پیش بینی کردن اتفاقات ناگوار زندگی همیشه امکان پذیر نیست و در زندگی هر فرد ممکن است اتفاقاتی رخ دهد که جریان زندگی او را کاملاً تغییر دهد. حوادث مختلفی که در طول زندگی ممکن است برای ما پیش بیایند، می توانند ما را گرفتار بیماری هایی کنند که به راحتی درمان آن ها ممکن نباشد یا اینکه به ما آسیب هایی وارد کنند که جبران کردن آن ها کار یک روز و دو روز نباشد. در نهایت ممکن است در هر لحظه از زندگی دچار اتفاقاتی شویم که باعث ایجاد معلولیت های موقتی و دائمی شویم؛ بنابراین اینجا جایی است که علم پزشکی باز هم به کمک زندگی می آید و علاوه بر درمان های دارویی و سایر درمان هایی که همه ما با آن آشنا هستیم از مبحث جدیدی رونمایی می کند که کار درمانی نام دارد.
کار درمانگر کیست؟
متخصصان کاردرمانی با تسلط بر علوم مختلف از جمله فیزیولوژی، آناتومی و روانشناسی یک برنامه جامع درمانی و درصورت لزوم رویکرد های جبرانی و تطابقی به مراجعه کنندگان ارائه می دهند که تمامی حیطه های زندگی فرد را در نظر می گیرد.به عنوان مثال کاردرمانگر تمریناتی که برای بهبود مهارت های حرکتی در نظر گرفته است را در قالب یک فعالیت معنی دار در می آورد و از مراجع میخواهد به جای تکرار یه سری الگوهای حرکتی که برایش بی معنی است یک فعالیت هدفمند و معنی دار انجام دهد.
همچنین کاردرمانگر شرایط مراجع را در نظر می گیرد و تلاش می کند محیط را متناسب با شرایط بیمار تا حد امکان بوسیله وسایل و تجهیزات مختلف تغییر دهد تا مراجع حداکثر کارایی و حداقل وابستگی را داشته باشد که در نتیجه ی آن بیمار احساس کفایت و عزت نفس بیشتری داشته باشد و از مشکلاتی دیگر از جمله افسردگی حاصل از وابستگی و ناکارآمدی جلوگیری می شود.در واقع در کاردرمانی، کاردرمانگر علاوه بر توجه به درمان بیماری تا حدی که امکان پذیر است تاثیرات جانبی که بیماری بر روی ابعاد مختلف زندگی فرد می گذارد را نیز مورد بررسی قرار می دهد و راهکار های درمانی و جبرانی مختلف را برای جلوگیری و رفع مشکلات مورد بررسی قرار می دهد.
هدف کار درمانی
هدف اصلی کاردرمانی افزایش کارآمدی فرد در زندگی و رسیدن به استقلال در انجام امور است. این هدف نیازمند تلاش های تخصصی گروهی است و با کمک سایر اعضای تیم توانبخشی مثل فیزیوتراپیست، گفتاردرمانگر، بینایی سنج، شنوایی سنج و تیم درمان مثل پزشک، روانشناس، پرستار و … انجام می شود.
جلسات کار درمانی چه تأثیری دارد؟
در طول جلسه، متخصص کار درمانی مشکل شما را ارزیابی کرده و تشخیص می دهد. آنها سپس قادر خواهند بود که یک برنامه عملی را برای شما طراحی کنند. یک درمان گر به بهبود کیفیت زندگی شما کمک می کند، تا از پس مسائل و مشکلات پس از تروما، یا یک بیماری روانی یا آموزش مهارت های روان شناختی و یا به سادگی به دلیل نقایص ایجاد شده به دلیل افزایش سن، بربیایید.کاردرمانان بسیار ماهر هستند و خدمات در منزل را برای به حداکثر رساندن راحتی شما ارائه می دهند.
درچه مواردی کاردرمان به شما کمک خواهد کرد؟
- ارزیابی و پیشنهاد رسیدگی مناسب به مشکلات عضلانی اسکلتی (کمر درد، دست درد ،درد شانه و غیره)
- ارزیابی و ارائه پیشنهاد برای تغییرات مورد نیاز در خانه یا محل کار (خانه، حمام، آشپزخانه، اتاق خواب، محل کار و غیره)بر طبق مشکلات بیمار
- برنامه ارائه خدمات کمکی
- ارزیابی سرگیجه و توانبخشی سرگیجه
- ارزیابی یک فرد مبتلا به اختلال عصبی-روانشناختی و تغییر محیط آنها
- درمان های توانبخشی پس از سکته مغزی ،ام اس(MS) ،پارکینسون
- ارزیابی توانایی های رانندگی و ارائه یک مجوز پارک برای افراد دارای معلولیت یا محدودیت، در صورت نیا
- ارزیابی و کمک به درخواست های جابجایی،کسب مهارت در حرکت و راه رفتن از یک مکان به مکان دیگر،یا انتقال بیمار از یک حالت به حالت دیگر مانند نشستن به
- ایستادن:بسیاری از بیماران سکته مغزی، ضایعه نخاعی،ام اس شاید نیاز به یاد گرفتن مهارت تغییر حالت از نشسته به ایستاده باشند یا نیاز به یادگرفتن طرز راه رفتن بر اساس
- ضعف ایجاد شده باشند که بسیاری از موارد به این بیماران آموزش نداده اندو کار درمانگر به خوبی این مهارت را به بیماران آموزش می دهد.
- ارزیابی و مشاوره برای کودکان دارای تاخیر رشد
- ارزیابی مهارت های دقیق یا ارزیابی های کلی
- روحیه بخشی و بهبود راحتی برای افرادی که تحت مراقبت های تسکین دهنده یا سرطان هستند.
- مشاوره تخصصی در مورد تحرک
کار درمانی برای چه سنی مناسب است؟
در ادامه این پرسش که چه افرادی با چه سنی به کار درمانی مراجعه کنند و کاردرمانی برای چه افرادی مناسب است مطرح می شود. باید بگوییم که کاردرمانی در تمامی حیطه های سنی از نوزاد تا فرد کهن سال خدمات درمانی ارائه می دهد.بطور مثال برای نوزادی که تاخیر در گردن گرفتن دارد و یا برای فرد کهن سالی که مشکلاتی در عضلات و حرکت و حتی اختلالات ذهنی پیدا می کند برنامه ی درمانی ارائه می کند.
پس کار درمانی مختص کودکان نیست. همینطور تلاش بر این است که برنامه های درمانی در قالب فعالیت های طبیعی روزمره باشد. مثلا برای درمان مشکلات جسمی و حرکتی، مانند باشگاه بدنسازی تنها یک سری حرکات کلیشه ای برای تقویت عضلات استفاده نشود.به عنوان مثال تمرینات حرکتی که برای درمان کودکان با اختلالات حرکتی داده می شود را کاردرمانگر در قالب بازی به کودک ارائه می دهد که هم هدف درمانی دنبال شود و هم فعالیت برای کودک معنادار است. یعنی تقویت عضله ای در دست را در قالب بازی انجام می دهد تا درمان خیلی طبیعی باشد و حتی کودک متوجه آن نیز نشود!
چه افرادی نیاز به کار درمانی دارند؟
کاردرمانی به تمامی افراد کمک میکند که فعالیت های روزانه و شخصی خود را انجام داده و توانسته با جامعه ارتباط برقرار کرده ومانند یک شخص حقیقی به فعالیت های گروهی و معنا دار بپردازد.
به طور کلی میتوان گفت که هر شخصی که نیازمند به استقلال در عملکرد های خود است میتواند به یک کاردرمانگر مراجعه کند که میتوان گفت به دو دسته زیر تقسیم میشود:
اختلالات جسمی
- اختلالات عصبی یا نورولوژیک در بزرگسالان مانند پارکینسون ، ام اس ، سکته مغزی و...
- اختلالات جسمی کودکان مانند تاخیر حرکتی ، الگوی حرکتی نادرست ، گردن کجی و حتی صافی کف پا و...
- اختلالات ارتوپدی مانند ضایعات تاندونی ، سوختگی واز قبیل بیماری های روماتیسمی...
اختلالات ذهنی
- اختلالات ذهنی در کودکان مانند مشکلات توجه و تمرکز کودکان یا بیش فعالی و یا مواردی مانند مشکلات شناختی ، رفتاری ، درمان فوبیا و هذیان گفتن و...
- اختلالات ذهنی در سنین بالا یا حتی جوانی مانند مصرف مواد مخدر کج خلقی سالمندی و یا بیماری اسکیزوفرنی میتوان نام برد.