گیاه ترشک (Sorrel) با نام علمی Rumex acetosa نوعی سبزی برگدار است که بواسطه طعم جذاب و مهمتر از آن ارزش غذایی و خواص بالای آن، به عنوان گیاه یا سبزی مورد استفاده قرار می گیرد.سبزی ترشک در اروپا، آسیای مرکزی و بخش های خاصی از آمریکای شمالی، استرالیا و نیوزیلند کشت می شود.این سبزی طعم ترش و لیمویی داشته و اغلب در سوپ ها، خورش و کاری ها استفاده می شود. همچنین سبزی ترشک کاربرد دارویی داشته و برای هضم سالم، کاهش التهاب و درمان زخم های دهانی توصیه می شود.دو نوع متداول سبزی ترشک با نام های ترشک فرانسوی و ترشک معمولی کوهی شناخته می شوند. نسخه فرانسوی در مقایسه به نسخه معمولی کوهی تلخی کمتری داشته و برگ های کوچکتر، گردتر و بلندتری دارد.سبزی ترشک که با نام Spinach dock نیز شناخته شده بواسطه طعم ترش و خواص درمانی و سلامتی محبوب است.از سبزی برگدار و میوه ترشک به جهت افزودن طعم قوی و ترش به سوپ ها، سس ها، سالادها و نوشیدنی ها استفاده می شود.
خاصیت گیاه ترشک برای قلب بسیار قابل توجه است
باید به یاد داشته باشیم که سورل یا همان ترشک در خانواده ی اکسالیس ها قرار دارد و باعث بهبود شرایط دیابت در بیمارانی که با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند می شود و در ضمن عموما به طور کلی باعث سریع تر شدن سلامت قلب در بیماران قلبی می شود. لازم است دوباره به این مطلب اشاره کنیم که این خواص به دلیل وجود ترکیبات انتوسیانین دار و ارگانیک در این گیاه است. که تقریبا با همه ی ارگان های موجود در بدن در تقابل است و به همین علت بهبود شرایط قلب و کارکرد ارگان های بدن را تسریع می بخشد.
بهبود سوی چشم از دیگر خواص گیاه ترشک است
وجود ویتامین آ و ویتامین های ضروری دیگر که در سورل (ترشک) وجود دارد به طور تنگاتنگی با بهبود دید ارتباط دارد .بتا کاروتن که یک ویتامین مشتق شده از ویتامین آ است به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند و زمانی که با ترکیبات آنتی اکسیدانی که در بدن ما وجود دارد ترکیب می شود می تواند به طور گسترده ای سلامت چشم را تسریع بخشد و از نقص ها و بیماری های چشمی مربوط به کهولت سن جلو گیری کند.
پیشگیری و جلوگیری از ابتلا به سرطان با گیاه ترشک
گرچه تحقیقات در رابطه ی آنتی اکسیدان های موجود در این گیاه هم چنان ادامه دارد شواهد بسیاری وجود دارد که سورل دارای ترکیبات پولی فنولیک می باشد که تمامی این ها به عنوان یک آنتی اکسیدان در بدن ما عمل می کنند. این آنتی اکسیدان ها در جست و جو و یافتن رادیکال های آزاد در درون بدن ما و خنثی کردن آنها بسیار موثر و تاثیر گذار هستند قبل از این که این سلول های سالم بدن ما را به سلول های سرطانی تبدیل کنند.
از دیگر خواص ترشک
طبع آن سرد و خشک است.
انواع ترشکها حاوی ویتامین ث می باشند در نتیجه مدر هستند.
این گیاه خنک کننده و تب بر است.
تصفیه کننده خون می باشد.
شادی آور است.
جهت خنازیر به صورت ضماد می گذارند.
جهت یرقان از دمکرده ریشه آن استفاده می کنند و برگ آن به طور مستمر میل شود.
جهت تقویت معده از برگ آن مانند سبزی خوردن به طور مستمر استفاده گردد.
تقویت کننده کبد است.
جهت درد و زخم معده ترشک را پخته با سماق میل کنند.
برای رفع زگیل این گیاه را به موضع بمالند.
خوردن ترشک مقاومت بدن را در مقابل امراض بالا می برد.
جهت ورم لثه و دندان که ناشی از کمبود ویتامین ث می باشد مفید است.
کسانی که گواتر دارند از ترشک مانند سبزی خوردن در برنامه غذایی خود استفاده کنند.
برای رفع تب های نوبه حدود ۱۵۰ گرم شیره ترشک را به بیمار طی چند نوبت بدهند، کسانی که بیماری کلیه دارند با احتیاط مصرف کنند.
جهت بیماری جرب این گیاه را پخته با آرد تخم کتان و پیه بز ضماد درست کرده در محل بگذارند.
یک نسخه برای معالجه یبوست ۱۰۰ گرم برگ ترشک، ۳۰۰ گرم کاهو، کمی جعفری خشک، یک لیتر آب حدود ۲۰۰ گرم نان برشته سبوس دار با کمی ادویه پخته و هر شب از این سوپ استفاده گردد و هر شب یک بشقاب میل شود بعد از چند روز یبوست از بین خواهد رفت.
برای درمان سفتی شرائین از ترشک به صورت آش استفاده شود.
جهت درمان بیماری پیسوریازیس مفید می باشد.
جهت نارسائی دستگاه دفع ادرار از جوشانده ترشک استفاده گردد.
مصرف زیاد این گیاه باعث تولید سنگ کلیه، مثانه و کیسه صفرا می گردد.
سبزی ترشک باعث هضم غذاهای ثقیل می گردد.
این گیاه را نباید در ظروف مسی پخت زیرا باعث مسمومیت می گردد.
ترشک پاک کننده خوبی است اگر چند برگ آن را در شیشه ای روغنی ریخته و آب بریزیم روغن آن شیشه را پاک می کند.
برای پاک کردن لکه جوهر از لباس چند برگ تازه این گیاه را به لکه بمالید سپس با صابون بشوئید این عمل را چند بار تکرار کنید تا کاملاً پاک شود.
جهت پائین آوردن فشار خون ترشک سبزی مناسبی است.
ترشک کم کننده چربی خون است.
جهت تسکین کمردرد از دانه ترشک به صورت دمکرده استفاده گردد.
کسانی که درد مفاصل و یا نقرس دارند از خوردن این گیاه خودداری کنند.
جهت جمع شدن و سفت شدن پوست صورت برگ ترشک را له نموده با عرق رازیانه مخلوط نموده به صورت ضماد بگذارند.
جهت رفع کم خونی از دمکرده ریشه ترشک روزی ۳ فنجان بنوشند.
جهت ترشحات زنانه از این گیاه به عنوان سبزی میل شود.
کسانی که اسید اوریک دارند از خوردن این گیاه خودداری کنند.
مضرات ترشک
ترشک به علت داشتن میزان زیاد اسید اکسولید نباید بیش از حد مصرف شود، زیرا موجب آسیب زدن به مثانه و کلیه ( تولید سنگ )می گردد. زنان باردار نیز بهتر است مصرف نکنند .
- مصرف بیش از 30 گرم از ریشه گیاه باعث مسمومیت و تهوع و استفراغ می گردد . ضربان قلب را نیز زیاد می نماید.بهتر است که برای درمان این علایم از مایعات فروانی استفاده گردد.
- افرادی که درد مفاصل دارند از ترشک استفاده نکنند .
- افرادی که اسید اوریک دارند از مصرف آن جدا خودداری نمایند.
- توجه : از پختن ترشک در ظروف مسی به علت ایجاد مسمومیت دوری نمایید
- ترشک همچنین میل جنسی را کم میکند افراد سرد مزاج استفاده نکنند.
