه توصیه نشده و بهتر است با نظارت پزشک یا متخصص مورد مصرف قرار گیرند.
درمان بی خوابی با کمک زعفران
