علاوه بر پاتوژن های خون (BBPs)، ویروس نقص ایمنی بدن انسان (HIV) و ویروس های هپاتیت B و C، دیگر ویروس های نگران کننده ی موجود در کلینیک دندانپزشکی شامل سرخچه، سرخک، ویروس های اوریون، ویروس تبخال (ویروس تبخال ساده [HSV] نوع 1 و 2، ویروس آبله مرغان، ویروس اپشتاین بار (EBV)، ویروس یاخته آماس و ویروس تبخال انسانی 6)، ویروس های ورم پوستی انسانی، آدنویروس، ویروس کوکساکی و پاتوژن های دستگاه تنفسی فوقانی (ویروس آنفولانزای A و B، پاروویروس انسان B19 و ویروس یاخته تنفسی) می باشند. بسیاری از این ویروس ها نسبت به BBPs شایع تر هستند و برای زنان باردار و بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند نگران کننده هستند. ایمن سازی کارکنان بهداشتی اکیدا توصیه می شود چرا که خطر ابتلا به سرخک، اوریون، سرخچه، آنفلوانزا، آبله مرغان و HBV را کاهش می دهد. واکسن آبله مرغان به شدت برای کارکنان مراقبت بهداشتی که کودکان و بیماران مبتلا به بیماری را درمان می کنند، توصیه می شود.
شواهد انتقال ویروس در کلینیک دندانپزشکی:
شواهد انتقال ویروس بر اساس نتایج مطالعات سرولوژیکی، مطالعات اپیدمیولوژیک و گزارش موارد بدست می آید.
عفونت های ویروسی تنفسی:
مطالعات سرولوژیکی، نفوذ بالای پادتن به ویروس آنفولانزا A و B، ویروس سنسیتیال تنفسی و آدنوویروس را به دندانپزشکان نسبت به کنترل ها نشان داده است. ایمنی سالانه کارکنان دندانپزشکی در مقابل آنفلوانزا توصیه می شود تا پتانسیل انتقال ویروس به بیماران، همکاران و اعضای خانواده کاهش یابد.
ویروس تبخال:
ویروس تبخال باعث ایجاد عفونت های مداوم در اکثر افراد می شود و در بزاق پخش می شود. شواهدی وجود دارد که میزان بالاتری از پادتن EBV در دندانپزشکان و دانشجویان بالینی دندانپزشکی در مقایسه با دانشجویان دندانپزشکی پیش بالینی وجود دارد. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ویروس HSV از بیماران به کارکنان بهداشتی و از کارکنان دندانپزشکی به بیماران منتقل می شود. از 46 بیمار 20 نفر به گنگیواستوماتیت (بیماری مرتبط با التهاب لثه و دندان) HSV-1 مبتلا شدند، آنها تحت درمان یک متخصص بهداشت دهان و دندان بودند که مبتلا به ویروس تبخال در ناحیه انگشت بود و از دستکش استفاده نکرد. پتانسیل انتقال ویروس تبخال از طریق دستگیره های دندانی نیز نشان داده شده است. گزارش هایی از ابتلای حرفه ای HSV ، با استفاده از موانع محافظ شخصی، کمتر دیده شده است.
هپاتیت C در دندانپزشکی
هپاتیت C در دندانپزشکی از عفونت های شایع ناشی از تماس خونی است. در سال 1989 ویروس هپاتیت C یا HCV به عنوان علت 95% موارد هپاتیت غیر A و غیر B شناخته شد. در حال حاضر, هپاتیت C دلیل عمده پیوند کبد است و مرگ و میر ناشی از آن, از مرگ و میر ناشی از ایدز نیز پیشی گرفته است. هپاتیت C (بین 1 تا 3% در جهان) در مقایسه با هپاتیت B شیوع کمتری دارد و نوع مزمن آن, یک مشکل بزرگ بهداشتی است. ویروس هپاتیت C در دندانپزشکی از طریق تماس با خون و ترشحات دهان فرد آلوده منتقل می شود و کادر درمانی و سایر بیماران را در معرض خطر قرار می دهد. هپاتیت C در دندانپزشکی از عفونت های شایع ناشی از تماس خونی است که کبد را متاثر میکند.
اختلالات خوردن در طول درمان ارتودنسی
انتقال هپاتیت C در دندانپزشکی
ویروس هپاتیت C در دندانپزشکی عمدتا از راه تماس خونی و در حین تزریق یا جراحی, به اشکال زیر صورت می گیرد:
- از بیمار به بیمار
- از بیمار به کارکنان
- از کارکنان به بیمار
خطر انتقال براساس عوامل مربوط به ویروس, میزبان, و محیط متفاوت است. احتمال انتقال ویروس هپاتیت C در دندانپزشکی از طریق سوزن آلوده به بدن کارکنان, از احتمال انتقال هپاتیت B کمتر و از HIV بیشتر است.احتمال انتقال از طریق خون یا فراورده های خونی آلوده در حین تزریق یا جراحی, یا در حین کار با افراد پرخطر نظیر معتادان تزریقی یا افراد دیالیزی بیشتر است.
اولین دلیل مواجهه با هپاتیت C در دندانپزشکی تماس با خون افراد آلوده است.انتقال ویروس از طریق تماس جنسی, مگر تحت شرایط بسیار پر خطر نادر, است. انتقال به ندرت از طریق مواجهه با غشاهای مخاطی صورت می گیرد و هیچ انتقالی در اثر تماس پوست سالم با غیر سالم در کارکنان بهداشتی به اثبات نرسیده است. و علیرغم وجود آن در سایر مایعات بدن (منی, ادرار, بزاق, اشک, ترشحات واژن) انتقال ویروس از این مایعات گزارش نشده است. گاهی نیز انتقال به دلایل ناشناخته صورت می گیرد.
علائم هپاتیت C در دندانپزشکی
دوره نهفتگی هپاتیت C از 3 تا 20 هفته, با میانگین 7 هفته متغیر است. عفونت حاد در 50% افراد با تظاهرات بالینی همراه است. علائم بیماری اختصاصی نیست و شامل زردی (یرقان), تب, درد شکم, بدحالی, و افزایش آنزیم های کبدی (ALT یا AST), تا بیش از 10 برابر میزان طبیعی است. گاهی بیماری به صورت مزمن در می آید و با آزمایش HCV-RNA قابل تشخیص است. شکل مزمن بیماری در 15 تا 30% افراد مبتلا, به سیروز کبدی و در 1تا 3% به سرطان کبد تبدیل می شود.
تشخیص هپاتیت C در دندانپزشکی
اولین قدم تشخیص, انجام تست آنتی بادی است (anti-HCV). امروزه تست های سریعی وجود دارند که در زمان کمتر از 40 دقیقه نتیجه را مشخص می کنند. این آزمایش صرفا مشخص می کند که فرد در مواجهه با عامل بیماری قرار گرفته است. تست HCV-RNA نیز تست تشخیصی دیگری است که وجود بیماری فعلی را معلوم می کند.
پیشگیری از هپاتیت C در دندانپزشکی با واکسیناسیون
به دلیل جهش های فراوانی که در این ویروس اتفاق افتاده انواع بسیار متفاوتی از آن ایجاد شده و به همین دلیل است که اقدامات انجام شده برای تولید واکسن HCV با مشکلات فراوانی روبرو شده است. در حال حاضر هیچ واکسنی برای پیشگیری از هپاتیت C در دندانپزشکی وجود ندارد.بهترین راه جلوگیری از هپاتیت C در دندانپزشکی, رعایت اقدامات احتیاطی استاندارد است.
ارتودنسی در افراد با سن بالا امکان پذیر است؟
