گوش دادن به موسیقی هنگام درس خواندن

بسیاری از دانش آموزان و افراد ترجیح می دهند هنگام مطالعه به موسیقی گوش دهند. چه آنها که درس خواندن را به آخرین لحظات نزدیک به امتحانات موکول می کنند و چه آنهایی که در حال آماده کردن یک مقاله یا کنفرانس هستند، اکثرا گوش دادن به موسیقی را انتخاب می کنند.

موسیقی بخش بسیار مهمی از زندگی روزمره ما شده است. بسیاری از افراد به صورت شخصی و یا با کمک آموزشگاه موسیقی به یادگیری انواع سازها مشغولند. اما رابطه ی مطالعه، حافظه و موسیقی همواره در حال بررسی بوده است. با دیدن دانش آموز یا دانشجویی که در حال مطالعه شخصی است و کاملا تمرکز کرده، این سوال در ذهن تداعی می شود که آیا موسیقی واقعا به تمرکز در مطالعه کمک می کند یا خیر؟ تحقیقات در این حوزه نتایج مبهمی داشته و مطالعات، بسیار منتاقض با یکدیگر بوده اند. به هر حال این امر، به دانش آموزانی که به دنبال راه هایی برای بهتر شدن نتیجه امتحاناتشان هستند، دید مثبتی داده است.

مطالعه ی علم و صدا

مطالعه ی هر چیزی در کل به مقدار مشخصی تمرکز نیاز دارد، به خصوص اگر مطالبی که مطالعه می کنید به خواندن و درک مطلب نیاز داشته باشد. در حال حاضر صدا ها ذاتا و به خودی خود حواس پرتی ایجاد نمی کنند اما وقتی صحبت از موسیقی همراه با شعر می شود، دانشجویان با مشکلات بیشتری روبرو می شوند. متن های ترانه دقیقاً مانند کلماتی که در صفحه می خوانید، مبتنی بر زبان هستند و تمرکز روی مطالب مطالعه را دشوارتر می کنند، فقط به این دلیل که اساساً چند کار را با هم انجام می دهید. گوش های شما هم زمان با خواندن کلمات، شعرها را هم می شنوند و مغز شما در تلاش است تا هر دو ورودی زبان را به طور همزمان پردازش کند.

مطالعات نشان داده است که این اتفاق در هر شکلی از تغییر حالت گفتار (جریان کلمات مختلف) و نه فقط متن ترانه رخ می دهد. حالا یا می تواند کسی باشد که از یک تا ده از بالا به پایین در حال شمارش است، یا کسی که می خواهد با شما صحبت کند یا حتی صدای گوینده خبر تلوزیون باشد. با تغییر حالت گفتار در زمینه ی مطالعه ی مبتنی بر زبان، از یادگیری و درک مطلب کاسته می شود.

آیا مهم است هنگام مطالعه به چه چیزی گوش دهیم؟

در ادامه پژوهشی را که به دنبال پاسخ به این پرسش انجام شده با هم مرور می کنیم. اما قبل از آن اجازه دهید که یک باور اشتباه را درباره موسیقی و مهارت های شناختی انسان با هم بررسی کنیم. شاید درباره اثر موتسارت شنیده باشید. اگر از بعضی از مردم درباره آن بپرسید احتمالا به شما می گویند: اوه! بله! گوش دادن به موسیقی موتسارت ما را زرنگ تر و باهوش تر می کند! این جمله نه تنها اشتباه است، بلکه یک تعریف گمراه کننده از اثر موتسارت ارائه می دهد. اثر موتسارت عبارت است از تقویت (مختصر) توانایی های فضایی-زمانی دانش آموزان پس از گوش دادن به یک سونات پیانو از موتسارت.
در یک بررسی چند گروه از دانش آموزان قبل از انجام تکالیف مربوط به استدلال فضایی موسیقی های متفاوتی گوش دادند. یک بار به سونات پیانو موتسارت گوش دادند، در یک نوبت دیگر به یک موسیقی آرام و در نوبت بعد در شرایط سکوت مطالعه می کردند. نتایج به دست آمده نشان می دهد هنگامی که شرکت کنندگان قبل از انجام این نوع تکالیف درسی به سونات موتسارت گوش داده بودند عملکرد بهتری داشتند. اگرچه توجه به چند نکته ضروری به نظر می رسد:

1. اثر این موسیقی کوتاه مدت است و فقط ده تا پانزده دقیقه در تقویت استدلال فضایی تاثیر دارد.
2. این تقویت فقط مختص انجام تکالیف مربوط به چرخش ذهنی انتزاعی (abstract mental rotation) است که خودش بخش کوچکی از یک معادله و مسئله برای تعیین میزان هوش فرد است.
3. نتیجه مطالعات دیگر دقیقا مثل این بررسی نبود.

در مجموع می توان گفت بین موسیقی موتسارت و تمرین های تحصیلی ارتباطی وجود ندارد و متاسفانه گوش دادن به موسیقی موتسارت شما را زرنگ تر و باهوش تر نمی کند!

خب حالا که تکلیف اثر موتسارت را مشخص کردیم برگردیم به مطالعاتی که به اثر موسیقی پس زمینه هنگام درس خواندن پرداخته اند. یکی از ایده ها درباره سودمند بودن گوش دادن به موسیقی هنگام مطالعه در پژوهش شلنبرگ و همکاران با نام در فرضیه برانگیختگی عواطف (arousal-emotion/mood-activation hypothesis) ارائه شد. این فرضیه می گوید که آن نوع موسیقی که شما را در یک مود و حالت مثبت قرار می دهد تاثیر مثبتی روی عملکرد شما دارد. ایده دیگر، فرضیه حالت متغیر است. این فرضیه می گوید که گوش دادن به نوعی از موسیقی که تمپویی سریع دارد هنگام مطالعه حواس انسان را پرت می کند و باعث ضعیف شدن عملکرد می شود.

خب حالا برای این دو توضیح چه شاهد و مدرکی داریم و آیا می توانیم به این پرسش پاسخ دهیم که اساسا گوش دادن به موسیقی هنگام درس خواندن چیز خوبی است یا نه؟

در یک بررسی انجام شده، شرکت کنندگان هم در شرایط سکوت هم با پس زمینه موسیقی کلاسیک، می توانستند کلمات جفت (vocabulary pairs) را مطالعه کنند. آن ها سه جلسه آموزشی گذرانده بودند و یک هفته بعد در آزمون شرکت کردند. نتایج نشان می داد که شرکت کنندگان زمانی که در حین خواندن کلمات، موسیقی گوش داده بودند در آزمون نهایی عملکرد بهتری داشتند. البته نویسنده این پژوهش می گوید که گوش دادن به موسیقی موقع مطالعه برای همه شرکت کنندگان به یک اندازه مفید نبوده است. بر اساس یک مطالعه دیگر این موضوع به ویژگی های شخصیتی افراد نیز بستگی دارد. همچنین چگونگی عملکرد افراد تحت تاثیر موسیقی پس زمینه ای بستگی به نوع شخصیت افراد و همچنین نوع تکلیف آن ها نیز دارد. برای مثال انجام تکالیف مربوط به استدلال کلامی (verbal reasoning) در شرایطی که موسیقی پس زمینه وجود داشت نسبت به شرایط سکوت نتیجه بهتری داشت. اما توانایی استدلال ادراکی انتزاعی در زمان گوش کردن به موسیقی، مختل می شد. نتیجه جالب دیگر این بود که (با نگه داشتن IQ در شرایط کنترل مشاهده شد که) موسیقی پس زمینه هنگام استدلال انتزاعی بر افراد درون گرا تاثیری منفی دارد درحالی که بر افراد برون گرا هیچ تاثیری ندارد. اما هنگام انجام تکالیف مربوط به استدلال کلامی افراد درون گرا و برون گرا هر دو یکسان بودند. در این خصوص می توان گفت که استدلال انتزاعی از استدلال کلامی پیچیده تر است. بنابراین برای تصمیم گیری درباره این که موقع درس خواندن به موسیقی گوش دهیم یا نه، تا حدودی بستگی به میزان پیچیدگی درس و تکلیف و تمرینی دارد که می خواهیم انجام دهیم. همچنین اگر بیشتر شخصیت درون گرایی دارید بهتر است هنگام خواندن درس هایی که پیچیدگی زیادی دارند موسیقی گوش ندهید.

سوزان هلام، پژوهشگر و استاد روانشناسی موسیقی در دانشگاه لندن در یک بررسی به کمک همکارانش تاثیرات موسیقی پس زمینه بر یادگیری ریاضی و حافظه کلامی در کودکانی در مدرسه ابتدایی نشان دادند. در یادگیری ریاضی، بعضی از دانش آموزان مسئله هایی را که به اعداد و حساب مربوط می شد همزمان با گوش دادن به موسیقی (موسیقی آرام) یا در شرایط سکوت حل می کردند. این شاگردان در هر دو شرایط سکوت و موسیقی عملکرد خوبی داشتند اگرچه با گوش کردن به موسیقی مسائل ریاضی را سریع تر حل می کردند. تکالیف مربوط به حافظه کلامی نیازمند این بود که آن ها جمله ها را بخوانند و یک کلمه جا افتاده در جمله را به یاد بیاورند. درس خواندن در یکی از سه شرایط سکوت، موسیقی خشن و ناخوشایند یا موسیقی آ رام و خوشایند انجام شد. دوباره مشخص شد که دانش آموزان وقتی موسیقی خوشایندی در پس زمینه پخش می شد عملکرد بهتری و وقتی که یک موسیقی خشن و ناخوشایند پخش می شد عملکرد بدتری داشتند. به نظر می رسد که اگر موسیقی به خاطر سرعت و تمپو بالا حواس شما را پرت نکند می تواند موقع مطالعه سودمند باشد.

نهایتا در پاسخ به این سوال که آیا هنگام درس خواندن به موسیقی گوش بدهیم یا نه باید گفت: بستگی دارد! در واقع پاسخ این سوال به دو عامل بستگی دارد. ویژگی های درسی که می خواهید مطالعه کنید و ویژگی های شخصیت خودتان. اگر درسی که می خواهید بخوانید ساده نیست و باید همه تمرکز خود را برای خواندن آن به کار بگیرید احتمالا هر نوعی از موسیقی حواستان را پرت خواهد کرد. همین طور تکالیفی که لازم است هنگام خواندنشان چند قسمت از اطلاعات و داده ها را با هم در ذهن داشته باشید و آن ها را تحلیل کنید. هنگام انجام دادن این گونه تکالیف ممکن است با هر نوع موسیقی یا صدای مزاحم حواستان پرت شود و بهتر است در سکوت کامل به انجام آن ها بپردازید. نوع شخصیت شما نیز می تواند تعیین کند که آیا اساسا گوش کردن به موسیقی در چنین موقعیتی برایتان سودمند خواهد بود یا خیر.
با وجود این، همان طور که دیدیم نتایجی مبنی بر تاثیرات مثبت موسیقی پس زمینه به دست آمده است و ارزش امتحان کردن دارد!

خود من شخصا هیچ کاری را بدون گوش کردن به موسیقی انجام نمی دهم و هنگام نوشتن این مطلب هم یک موسیقی آرام گوش می کردم. البته قبلا موقع خواندن مقالات علمی سعی می کردم صدای موسیقی را کم کنم و اطلاعات پیچیده ای را که مطالعه می کردم درک کنم. پس می بینیم که:
بستگی دارد!

آیا سبک موسیقی که ما گوش می دهیم می تواند بر بازدهی مطالعه ما تاثیرگذار باشد؟

محققان بریتانیایی بر روی 30 دانشجو این تحقیق را انجام داده اند.

سه سبکی که برای این دانشجویان پخش می شد به این ترتیب بود:

• موسیقی همراه با آواز که از میان موسیقی های مورد علاقه فرد بود پخش می شد.
• موسیقی هوی متال که جزو علایق فرد نبود، همراه با آواز.
• موسیقی هوی متال بدون آواز و خشن.

این موسیقی تا زمانی که یک بخش از مطالعه ادامه داشت مدام تکرار می شد و با تمام شدن یک بخش مطالعه یا سکوت بود و یا یکی از سه نوع موسیقی پخش می شد.

به نظر می رسید که بازدهی مطالعه دانشجویان زمانی که موسیقی با متن آوازی همراه بود پایین تر بوده و اشتباهاتی در درک مطلب و پاسخ به سوالات را همراه داشته است.نتایج نمراتی که دانشجویان در این آزمون کسب کردند تقریبا مشابه بود؛ چه موسیقی که پخش می شد مورد علاقه شان بود و چه مورد علاقه آنها نبود نتایج حاصل از آزمون تقریبا یکسان بود.

دانشجویانی که در سکوت بخشی از درس را مطالعه کرده بودند، نتایج بهتری کسب کردند. ولی باز هم نتایج دانشجویان با وجود سکوت و یا موسیقی غیرآوازی مشابه هم بوده است. بنابراین به نظر می رسد چنانچه متن آوازی نداشته باشیم پخش موسیقی نمی تواند عامل برهم زننده ی تمرکز باشد.

مطلب دیگری که باید در نظر داشت این است موسیقی آوازی عملکرد را پایین می آورد چه به زبان مادری باشد، چه به زبانی ناآشنا خوانده شود.

سبک، ریتم و حالت موسیقی که دانش آموز گوش می دهد، و شخصیت او نیز می تواند از عوامل مهم باشد. بطور کلی موسیقی کلاسیک بهترین موسیقی برای گوش دادن هنگام مطالعه به نظر می رسد، با این حال هیچ تحقیق قطعی برای این امر وجود ندارد. آنچه که ثابت شده، اینست که گوش دادن به موسیقی که در حالتی ثابت است، یک پالس های تکراری دائمی دارد و اگر صدای آن خیلی بلند نباشد برای تمرکز بهتر است نسبت به موسیقی هایی مثل متال یا موسیقی هایی که ریتم متناقض و بالا و پایین دارد. در همین تحقیق همچنین شواهدی وجود داشته مبتنی بر اینکه افراد وقتی به موسیقی های مورد علاقه خود گوش می کنند نسبت به موسیقی خنثی و بی طرف، عملکرد ضعیف تری دارند.

همچنین نشان داده شده که شخصیت افراد روی عملکرد آنها تاثیر می گذارد، به نظر می رسد درونگراها نسبت به برونگراها عملکرد ضعیف تری دارند. بطور مشابه افرادی که در انجام چند کار همزمان ضعیف هستند نیز مورد آزمایش قرار گرفتند و مشخص شد که با گوش کردن به موسیقی هنگام کار، عملکردشان ضعیف می شود. در مورد افرادی که هنگام امتحان احساس فشار و استرس می کنند، مشاهده شد که موسیقی های آرام می تواند باعث کاهش اضطراب شان شود.

درتحقیق گوش کردن به موسیقی هنگام مطالعه، مهم ترین چیزی که مشخص می شود اینست که: چگونگی عملکرد شما، کاملا به خود شما بستگی دارد. هیچ بخشی از این تحقیق به طور قطع نمی گوید که شما باید چه کار کنید.
نشان داده شده که گوش کردن به موسیقی موجب آزاد شدن دوپامین (یک پیام رسان عصبی در مغز) می شود که یک تجربه لذت بخش است و موجب احساس آرامش در فرد می شود.

در کل نتیجه ای که می توان از این تحقیق گرفت این است که استفاده از موسیقی، محیطی برایتان ایجاد می کند که می توانید به کارهایتان برسید و آنها را انجام دهید.

تاثیر موسیقی بر خواندن درس ریاضی

زمانی که با ریاضی سر و کار داریم چطور ؟ آیا گوش دادن به موسیقی با کلام می تواند بازدهی را پایین بیاورد؟ بله، وجود موسیقی آوازی در پس زمینه می تواند تاثیر منفی بر حل مسائل ریاضی داشته باشد.

تاثیر موسیقی بر مهارت های حرکتی

هنگام انجام مهارت های حرکتی گوش دادن به موسیقی تاثیر مثبت دارد یا منفی؟ در این زمینه خصوصیات شخصیتی فرد نیز تاثیرگذار می باشد، افراد درونگرا بیشتر نیاز به سکوت در پس زمینه برای انجام حرکات دارند و برخی دیگر که بیشتر برونگرا هستند نیز حرکات جدید را با موسیقی بهتر می آموزند.

در هر صورت مطالعه در سکوت مطمئن ترین راه برای حفظ تمرکز است و درصورتی که شما جز آن دسته افرادی هستید که به شنیدن موسیقی هنگام مطالعه علاقه مند هستید بهترین پیشنهاد می تواند موسیقی بدون کلام و سازی باشد.

توصیه می شود که سطح کیفی مطالعه خود را با گوش سپردن به موسیقی های متفاوت بسنجید. در یک نمودار می توان سطح کیفی مطالعه را سنجید؛ مطالعه در سکوت بهترین گزینه، بعد موسیقی غیرآوازی و در درجه پایین تر موسیقی با کلام است. این مطلب را هم در نظر بگیرید که آیا فکر کردن شما همراه با موسیقی به جهت مثبت می رود و افکار خلاق در ذهن شما نقش می بندد یا شما را از فکر و هدف اصلی دور می سازد.

نواختن پیانو بر مغز انسان چه تاثیری دارد؟