به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، بسیاری از والدین معتقدند تا فرزندشان را تنبیه بدنی نکنند، به نتیجه مطلوب نمی رسند و فرزند به حرفشان گوش نمی دهد. اما شک نکنید اگر تنبیه بدنی در کوتاه مدت جواب دهد، به تدریج فاصله شما را با فرزندتان بیشتر می کند و هر روز نافرمانی های بیشتری از او خواهید دید تا جایی که دیگر تنبیه بدنی نه تنها موثر نیست، بلکه آثار منفی زیادی نیز در کودک به جا می گذارد، از جمله:
- اضطراب و ترس در موقعیت های مشابه
- تقلید رفتاری و آسیب زدن به دیگران
- انجام رفتار اشتباه در غیاب احتمال تنبیه (برای مثال در مهمانی یا نبود والدین)
- ایجاد خشم و پرخاشگری در کودک نسبت به والدین و دیگران
- نهادینه شدن رفتار پرخاشگرانه و تکرار آن در روابط اجتماعی و خانوادگی در بزرگسالی
در واقع پاداش و تشویق، عامل یا محرکی برای تقویت یک رفتار در فرد هستند. یکی از راه های تربیت کودک، آموزش و اصلاح رفتار های او، سیستم پاداش دهی است؛ این امر توسط متخصصان نیز تأیید شده است. با روش های متفاوتی می توان کودکان را تشویق به تکرار رفتار مطلوب کرد. تشویق و پاداش دهی به کودکان تأثیرات بسیاری در تقویت رفتار مطلوب و افزایش اعتماد به نفس آن ها دارد.
روش های تنبیهی جایگزین برای کتک زدن کودک:
تنبیه در هیچ شکلی از آن روش خوبی نیست. همیشه بهتر است با مذاکره و محبت به نتیجه برسید. اما اگر حرف زدن، تقویت مثبت و مذاکره نتیجه نمی دهد، روش های زیر از آثار منفی کمتری نسبت به کتک زدن برخوردار هستند و می توانند جایگزین مناسبی برای آن باشند:
اخم کردن، بی اعتنایی و بی توجهی:
این راهکار زمانی جواب می دهد که رابطه خوب و پر از محبتی با فرزندتان داشته باشید. اگر هر روز او را کتک می زنید و فریاد می کشید، مسلما بی توجهی یا اخم کردن به فرزندتان حکم پاداش را برای او دارد. در واقع، شاید او حتی از بی اعتنایی شما خوشحال هم بشود.
پس این نکته را فراموش نکنید:
رابطه شما باید با فرزندتان آنقدر گرم و صمیمی باشد، که اخم کردنتان برای او بزرگترین تنبیه باشد.
محرومیت موقتی:
زمانی که کودک به توصیه ها و دستورات شما گوش نمی دهد، می توانید او را از چیزی که به آن علاقه دارد محروم کنید. محرومیت باید به نحوی باشد که کودک حس کند چیزی را از دست داده است. دلیل محرومیت، زمان و میزان آن را مشخص کنید. هر بار که فرزندتان در برابر محرومیت مقاومت کرد، به او بگویید که … دقیقه به زمان مجازاتش اضافه شده است.
جبران و مسئولیت پذیری:
زمانی که فرزندتان کار اشتباهی می کند، به جای آنکه سر او فریاد بزنید و کتکش بزنید، از مواجهه با پیامدهای رفتار برای تنبیه کودک استفاده کنید. بدین ترتیب، فرزندتان متوجه می شود که اشتباهاتش چه آسیبی برای دیگران به همراه داشته و باید آن را جبران کند. از پول توجیبی خودش برای جبران خسارت های مادی استفاده کنید یا از او بخواهید به صورت عملی کارش را درست کند. مثلا اگر روی تشک را خودکار کشیده است، از او بخواهید خودش ملحفه را بشوید.
تنبیه را به انتقام و تاخیر تبدیل نکنید:
گفتن جملاتی مانند «پدرت که آمد تنبیهت می کند»، «بگذار تا برسیم خانه» حالت انتقام، تهدید و تاخیر در کودک ایجاد می کند.
به علاوه، به تاخیر انداختن تنبیه کودک ممکن است باعث شود او فراموش کند که برای چه چیزی تنبیه شده است.
چطور از تنبیه کودک به تربیت مثبت برسیم؟
آیا جز والدینی هستید که داد زدن را راه موثری برای تربیت فرزندتان می دانید. تنبیه و تربیت منفی به معنی کنترل از طریق قدرت و اعمال زور است. هیچ منطق، گفتگو و مذاکره ای در این روش تربیتی وجود ندارد. تو باید این کار را انجام دهی چون من می گویم.
وقتی بیش از حد تنبیه کنید، کودک نسبت به آن مقاوم می شود و دچار خشم و انتقام می شود. حتما آن بچه های تخس را دیده اید که بعد از کتک خوردن، فرار می کنند و رو به والدین می گویند «اصلا هم درد نداشت!»
فرض کنید رئیس یا دوستتان سر شما داد می زد، شما را تهدید یا نصیحت می کرد. چه حسی داشتید؟ به حرفش گوش می کردید یا دچار خشم می شدید؟
تنبیه کردن کودک و داد کشیدن فرصت یادگیری مهارت های حل مسئله، مذاکره و گفتگو را از او می گیرد.
تربیت مثبت چیست؟
در این روش تربیتی کودک ارزش های مثبت را فرامی گیرد و به مهارت های اجتماعی دست می یابد. شاید دوست دارید فرزندتان همیشه به حرفتان گوش دهد، اما اطاعت بدون چون و چرا چیزی نیست که به نفع کودک و حتی والدین باشد.
در عوض، بهتر است فرزندتان را طوری تربیت کنید که مسئول، سازگار، انعطاف پذیر باشد و مهارت های گفتگو و مذاکره را آموخته باشد. اینها دقیقا مهارت هایی هستند که تربیت مثبت به دنبال آن هستند.
چطور اصول تربیت مثبت را اجرا کنیم؟
این روش در محیطی مثبت، عاشقانه و گرم اجرا می شود. هر چه نزدیکی بیشتری به فرزندتان داشته باشید و محبت بیشتری بین شما جاری باشد، فرزندتان رفتارهای بهتری از خود نشان خواهد داد. برای این کار:
بیش از حد نق نزنید. اگر دائم نق بزنید و گیر بدهید، فرزندتان نسبت به حرف هایتان بی توجه می شود. در عوض، بین رفتارهای او مخرب ترین و نامناسب ترین ها را انتخاب کنید و تنها بر روی اصلاح آنان تمرکز کنید.
برای درخواست کردن از لحن مثبت، محترمانه و مودبانه استفاده کنید. همیشه از خودتان بپرسید، اگر کسی با من این طور رفتار کند، او را دوست خواهم داشت؟ به او احترام می گذارم؟ از او اطاعت می کنم؟
پس از درخواست کردن، فرصت بدهید. قرار نیست هر چیزی که دستور می دهید بلافاصله اجرا شود. اگر چندین و چند بار خواسته خود را تکرار کنید، فرزندتان یاد می گیرد که همیشه حرف های شما را برای چند مرتبه اول نادیده بگیرد. این می تواند شعله خشم را در شما شعله ور کند و باعث تنبیه کودک شود.
وقتی می خواهید درخواستی بکنید، آنچه می خواهید انجام شود را بگویید، نه چیزی که می خواهید متوقف شود. برای مثال، به جای اینکه بگویید چرا لباس هایت روی زمین است، به او بگویید لباس هایت را در کشو بگذار.
اگر فرزندتان به حرفتان گوش نمی دهد، دفعه بعد محکم تر و جدی تر درخواست کنید. این به فرزندتان این فرصت را می دهد که پاسخ خود را عوض کند. اگر باز هم موثر نبود، می توانید یک تنبیه مناسب را تعیین و اجرا کنید.
به حرف ها و نظرات فرزندتان نیز گوش دهید و راهکارهای او را نیز امتحان کنید. این به فرزندتان تعامل و مذاکره سازنده را آموزش می دهد. همیشه نباید این شما باشید که حرف آخر را می زنید. شاید او نیز دلیلی قانع کننده برای رفتارش دارد.
