کوکوپیت چیست؟
کوکوپیت نوعی بستر کاشت تهیه شده از الیاف دور میوه نارگیل یا الیاف تنه درختان نارگیل است و از این رو کاربرد واژه “خاک کوکوپیت” از لحاظ علمی صحیح نیست چرا که این بستر می تواند به تنهایی یا مخلوط با دیگر بستر های کاشت نظیر پرلیت و پیت ماس به عنوان بستر کاشت، جایگزین خاک شود و امروزه از آن در کشت هیدروپونیک خانگی و تجاری به طور وسیع استفاده می شود.
اسامی دیگر کوکوپیت
این خاک را به عنوان coir pith نیز در جهان می شناسند. نام های دیگر این خاک عبارتند از coir bre pith، dust coir یا simply coir . این خاک از پوسته نارگیل تهیه شده است و حتی می تواند از محصولات جانبی سایر صنایع که از نارگیل استفاده می کنند، تولید شود. Coco peat از غلاف یا حتی گرد و غباری که از پوسته نارگیل تولید می شود و با برداشتن تارهای بلند آن به دست می آید. از این خاک به عنوان جایگزینی برای خاک های سنتی گلدان نیز استفاده می شود.
انواع خاک کوکوپیت
همانطور که گفتیم کوکوپیت را از الیاف نارگیل درست میکنند و جالب است بدانید که در قرن نوزدهم برای اولین بار از آن برای باغبانی استفاده شد. ولی چون عمر کوتاهی دارد دیگر از آن استفاده نشد تا در قرن بیستم از آن به عنوان خاک گیاهان آپارتمانی استفاده شد که دارای دو نوع زیر می باشد.
- پیت
- الیاف یا چیپس
ولی در برخی از منابع انوع کوکوپیت را بر اساس درصد اختلات اجزای آن به سه نوع تقسیم میکنند
- بافت فاین : که شامل هشتادو پنج درصد پیت و پانزده درصد الیاف با اندازه حداکثر ۴ سانتی متر می باشد.
- بافت مدیوم: که شامل هشتاد تا هشتاد و پنج درصد پیت و همچنین پانزده تا بیست درصد الیاف با اندازه حداکثر ۱۵ سانتی متر می باشد.
- کوکوچیپس: که شامل سی درصد پیت و سی تا شصت درصد چیپس و مابقی الیاف با ابعاد متغیر می باشد.
نحوه استفاده از کوکوپیت چگونه است؟
کوکوپیت به صورت قالب های فشرده در مراکز فروش تجهیزات کشاورزی و گل و گیاه وجود دارد و اگر می خواهید از آن به عنوان بستر کاشت استفاده کنید، کافیست آن را خریداری کنید و در داخل آب قرار دهید. توجه داشته باشید هر ۱ کیلوگرم کوکوپیت فشرده بعد از قرار گرفتن در آب و جذب رطوبت، می تواند به ۱۵ لیتر کوکوپیت مرطوب تبدیل شود که بسته به سایز گلدان و نوع گیاه، می توانید آن را به تنهایی یا مخلوط با دیگر بستر های کاشت مانند پرلیت، پیت ماس، خاک اره و … در گلدان قرار دهید.
چگونه کوکوپیت را در منزل درست کنیم؟
تنها کاری که باید انجام دهید این است که مقداری پوسته نارگیل را تهیه کنید. پوسته نارگیل یک ماده بسیار مفید است. مواد سخت را از این پوسته ها جدا کنید زیرا آسیاب کردن این مواد بسیار سخت است. الیاف جدا شده از پوسته نارگیل را با کمک قیچی به قطعات کوچک تر برش دهید. این مواد را در مخلوط کن قرار دهید و اجازه دهید به خوبی خرد شود. کوکوپیت به جوانه زنی بذرهای هر گیاهی بسیار کمک می کند. حالا مقداری آب به این کوکوپیت اضافه کنید. سپس حدود ۱۰ دقیقه صبر کنید. اجازه دهید آب به خوبی جذب این پودر شود. می بینید که آب را به طور کامل جذب می کند. Coco peat از بهترین نرم کننده های خاک گلدان است. کوکوپیت باعث رشد سالم گیاهان می شود. شما می توانید Coco peat خود را به هر شکلی که می خواهید ذخیره سازی کنید. برای این کار آن را به مدت یک روز زیر نور خورشید نگه دارید تا کاملا خشک شود. برای استفاده از این محصول می توانید مقداری از آن را جدا کرده و درون آب بگذارید تا بازیابی شده و آماده استفاده شود.
خاک کوکوپیت برای چه گیاهانی استفاده می شود ؟
از این خاک برای بستر کاشت کوجه فرنگی، فلفل دلمه، خیار و گیاهان آپارتمانی می توان استفاده کرد. چنانچه گفتیم این خاک بستر خوبی برای رشد و رویش گیاه و بذر، نشا، انواع پیاز و قلمه است. در بخش صیفی جات و گلهای شاخه بریده مانند رز و لیلیوم و نیز کاشت درختچه و قارچ عالی عمل می کند. ولی اگر ترکیب گفته شده در بالا را درست کنید میتوانید برای انواع گیاهان آپارتمانی استفاده کنید و بهترین خاک برای گیاهان آپارتمانی و تکثیر آنها می باشد.
کوکوپیت برای کاکتوس
یکی از بسترهای عالی برای تکثیر و کاشت کاکتوس استفاده از همین خاک هست که هم آب مورد نیاز رو برای گیاه ذخیره میکنه و هم بسایر سبک هست و سریعان آب اضافی از گلدان خارج خواهد شد. پس از دوست دارید که کاکتوس را تکثیر کنید از کوکوپیت و کمی پرلیت استفاده کنید.
مزایای و معایب کوکوپیت چیست؟
کوکوپیت در هیدروپونیک و گلخانه ای دارای مزایایی می باشد، اما برای پرورش گیاه باید نکات را بدانیم چنانکه کوکوپیت جزو بستر های کاشت آلی طبقه بندی می شود و یکی از بهترین بستر های کاشت برای گیاهان است. مزایای استفاده از این بستر کاشت عبارتند از:
- صرفه جویی در مصرف آب: پتانسیل کوکوپیت برای نگهداری آب، نسبت به دیگر انواع بستر کاشت، بسیار زیاد است و از این رو هم در مصرف آب صرفه جویی و هم به رشد بهینه گیاه کمک می کند. این ماده شبیه اسفنج عمل کرده و آب را تا ۲۰ برابر وزن خود در خاک نگه می دارد، در نتیجه رطوبت خاک بالا رفته، باعث صرفه جویی قابل توجه در مصرف آب در بخش کشاورزی می شود.
- تهویه مناسب: خاک کوکوپیت که از مخلوط خاک معمولی با کوکوپیت به دست می آید از قدرت تهویه بسیار خوبی برخوردار است. الیاف نارگیل حتی زمانی که از آب اشباع شده باشد تخلخل هوایی بسیار خوبی دارند و در نتیجه ترکیب این ماده با خاک از تراکم و فشردگی خاک پیشگیری کرده و ضمن اصلاح خاک از سفت شدن و فشردگی آن جلوگیری می کند.
- عاری از بیماری های خاکزی و آفات: یکی از مهمترین مزایای کوکوپیت، عاری بودن آن از انواع بذر علف هرز، آفت و بیماری است. الیاف نارگیل به دلیل اینکه در بالای درخت و بالاتر از سطح زمین رشد می کنند از بسیاری از آلودگی های با منشا خاک عاری هستند.
- ماندگاری بالا: کوکوپیت نسبت به دیگر انواع بستر کاشت ماندگاری بیشتری دارد و حداقل برای چهار سال و حداکثر تا ۱۰ سال می توان از آن به عنوان بستر کاشت استفاده کرد.
- پ.هاش مناسب برای رشد گیاه: محدوده پ.هاش خاک کوکوپیت خنثی تا کمی اسیدی (۶/۵ تا ۵/۶) است که محدوده مناسب برای بیشتر گیاهان محسوب می شود. در این محدوده از پ.هاش عناصر غذایی به راحتی در اختیار ریشه گیاه قرار خواهند گرفت.
- کاهش زمان جوانه زنی و رشد سریع ریشه: کیفیت ذاتی الیاف نارگیل و تهویه مناسب این بستر باعث شده تا استفاده از خاک کوکوپیت برای جوانه زدن بذر ها و کاشت قلمه به عنوان بهترین بستر کاشت، شناخته شود. تجربه نشان داده است، کوکوپیت سرعت جوانه زنی بذر ها و ریشه دار شدن قلمه ها را افزایش می دهد.
- کمک به حفظ محیط زیست: کوکوپیت ماده ای کاملا آلی است و هیچ گونه تأثیر نامطلوبی بر محیط زیست ندارد و بعد از تجزیه شدن به طبیعت برمی گردد.
معایب کوکوپیت
این محصول نیز مانند سایر محصولات، کاربرد های منحصر به فرد خود را دارد و در کنار آن ها معایب چشمگیری هم دارد که در این بخش به طور کلی به به این معایب پرداخته شده است تا با در نظر گرفتن این موارد بتوانید گیاهان را پرورش دهید. همراه ما باشید.
- کمبود مواد غذایی: یکی از مهمترین معایب کوکوپیت کمبود عناصر غذایی موجود در آن است. بنابراین در صورت استفاده از این بستر به تنهایی لازم است تا از محلو های غذایی و کود مایع برای تغذیه گیاهان استفاده کرد. همچنین توانایی دوباره خیس شدن و خصوصیت زهکشی سریع کوکوپیت باعث کاهش و هدرفت عناصر غذایی از طریق آبشویی می شود.
- قیمت بالا: کوکوپیت ماده گران قیمتی است که در کشور ما بیشتر واردات آن وجود دارد و از این رو هزینه اولیه زیادی را برای گلخانه داران به همراه خواهد داشت.
-
احتمال دارا بودن نمک: هنگام خرید کوکوپیت دقت کنید که نحوه تولید آن به چه شکل است. چون گاهی اوقات پوست نارگیل را در آب نمک خیس می کنند. کوکوپیتی را تهیه کنید که با آب شستشو شده باشد.
- احتمال حبس کلسیم، آهن و منیزیم در کوکوپیت به دلیل تبادل یونی: کوکوپیت تبادل یونی بالایی داشته و مواد غذایی مورد نیاز خود را ذخیره و یا خارج می کند. در این هنگام ممکن است احتباس کلسیم، آهن و یا منیزیم ایجاد شود.
- پاکسازی کوکوپیت با مواد شیمیایی: پس از تهیه کوکوپیت و در پایان، الیاف نارگیل را با مواد شیمیایی پاکسازی می کنند. این کار کمک می کند تا خاک دچار بیماری و قارچ و باکتری و یا آفت نشود. برای خرید بهتر است برپسب آن را بخوانید.
کشور های سازنده خاک کوکوپیت کدامند؟
در حال حاضر دو کشور تولید کننده کوکوپیت در سطح جهان هستند:
- هند: این کشور به علت داشتن درختان نارگیل فروان تولید کننده کوکوپیت است، اما کوکوپیت های آن به علت شوری بالا در ایران خریداری نمی شود، به دلیل این که این کوکوپیت ها را با آب دریا آبشویی میکنندو برای کشور ما که در بیشتر مناطق شوری آب زیاد است، مناسب نیست.
- سریلانکا: کوکوپیت های این کشور دارای مرغوبیت بالاتری نسبت به هند است و شوری پایین تر، سرعت حجمگیری و بازشدن بالاتری دارد.
نکته:
توجه داشته باشید، متخصصان علم کشاورزی توصیه می کنند استفاده از کوکوپیت به تنهایی به عنوان بستر کاشت مناسب نیست و بهتر است در ترکیب با دیگر بستر ها استفاده شود. ترکیب رایج برای استفاده در بستر گیاهان خانگی و زینتی معمولا نسبت ۵۰ درصد کوکوپیت + ۴۰ درصد پیت ماس + ۱۰ درصد پرلیت است.
بنابراین در کنار معایب کوکوپیت میتوان به مزایای بسیار زیاد آن توجه بیشتری کرد؛ در هر حال کوکوپیت دارای مزایای فراوانی بوده و بستری مناسب برای پرورش گل و گیاه و کشاورزی است که می توان با بهره گیری از آن تولیدات و محصولات بهتری داشت. امیدوارم از محتوای معرفی خاک کوکوپیت نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که گیاه دوست هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش سبک زندگی ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.
خاک ژله ای چیست؟ و چه کاربرد هایی دارد؟ + فواید و معایب آن
