هیرسوتیسم را چگونه میتوان کنترل کرد؟

هیرسوتیسم یا پرمویی یکی از مشکلات شایع و آزاردهنده است که درآن میزان رشد موهای بدن شخص بیش از اندازه است. 5 تا 10 درصد از زنان بالغ به این مشکل مبتلا می شوند. در این حالت موهای ضخیم و تیره رنگی در نواحی پشت لب، چانه، سینه و کمر (به جای موهای نازک و کمرنگی که اغلب به عنوان پرز شناخته می شود) رشد می کند. هر چند این مشکل می تواند برای شخص بسیار ناراحت کننده و آزاردهنده باشد، اما معمولا به خوبی به روش های درمانی پاسخ می دهد و برطرف می شود. درصورتی که مشکل پرمویی(هیرسوتیسم) شما بایکی از شرایط زیر همراه است، لازم است حتما به پزشک مراجعه کنید:

• پر مو شدن ظرف مدت زمان کوتاه و به سرعت (ظرف 1 تا 2 سال) یا پر مو شدن قبل از بلوغ.
• پرمویی با اختلالات قاعدگی همراه است.
• پر مویی همراه با علائم نشان دهنده ی افزایش آندروژن در بدن، مانند نازک شدن موهای سر، طاسی و کلفت شدن صدا.
• پرمویی همراه با چاقی یا دیابت.

دلایل بیماری پرمویی زنان

در دوران بلوغ ، تخمدان های دخترانه تولید ترکیبی از هورمونهای جنسی زنانه و مردانه را آغاز می کنند و باعث رشد موهای زائد در زیر بغل و ناحیه شرمگاهی می شوند. هیرسوتیسم در صورت عدم تعادل در تولید شدن هورمونها و نسبت زیاد هورمونهای جنسی مردانه (آندروژن) نسبت به زنانه ممکن است رخ دهد.

این بیماری می تواند ناشی از:

• سندرم تخمدان پلی کیستیک : این شایع ترین علت هیرسوتیسم ناشی از عدم تعادل هورمون های جنسی است که می تواند منجر به پریودهای نامنظم ،چاقی ،ناباروری و گاهی کیست های متعدد در تخمدان ها شود.
• سندرم کوشینگ : Cushing’s syndrome هنگامی رخ می دهد که بدن شما در معرض مقادیر بالای هورمون کورتیزول قرار داشته باشد. شایع ترین علت سندرم کوشینگ مصرف داروهایی است که گلوكوكورتيكوئيدها نام دارند و معمولا با نام پردنیزون شناخته می شوند. این داروها برای مواردی مانند آسم، آرتریت روماتوئید یا پس از پیوند اعضا تجویز می شوند.
• هیپرپلازی مادرزادی آدرنال Congenital adrenal hyperplasia : این وضعیت ارثی با تولید غیر طبیعی هورمون های استروئیدی از جمله کورتیزول و آندروژن توسط غدد آدرنال مشخص می شود.
• تومورها : به ندرت وجود تومورهای ترشح کننده آندروژن در تخمدانها یا غدد آدرنال ممکن است باعث بروز Hirsutism شود.
• داروها: برخی از داورها می توانند باعث بروز Hirsutism شوند. به عنوان مثال دانازول که در درمان زنان مبتلا به آندومتریوز استفاده می شود می تواند باعث بروز این حالت شود.
• بعضی اوقات ، هیرسوتیسم ممکن است بدون دلیل مشخص باشد. این اتفاق بیشتر در برخی از جمعیت ، مانند زنان مدیترانه ، خاورمیانه و آسیای جنوبی رخ می دهد.

هیرسوتیسم چگونه کنترل یا درمان می شود؟

بسیاری از زنان قبل از این که در مورد رفع مشکل هیرسوتیسم خود با پزشک مشورت کنند، ابتدا از روش های معمول برای از بین بردن یا مخفی کردن موها مانند بند انداختن، تیغ زدن و رنگ کردن موهای خود استفاده می کنند. در صورتی که شخص احساس کند این روش ها مناسب نیستند، مصرف دارو یا از بین بردن موها به طور مستقیم (با لیزرر موی زائد یا الکترولیز) پیشنهاد می شود. این دو روش می تواند به طور جداگانه یا همزمان نیز انجام شوند. در هنگام تصمیم گیری در مورد روش درمان، بیمار باید این موارد را در نظر بگیرد که از بین بردن موها در ناحیه مورد نظر برایش ممکن است یا خیر و این که توانایی پرداخت هزینه لیزر موهای زائد و یا الکترولیز را دارد یا خیر.

دارو درمانی

بر اساس دستوالعمل های بالینی، در اغلب موارد برای درمان هیرسوتیسم در زنانی که نمی توانند با روش های معمول موهای زائد بدن خود را از بین ببرند، قرص های ضدبارداری تجویز می شود. این داروها موجب پایین آمدن میزان هورمون های مردانه در بدن بیمار می شوند. بین ۶۰ تا ۱۰۰ درصد از زنان مبتلا به هیرسوتیسم (پرمویی) بعد از گذشت ۶ تا ۱۲ ماه از مصرف دارو، شاهد بهبودی وضعیت خود خواهند بود. مصرف قرص های ضد بارداری همچنین به منظم شدن سیکل قاعدگی کمک می کند.

یکی دیگر از گزینه های دارودرمانی، مصرف داروهایی است که جلوی عملکرد هورمون های مردانه در بدن را می گیرند (آنتی آندروژن). از آن جایی که این دارو ها می توانند موجب بروز اختلالات مادرزادی در جنین شوند، دستوالعمل های بالینی، مصرف این دارو ها را منع می کنند، مگر در مواردی که شخص به نحو مناسبی از بارداری پیشگیری می کند.

انتخاب بین داروهای آنتی آندروژن و داروهای ضدبارداری بستگی به ترجیح خود بیمار دارد که این تصمیم با توجه به تاثیرگذاری دارو، عوارض جانبی و هزینه های تهیه ی دارو گرفته می شود.

به علت داشتن عوارض جانبی متعدد و عدم تاثیرگذاری مناسب، راهنماهی بالینی، مصرف برخی دارو ها را برای درمان هیرسوتیسم منع می کنند از جمله: فلوتامید، کرمهای آنتی آندروژن موضعی، داروهای پایین آورنده ی سطح انسولین مانند رزیگلیتازون، پیوگلیتازون، یا متفورمین.

هیرسوتیسم چیست؟

اقدامات کازمتیک (زیبایی)

با استفاده از مواد دکلره و رنگ مو که حاوی هیدروژن پروکساید و سولفات هستند می توان رنگ موهای زائد را روشن کرد تا کمتر نمایان باشند. عوارض جانبی استفاده از این مواد عبارتند از: حساسیت پوستی، خارش و در مواردی تغییر رنگ پوست.

روش های از بین بردن موقتی موها (بین چند روز تا چند هفته) شامل روش هایی برای برداشتن موها از سطح پوست (دپیلاسیون) و یا کندن موها از ریشه (اپیلاسیون) می شود.تیغ زدن موها یکی از روش های معمول و متداول برای از بین بردن موهای زاید می باشد. استفاده از کرم های موبر نیز که موجب حل شدن بافت مو در کرم می شوند، متداول است. اکثر کرم های موبر حاوی سولفور هستند که بوی ناخوشایندی دارد، همچنین این کرم ها می توانند باعث حساسیت پوستی شوند.

روش های اپیلاسیون مانند بندانداختن، موم انداختن نسبتا ایمن و ارزان هستند اما می توانند دردناک باشند. با استفاده از این روش ها مشکلاتی مانند به جا ماندن جای زخم روی پوست، ورم کردن پوست، و تغییر رنگ پوست (خصوصا در زنانی که پوست تیره دارند) ممکن است ایجاد شود.

از بین بردن مستقیم موها

به خانم هایی که برای درمان هیرسوتیسم (پرمویی)، روش های از بین بردن مو را انتخاب کرده اند، توصیه می شود که از روش های از بین بردن مستقیم مو با استفاده از متدهای مبتنی بر فوتواپیلاسییون (رفع موهای زائد با منبع نوری) استفاده کنند. این روش ها به طور گسترده ای برای از بین بردن موهای زائد مورد استفاده می باشد. روش های فوتواپیلاسیون شامل استفاده از لیزر موهای زائد و دستگاه های غیرلیزری مانند IPL می شود.