حقایقی راجب گیتار گیبسون لس پال

امروزه تقریبا تمام برندهای تولید کننده گیتار الکتریک یک یا چند مدل با طرح لس پال تولید می کنند که برگرفته از طراحی فوق العاده و بی نظیری هست که در اوایل دهه ی ۱۹۵۰ میلادی ارائه شد. این طرح یکی از محبوب ترین طرح است که توسط هنرمندانی چون Slash , Jimmy Page , Billy Gibbons, Bob Marley و … استفاده می شود.

مدل افسانه ای Les Paul یکی از محبوب ترین طرح های گیتار الکتریک است که طرفداران بسیاری دارد. این طرح یکی از محبوب ترین طرح بین نوازندگان است که توسط یک مخترع امریکایی به نام Les paul طراحی و ابداع شد. در ابتدا شرکت گیبسون یکی از محصولات خود را با نام Gibson Les Paul با بدنه ی تو پر عرضه کرد که به افتخار طراح آن با اسم LesPaul نامگذاری شد.

گیتارهای گیبسون لس پال بخشی جدانشدنی از تاریخ موسیقی هستند. این گیتار نه تنها صدایی منحصر به فرد دارد بلکه نخستین گیتاری بود که بدون حفره ی صدا به بازار عرضه شد. لس پال الهام بخش بسیاری از گیتارهای مدرن امروزی است و انتخاب بزرگ ترین نوازنده های راک و بلوز بوده است. در ادامه به چند حقیقت جالب درباره ی این گیتار الکتریک خواهیم پرداخت.

تاريخچه لس پال

آقای Lester William Polsfuss معروف به Les Paul زمانی به عرصه طراحی ساز و تولید آن وارد شد که، از گیتار های hollow body و semi hollow body خسته شده بود!

او در دهه 40 میلادی به نوازندگی در رادیو می پرداخت و بسیار در زمان خود ، مشهور بود. اما در آن دوران، گیتار های الکتریک تولید شده، همگی برگرفته از پدران کلاسیک خود، دارای بدنه های تو خالی و نیمه خالی بودند.لس پائول با خلاقیت و جسارت، ایده خود را برای اولین گیتار ها با بدنه تو پُر (solid body)، در کارخانه سازسازی Gibson مطرح کرد.

به صورت آزمایشی بر روی همان قالب های گیتار های تو خالی گیبسون تولید کردند با این تفاوت که داخل بدنه را با چوب پر کردند تا تئوری آقای لس پائول، عملی شود.

نتیجه فوق العاده بود. صدای بی نظیر و جدید این گیتار ها، گوشنواز بود و استحکام بسیار بیشتری نسبت به گیتار های تو خالی داشتند. بعد از موفقیت نمونه های اولیه ، شرکت گیبسون با همکاری لس پائول به تولید انبوه این گیتار ها پرداختند، اولین مدلی که در دست عموم مردم قرار گرفت و خود لس پائول نیز با آن به نوازندگی در برنامه رادیویی خودش پرداخت، Les Paul Gold Top بود.

ین گیتار با پیک آپ های Hum bucker و پل tune-o-matic انقلابی در حفظ کوک ساز و همچنین تنوع صدای ساز ایجاد کرد. از این رو ، این ساز در تقریباً تمام سبک های موسیقی ایی که در ترانه ها از گیتار استفاده می کردند، استفاده شد.

نسخه های بعدی گیتار های لس پائول در رنگ ها و مدل های مختلفی توسط شرکت گیبسون تولید شد. اما مدلی که بسیار همه گیر شد، مدل Les Paul Junior بود که مختص تازه کاران و کسانی بود که برای تهیه مدل های دیگر، بودجه کافی نداشتند. از همین رو ، در سال هایی که این ساز تولید می شد ، فروش فوق العاده ای داشت و باعث نوازنده شدن بسیاری از مردم عام شد.

در مقابل ،مدل هایی از لس پائول با تعداد بسیار کمتر و امکانات و hard ware های خیلی گران تر تولید می شد که فقط ثروتمندان و گروه های موسیقی از پس خرید آن ها بر می آمدند. برای مثال مدل کاستوم که پر امکانات ترین مدل آن دوران بود، با سه پیک آپ هامبکر و رنگ مشکی براق به فروش می رسید.از این مدل در بسیاری از کنسرت ها و برنامه های رادیویی استفاده می شد. ترکیب کردن سه پیک آپ با قابلیت تغییر Tune و ... امکاناتی بود که این لس پائول ، در اختیار نوازنده اش قرار می داد.

اما بعد ها ، مدل The Les Paul که تنها 300 عدد از آن ساخته شد، به نوعی تندیسی برای قدردانی از شخص لس پائول بود. این نسخه محدود، هیچ قطعه پلاستیکی در آن به کار نرفته بود و تمام اجزای کوچک گیتار ( مثل Pick Guard و Tune knobs) که در بقیه ی مدل ها، از پلاستیک و فلز بود، در این مدل از Rose Wood ساخته شد! همچنین دسته سه تیکه و بهترین پیک آپ های موجود در آن زمان، بر این مدل نصب شد.

از آن زمان تا کنون ، لس پائول ها در مدل ها و رنگ های متفاوت تولید شد. این ساز اصیل تا به امروز هم به بقای خودش ادامه داده است و در طول تاریخ در دست نوازندگانی مانند:

• Les Paul
• Slash
• Jimmy Page
• Bob Marely
• Zakk Wylde
• Gary Moore

و بسیاری دیگر بوده است.امروزه نیز شرکت گیبسون ، با همان استاندارد های دهه 50 و 60 میلادی ، به تولید گیتار ها ادامه داده است.
برای مثال، مدل 1957 Les Paul Custom 3-Pickup در حال حاضر از گران ترین مدل هاست

پیش از طراحی این گیتار، لس پال یک نوازنده ی شناخته شده بود

لس پال (Les Paul) یکی از بزرگ ترین نوازنده های گیتار در دهه ی ۳۰ میلادی بود. او همچنین یکی از بنیانگذاران ضبط مولتی ترک و البته طراح گیتار مشهور خود است که با نام اولیه ی The Log به مرحله ی نهایی رسید. او تا دهه ی ۵۰ در بسیاری از ایستگاه های رادیویی نوازندگی کرده بود و در گروه خواننده ی مشهور، بینگ کرازبی، مشغول به نوازندگی بود. پال همچنین در کاخ سفید برای رئیس جمهور وقت آمریکا، فرنکلین روزولت، نوازندگی کرده است. مشهورترین آهنگ او How High The Moon نام دارد که در سال ۱۹۵۱ به همراه همسر خود، مری فورد، آن را ضبط کرد.

گیبسون در ابتدا با عرضه ی لس پال مخالفت کرد

در سال ۱۹۴۶، پال اصرار کرد که شرکت گیبسون گیتاری با صفحه ی رویی یک دست و بدون حفره به بازار عرضه کند. گیتارهای الکتریک آن زمان همگی دارای حفره ی صدا بودند و به همین دلیل فیدبک زیادی را به امپلی فایر منتقل می کردند. رئیس وقت گیبسون، تد مک کارتی، این ایده را رد کرد. او گفت که گیتار بدون حفره «یک دسته جارو به همراه پیکاپ» است.

گیبسون گیتارهای مشهور لس پال کاستوم را در سال ۱۹۵۴ به بازار عرضه کرد

گیتارهای لس پال کاستوم مشهورترین مدل این گیتار هستند و یک طراحی پنج تکه ی الماس گونه بر روی دسته های خود دارند. لس پال کاستوم نخستین گیتار گیبسون بود که با بریج مشهور ABR-1 به بازار عرضه شد و به نوازندگان اجازه داد ارتفاع سیم های گیتار را از راه تنظیم بریج تغییر دهند.

پیکاپ های هام باکر نخستین بار در سال ۱۹۵۷ در ساخت لس پال به کار رفتند

پیکاپ های تکی (سینگل کویل) معمولا صدایی اضافی یا به اصطلاح هام ایجاد می کنند. به همین دلیل پیکاپ های هام باکر (شامل دو سینگل کویل) به شکلی طراحی شد که این صدا را کاهش دهد. گیبسون نخستین بار در سال ۱۹۵۷ این پیکاپ ها را بر روی لس پال امتحان کرد. به دلیل صدای قوی و خاص هام باکر، در دهه های بعد لس پال به ساز محبوب نوازندگان راک و هوی راک تبدیل شد.

گیتار گیبسون SG، در ابتدا لس پال نام داشت

در نخستین سال دهه ی ۶۰ میلادی، فروش گیتارهای لس پال کاهش پیدا کرد. به همین دلیل گیبسون تصمیم گرفت در سال ۱۹۶۱ طراحی جدیدی از این گیتار را به بازار عرضه کند. در کنار سایر تغییرات، این گیتار جدید طراحی مدرن و لبه های نوک تیز داشت. هرچند طبق گزارش ها پس از چند سال لس پال از گیبسون خواست که نام او را از روی این گیتار بردارد. به همین دلیل این گیتار امروزه به نام SG شناخته شده است که توسط افراد بزرگی از جمله انگس یانگ (AC/DC) مورد استفاده قرار گرفته.

بسیاری از نوازندگان بزرگ از لس پال استفاده کردند

یکی از مشهورترین لس پال های تاریخ موسیقی «لوسی» نام دارد. این گیتار متعلق به جرج هریسون، نوازنده ی گروه بیتلز بود. هرچند لوسی در ابتدا به اریک کلپتون تعلق داشت و به عنوان هدیه ی به هریسون رسید. کلپتون سپس گیتار را مجددا از هریسون قرض گرفت تا در آهنگ مشهور بیتلز به نام «وقتی که گیتار به آرامی گریه می کند» (While My Guitar Gently Weeps) نوازندگی کند.

همچنین جیمی پیج (لد زپلین) یک گیتار لس پال به نام «شماره ی ۱» داشت که آن را از جو والش (عقاب ها) خریده بود. حتی جیمی هندریکس نیز که به استفاده از استرتوکستر مشهور است گاهی از لس پال استفاده می کرد. اسلش (Guns n' Roses) احتمالا همچنان مشهورترین نوازنده ی این گیتار است.

گیتار محبوب لس پال، رکوردینگ نام داشت

لس پال، طراح این گیتارها، به یکی از مدل های این گیتار علاقه ی خاصی داشت. این گیتار که رکوردینگ نام داشت تنها هشت سال (تا سال ۱۹۷۹) به بازار عرضه شد. خصوصیت این گیتار کنترل های گسترده ی آن بود که طیف صدای گیتار را به شکل قابل توجهی افزایش می داد. رکوردینگ همچنین دارای پیکاپ های زاویه دار بود.

چرا گیبسون لس پال های سان برست سالهای ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰، بهترین گیتارهای جهان هستند؟

هر یک از ما به مدل های خاصی علاقه داریم، ولی عقیده ی اکثر قریب به اتفاق گیتاردوستان بر این است که گیبسون لس پال استانداردهای سان برست ساخته شده بین سال های ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰، بهترین گیتارهای تمام دوران هستند. امروزه از این لس پال های جادویی با عنوان خودمانی “برست” (Burst) یاد می شود. ما از یک راک استار انگلیسی و مردی که به تعداد موهای سرش برست نواخته خواستیم که به ما توضیح دهد چرا این گیتارها، بهترین گیتارهای تاریخ هستند.

بعضی چیزها در زندگی هستند که بدون مکث و به راحتی آنها را بهترین می خوانیم. برای مثال افراد اندکی با این گفته مخالف هستند که Eric Morecambe و Ernie Wise بهترین کمدین های تاریخ بوده اند. با اینکه متأسفانه هر دوی آنها سالهاست دیگر در میان ما نیستند، ولی هنوز بهترین برنامه کریسمسی تلویزیون، نمایش های کمدی آنهاست.

یا مثلاً به راحتی می توان از جاگوار تیپ E به عنوان زیباترین اتومبیلی که تابه حال ساخته شده نام برد. حتی Enzo Ferrari این گفته را تصدیق کرده است. درست است که Daniel Craig برای نقش James Bond انتخابی عالی بوده، ولی همه ما موافقیم که Sean Connery اصل جنس است و بس. بهترین فیلم؟ Citizen Kane، بهترین گروه موسیقی؟ The Beatles، بهترین گیتاریست؟ همیشه Jimi Hendrix، بهترین سولوی گیتار؟ Stairway To Heaven.

بهترین گیتار الکتریک های همه اعصار؟ گیتارهای Gibson Les Paul Standard ساخته شده بین سال های ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰. اگر ۶۰ سال گذشته را مرور کنیم، هیچ گیتاری را نخواهیم یافت که به اندازه “برست”ها مورد ستایش و پرستش قرار گرفته باشد و به اسطوره تبدیل شده باشد.

تلکستر های Blackguard با فاصله ای کم در مقام دوم قرار می گیرند، ولی خیره کنندگی “برست”ها ماجرای دیگریست.

در حالی که Broadcaster (که بعدها تلکستر نام گرفت) از زمان تولدش در سال ۱۹۵۰ تاکنون به صورت مداوم در خط تولید قرار داشته، لس پال استانداردهای اواخر دهه ۵۰، با وجود بهره مندی از هامباکرهای خوش صدای PAF، بین نوازندگان گیتار آن زمان آمریکا زیاد مورد توجه قرار نگرفتند و بالاخره در سال ۱۹۶۰ از خط تولید گیبسون حذف شدند و با مدلی که امروزه ما آن را با نام SG می شناسیم، جایگزین شدند.

اگر گیتاریست انگلیسی جوانی به نام Eric Clapton پس از خروج از گروه Yardbirds و پیوستن به گروه John Mayall’s Blues Breakers نیاز به یک گیتار جدید نداشت، همین جا می توانست آخر داستان لس پال استاندارد باشد.

گیتاری که اریک در سال ۱۹۶۵ خریداری کرد، تاریخ راک را تغییر داد و نظر گیتاریست های نسل بعد را به سازی جلب کرد که ۵ سال قبل از آن به قبرستان قراضه ها تحویل داده شده بود.

جالب اینکه اریک آن لس پال استاندارد ۱۹۶۰ را در روزگاری که دستمزد متوسط مردم حدود ۷۵۰ پوند در سال بود، به قیمت ۱۳۰ پوند خرید. این رقم به حساب امروز چیزی حدود ۱۳۰۰۰ پوند است. امروزه با پرداخت ۱۳۰۰۰ پوند، حتی اجازه نزدیک شدن به یک لس پال اصل آن سالها هم به کسی داده نمی شود، چه رسد به خریدن یکی از این سازهای افسانه ای.

مقصر، آلبوم Beano است

حالا چرا اکثر ما پذیرفته ایم که لس پال های ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۰ و دقیق تر بگوییم لس پال های ۱۹۵۹، بهترین گیتارهای الکتریک تمام دوران هستند؟

اولین جایی که این گیتار تُن گرم خود را به رخ کشید، آلبوم Beano از گروه John Mayall’s Blues Breakers بود. این آلبوم در سال ۱۹۶۶ منتشر شد و در آن اریک کلپتون با لس پال ۱۹۶۰ خود نوازندگی کرد. در طرح روی جلد این آلبوم، کلپتون یک مجله Beano در دست دارد که به همین دلیل، این آلبوم به Beano Album معروف شده است. در سال ۱۹۶۷، John Mayall به همراه Peter Green و لس پال مشهورش، قطعه Hard Road را عرضه کرد. این ساز که صدایی بسیار متمایز دارد، همان لس پال استانداردی است که بعدها به Gary Moore می رسد و پس از او توسط Kirk Hammett خریداری می شود.

در سال های بعد، نوازندگانی چون Jimmy Page از گروه Led Zeppelin، بلوز من مشهور آمریکایی Michael Bloomfield، زنده یاد گری مور، Paul Kossoff نابغه گروه Free و نوازنده معاصر Joe Bonamassa، مهر تأییدی زدند بر جادویی بودن لس پال های اواخر دهه ۵۰.

حالا مسئله این است که چند نفر از ما شانس نزدیک شدن به چنین لس پالی و نواختن با آن را داشته اند؟ آیا درست است تنها با اتکا به اینکه چند راک استار با این سازها نواخته اند، بپذیریم این لس پال ها بهترین گیتارهای دنیا هستند؟

پاسخ مثبت است. مخصوصاً اگر آن راک استار، Bernie Marsden گیتاریست سابق Whitesnake و صاحب لس پال مشهوری به نام ‘The Beast’ باشد که یک نمونه استثنایی از لس پال استاندارد ۱۹۵۹ است. عده اندکی مثل برنی در موقعیتی هستند که بتوانند در وصف خصوصیات ویژه یک “برست” واقعی صحبت کنند. او در ضمن در مورد یکی از بزرگترین شایعات مربوط به لس پال های ۵۸ تا ۶۰ نیز صحبت می کند. شایعه ای که می گوید همه لس پال های ۵۸ تا ۶۰ معرکه هستند. برنی می گوید این یک افسانه است و همه برست ها عالی نیستند. خود او چند سال پیش یکی دیگر از برست هایش که از Keith Richards خریده بوده را فروخت (همان لس پالی که ریف قطعه I Can’t Get No Satisfaction با آن اجرا شده است). چون به خوبی ‘The Beast’ نبود.

به هر صورت، شاید اریک کلپتون با کارش در آلبوم Beano دنیا را تکان داد، ولی Keith Richards یکی از این گیتارها را در سال ۱۹۶۴ در تور آمریکا در شوی Ed Sullivan و ضبط قطعه (I Can’t Get No Satisfaction) استفاده کرده بود. Bernie می گوید Keith “قهرمان ناشناس برست است.” شاید دلیل نادیده انگاشتن او در این داستان، این امر است که ریچاردز در سالهای ابتدایی گروه، بیشتر یک ریتم گیتاریست بود یا شاید هم دلیل آن این باشد که او آنقدر با گیتارهای گوناگون دیده شده که به اندازه اریک به چشم نیامده است. در ضمن آن لس پال برای مدت زیادی هم در مالکیت Keith باقی نماند. البته Bernie هم مدت زیادی آن را در مالکیت خود نداشت.

برنی می افزاید “نه به خاطر اینکه آن لس پال بد بود، بلکه چون من The Beast را داشتم و خب The Beast از آن برست های خیلی خوب بود. از طرفی یک نفر می خواست برست Keith را به دو برابر آنچه برایش پرداخته بودم از من بخرد و خب، من هم فروختمش. اگر می دانستم که روزی آن گیتار به قیمت میلیون دلاری می رسد، هرگز نمی فروختمش. وقتی آدم ۲۲ ساله است، جور دیگری فکر می کند و تنها چیزی که می خواهد، یک گیتار خوب است”.

او در دوره ما نکته مهم این بود که گیتار را به امپ وصل کنیم و از آنچه گیتار و امپ با هم ارائه می کردند خوشمان بیاید. هیچ یک از ما به قوس های صفحه رویی یا به هداستاک توجهی نداشت. کوک ها تنها چیزهایی بود که بهشان توجه می کردیم، چون می خواستیم آنها را با کوک های Grover عوض کنیم. چه لازم بود و چه نه، کوک ها با کوک های Grover تعویض می شدند. یکی می گفت Grover بهتر است، ما هم گوش می کردیم. هرگز به اینکه تاپ مِیپِل چقدر خوش نقش و موج دار است یا چقدر سان برست روی بدنه خوب کار شده، فکر نمی کردیم. در کل می دانستیم که گیتار زیباییست، اما نکته مهم این بود که گیتارهای خوش صدایی بودند.”

David Davidson هم با این گفته موافق است که همه برست ها عالی نیستند. او به عنوان سرپرست و مدیر عامل موزه گیتار Songbirds در چاتانوگای تنسی، در کشف و خرید گیتارهای وینتج استثنایی، تجربه زیادی دارد.

دیوید می گوید “ما اینجا ۳۶ تا برست داریم. تقریباً هر بار از بین ۳ یا ۴ برست، من یکی را انتخاب کرده ام و بقیه را پس فرستاده ام تا مطمئن باشم که بهترین ها را گردآوری کرده ایم. شاید تاپ بعضی از آنها از بهترین flame برخوردار نباشد و خب، flame برخی هم غیرقابل باور است، اما من تضمین می کنم که تک تک آنها، بسیار خوش صدا و خوش دست هستند؛ زیرا ما آنها را تنها برای نمایش در موزه خریداری نمی کنیم”.

او می افزاید “بعضی از ۵۹ها نسبت به بقیه خوش صداتر و خوش حس تر هستند. من دانشمند نیستم، ولی شنیده ام که صدا و حس این گیتارها با رگه چوب ارتباط دارد. اگر به پشت لس پال نگاه کنید و در چوب ماهوگانی رگه های پیچ دار و مواج ببینید، معمولاً نباید از آن ساز، ساستین زیادی انتظار داشته باشید. همچنین شنیدم هیچ یک از هامباکرهای PAF مثل هم نیستند و همه آنها عالی نیستند”.

انفجار قیمت

برنی مارسدن نه تنها جزو اولین گیتاریست هایی بود که متوجه شدند برست ها سازهای ویژه ای هستند، بلکه کسی بود که در اواخر دهه ۷۰ متوجه سیر صعودی قیمت و ارزش برست ها شد.

او می گوید “کسی را در لندن می شناختم که با John Entwistle (بیسیست گروه The Who) کار می کرد. او یک پایش در مغازه های ساز فروشی Denmark Street لندن بود. اسمش Robert Johnson بود و گیتاریست خیلی خوبی بود. هر از چند گاهی می بینمش. در ممفیس زندگی می کند. خلاصه، او یک ۵۹ واقعاً خوب داشت. انگار همین چند روز پیش بود که به من می گفت، “باید یکی از این گیتارها بخری… سرمایه گذاری خوبیست”. آن زمان من که هفته ای ۱۵ پوند درآمد داشتم، این حرف برایم بی معنی بود”.

آقای مارسدن خیلی زبل بودین! در زمان نگارش این مطلب، قیمت یک برست درست وحسابی ۵۹ در مغازه ای در Denmark Street لندن، ۱۹۹،۰۰۰ پوند و قیمت یک برست ۵۸، ۱۶۹،۰۰۰ پوند است.

با چرخی در اینترنت، ۵۹هایی به قیمت ۳۰۰،۰۰۰ پوند هم پیدا کردیم. نمونه های ۱۹۶۰ هم از ۱۰۰،۰۰۰ تا ۲۲۵،۰۰۰ پوند فروخته می شوند. این را هم می دانیم که Joe Bonamassa برای ‘Skinner ’Burst’ بیشتر از ۲۰۰،۰۰۰ پوند پرداخته است. آن برست که به Keith Richards متعلق بود و بالاتر در موردش صحبت کردیم، توسط یک کلکسیونر، به قیمتی بیش از ۱،۰۰۰،۰۰۰ دلار خریداری شد. هرچند قیمت نهایی معامله فاش نشده است.

یکی دو سال پیش هم لس پال Paul Kossoff برای فروش ۲۵۰،۰۰۰ پوند قیمت گذاری شد. البته در مقایسه با قیمت برست Peter Green که یک میلیون پوند را رد کرده، ۲۵۰،۰۰۰ پوند قیمت خیلی خوبیست.

برنی فقط خدا عالم است که The Beast تو چقدر می ارزد! او در این مورد می گوید: “نمی خواهم زیاد بهش فکر کنم. اگر این فکرها را می کردم هرگز با خودم بیرون نمی بردمش”. وقتی به عقب نگاه کنیم، اینکه این همه برست از دهه هفتاد و هشتاد جان سالم به در برده اند، بیشتر شبیه یک معجزه است. برای گیتارهای وینتج، این دو دهه حکم عصر یخ برای دایناسورها را دارد.

در این دوره زمانی، گیتاریست ها به جان گیتارهایشان می افتادند و آنها را به اصطلاح مُدیفای می کردند.

دیدن یک گیتار وینتج کلاسیک دستکاری شده که مثلاً برای نصب یک وایبراتو Kahler سوراخ شده یا بدنه آن برای نصب پیکاپ Super Distortion کنده کاری شده، مثل این است که تلویزیون را روشن کنیم و ببینیم پسر همسایه اهرام مصر را تعمیر و نوسازی کرده است. چه حالی به آدم دست می دهد؟

تعمیرها و دستکاری ها

David Davidson اذعان می کند که برست های دستکاری شده ی زیادی در بازار وجود دارند. با اینکه تعویض کوک های اصلی برست ها با کوک های Grover در آن زمان دستکاری بسیار رایجی بود، ولی حتی همین تغییر هم باعث می شود دیوید از ورود آن گیتار به موزه Songbirds جلوگیری کند. با این حال دستکاری هایی وجود دارد که ممکن است در بازار کلکسیونرها، قابل قبول محسوب شود.

دیوید می گوید “یک گیتار برای نواخته شدن ساخته شده و اگر شما یک برست ۵۹ دارید که فرت هایش خورده شده بوده و یک تعمیرکار ماهر فرت های آن را به خوبی تعویض کرده، من از قیمت آن ساز کم نمی کنم. به نظر من این یک تعمیر ضروری بوده است. در مورد لحیم کاری های ساز هم همین نظر را دارم”.

بعضی دستکاری ها هم هستند که به سختی می توان به وجود آنها پی برد. “مهارت کار تعمیرکارها در مخفی کردن تعمیرات بالا رفته. عده اندکی می توانند بفهمند که ساز تعمیر شده یا نه. من معتقدم هر کس که می خواهد ساز وینتج خریداری کند، باید از همراهی یک فرد خبره بهره مند شود. بعضی ها فکر می کنند خبره اند و همین باعث می شود سرشان کلاه برود”.

اولین و مهم ترین مرحله این است که شکار خود را بشناسید. از سال ۱۹۵۸ بود که گیبسون تصمیم گرفت نام Les Paul Model را به Les Paul Standard تغییر دهد. تا آن موقع همه این گیتارها طلایی رنگ بودند. در پاییز ۱۹۵۸، برای اولین بار رنگ زیبای cherry sunburst جایگزین Goldtop شد.

یک نمونه Burst ’۵۸ با شماره سریال ۳۳۲۲ ۸ به ثبت رسیده که نه تنها فینیش نامعمولی دارد، بلکه برخلاف برست های دیگر، محل اتصال دو قطعه مِیپِل تاپ آن در وسط قرار نگرفته است. این بدین معناست که تاپ آن قرار بوده زیر رنگ طلایی مخفی شود و به همین علت، تقارن دو قطعه میپل خیلی اهمیتی نداشته است. بنابراین می توان گفت که کسی رنگ گیتار را تغییر داده است. برست های مربوط به اوایل سال ۱۹۵۸ که در کارخانه به رنگ سان برست تولید شده باشند، چندان زیاد نیستند. یک نمونه دیگر با شماره سریال ۳۰۹۶ ۸ هم به ثبت رسیده که معلوم نیست کجاست.

با تمام این ها، در دهه ی ۶۰ و در میان گیتاریست های بریتانیایی، تغییر رنگ Goldtopها به Sunburst چندان غیرمعمول نبود. زیرا همه می خواستند لس پال شان شبیه لس پال Eric Clapton باشد. معمولاً زیر فینیش Goldtop، خبری از چوب میپل موج دار نبود و ضمناً، در اکثر موارد اتصال دو قطعه میپل هم نامتقارن بود. خود برنی، قبل از The Beast، یک لس پال ۵۲ یا ۵۳ Goldtop تغییر رنگ داده شده داشته است.

صدای برست ۵۹

در حالی که برست های ۵۸ و ۶۰ طرفداران خود را دارند، دیویدسون توضیح می دهد که چرا برست ۵۹ سلطان برست هاست.

“فکر می کنم سال ۵۹ سالی بود که گیبسون همه چیز را درست کنار هم قرار داده بود. در مدل ۵۹ هنوز دسته ساز کت وکلفت بود، ولی فرت های ساز هم چاق وچله شده بودند. مدل ۵۸ دارای دسته چاق وچله ولی فرت های کوتاه بود. در مدل ۶۰، اگر جزو نمونه های ساخته شده در اوایل سال ۱۹۶۰ نباشد، دسته گیتار بسیار باریک تر شده و فرت ها هم بزرگ ترند. اگر دسته چاق و فرت های بزرگ بخواهیم، مدل ۵۹ و تعدادی از ۶۰های ساخته شده در اوایل سال، دارای این ویژگی هستند. دسته چاق و فرت های بزرگ، به دلیل ایجاد راحتی در بِند کردن، بیشترین طرفدار را دارد.”

با علم به اینکه دسته ها همگی با دست فینیش می شده اند، تعجبی نخواهد داشت که حتی گیتارهایی از یک سری مشخص نیز از نظر حس با هم تفاوت داشته باشند. “بله تفاوت هایی هست؛ معمولاً در قطر دسته. من متوجه شدم این تفاوت در حدفاصل فرت ۳ تا ۱۲ حس می شود. بعضی ها در این محدوده قطورتر از بقیه هستند و بعضی ها باریک تر”. در ضمن، یکی از عوامل محبوبیت بیشتر ۵۹ها، تعداد گیتاریست های مشهوریست که با ۵۹ می نواخته اند.

“من با ۵۸های ری فرت شده با فرت های بزرگ تر بسیاری نواخته ام که دقیقاً به خوبی ۵۹ صدا می داده اند” دیوید ادامه می دهد “بله قبول دارم که به واسطه کسانی که با ۵۹ می نواخته اند، این مدل کمی عزت بیشتری پیدا کرده، ولی از این زاویه هم می توان به موضوع نگاه کرد که چرا آن گیتاریست های مشهور ۵۹ را ترجیح داده بودند؟ اینجاست که فکر می کنم دسته قطور و فرت های بزرگتر، دلیل بهتر بودن ۵۹هاست. به نظر من، ۵۹ اوج کمال بِرست است”.

مدل های reissue

با کمال تأسف، نزدیکترین راهی که اکثر ما می توانیم از طریق آن داشتن و نواختن یک برست ۵۸، ۵۹ و ۶۰ را تجربه کنیم، مدل های reissue مدرنی هستند که گیبسون کاستوم شاپ ارائه می کند. پرسش اینجاست که این مدل ها چقدر به اصل جنس نزدیک هستند؟

برنی می گوید “به نسبت پولی که پرداخت می کنیم، این ری ایشوها خیلی به برست های اصل نزدیک هستند”. نباید در درستی نظر او شک کرد. برست برنی (Beast)، یکی از اولین نمونه هایی بود که گیبسون در برنامه ای به نام Collector’s Choice تصمیم به مطالعه و نمونه برداری برای بازسازی آن گرفت. اولین گیتاری که تحت برنامه Collector’s Choice بازسازی شد، نمادین ترین برست ۵۹ جهان است که متعلق به پیتر گرین و پس از او گری مور بود. اصل این گیتار بعدها توسط کلکسیونر معروف، Melvyn Franks خریداری شد و در حال حاضر در اختیار کرک هَمت است.

دیویدسون، همانند بسیاری دیگر از افراد، از رویه تجاری گیبسون بسیار ناخرسند است. او می گوید: “تا چند سال پیش، گیبسون با عرضه گیتارهایی تحت عنوان historic که بازسازی گیبسون های قدیمی بودند، محصولات بسیار خوبی عرضه می کرد. اما اکنون از اینکه استانداردهایشان را سال به سال تغییر می دهند، بسیار ناراضی ام. انگار با خودشان می گویند امسال دیگر متوجه شدیم چی کار کنیم، از چسب حیوانی استفاده می کنیم. امسال دیگر گیتاری بی نقص می سازیم. اما سال بعد، باعث می شوند در مورد سازی که خریده اید، احساس بدی به شما دست بدهد. چون نسخه ی جدید خیلی بهتر است. به نظرم بعضی از افراد از این مسأله کلافه شده اند. آنها می گویند “من تازه ۸،۰۰۰ دلار بابت سازی پول داده ام که فکر می کردم یک لس پال بی نقص است. اما الان نه تنها متوجه شده ام که لس پال جدید و بی نقص تر، ۱۰،۰۰۰ دلار قیمت دارد، بلکه ساز ۸،۰۰۰ دلاری من هم اکنون ۵،۰۰۰ دلار می ارزد” این خیلی ناراحت کننده است”.

معرفی بهترین مدل های گیتار برای شروع یادگیری