خواص درمانی میوه پلانتین و نحوه مصرف آن

خواص درمانی پلانتین

همان طور که گفتیم پلانتین شباهت بسیاری با موز دارد و اغلب با آن اشتباه گرفته می شود. اما مردمِ ۱۲۰ کشوری که این میوه در آنها کشت می شود، کشورهایی مثل اوگاندا، کلمبیا و کامرون، به خوبی از فرق بین این دو آگاه اند. پلانتین، در مقایسه با موز، نشاسته بیشتر و شکر کمتری دارد؛ به این دلیل، دست مان برای استفاده از آن در انواع واقسام غذاها بازتر است. تفاوت دیگر آن با موز در شیوهٔ استفاده است که بیشتر طبخ می شود و کمتر به صورت خام خورده می شود.

شرایط ایدئال برای پرورش درخت های پلانتین آب وهوای مرطوب و استوایی است. گل های درخت وقتی درمی آیند به مرور خوشه می دهند. هرکدام از این خوشه ها، بین ۵ تا ۱۰ میوه می دهد. میوه دادن درخت پلانتین منحصر به فصل خاصی نیست؛ این میوه در تمام طول سال قابل کاشت و برداشت است. به همین سبب، در کشورهای درحال توسعه منبع غذایی ارزشمندی به شمار می رود.

تنها ۱۵ درصد از تولید جهانی پلانتین به کشورهای دیگر صادر می شود؛ درصد باقی مانده در کشورهایی مصرف می شود که تولیدکنندهٔ آن هستند. تقریبا در هر نقطه از جهان می توان کشوری را پیدا کرد که این میوه را کشت کند. پلانتین در حال حاضر در میان مواد خوراکی مردم جهان، ازلحاظ اهمیت، رتبه دهم را دارد.

خواص پلانتین

پلانتین منبعی غنی از کربوهیدرات است و چربی اندکی دارد؛ اما خواص پرشمار دیگری هم دارد و محدود به این مورد نمی شود. به علاوه مادهٔ مضر یا سمی بخصوصی هم در آن وجود ندارد. در ادامه، خواص پلانتین را ذکر می کنیم.

۱. پلانتین منبعی غنی از پتاسیم است

میزان پتاسیم موجود در یک فنجان پلانتین پخته شده ۹۱۳ میلی گرم است. این میزان ۲۰ درصد پتاسیم موردنیاز روزانه بدن را تأمین می کند؛ به همین خاطر، پلانتین یکی از غنی ترین منابع غذایی پتاسیم است.

پتاسیم سومین ماده مغذی است که به طور طبیعی در بدن یافت می شود و در حالت عادی زیاد است؛ اما کمبود آن در سوی دیگر می تواند عملکرد برخی اندام ها را مختل کند.

پتاسیم نوعی برق کاف یا الکترولیت است و به شدت تحت تأثیر میزان سدیم موجود در بدن قرار می گیرد. یکی از خواص پتاسیم خنثی کردن اثر سدیم در بدن است؛ با این خاصیت، نقش عمده ای در تنظیم فشارخون ایفا می کند. در بیشتر رژیم های غذایی، سدیم نسبتا زیادی وجود دارد؛ به همین سبب، جذب پتاسیم موردنیاز روزانه اهمیت دوچندان پیدا می کند. مصرف پلانتین به عنوان میان وعده یا در کنار وعده های غذایی اصلی، یکی از بهترین راهکارها برای رسیدن به این هدف است. مصرف پلانتین نوعی راهکار درمانیِ طبیعی برای فشارخون بالا است.

جذب کافی پتاسیم باعث استحکام استخوان ها و انقباض بهتر عضلات هم می شود. در نتیجۀ انقباض بهتر عضلات، امکان عملکرد بهتر عضلانی و گوارشی فراهم می شود. از دیگر خواص پتاسیم می توان به تنظیم ضربان قلب اشاره کرد. تحقیقات نشان می دهد کسانی که رژیم غذایی سرشار از پتاسیم دارند، کمتر از دیگران در معرض سکته مغزی، پوکی استخوان و نارسایی کلیه ها قرار می گیرند.

۲. مصرف پلانتین باعث عملکرد بهتر دستگاه گوارش می شود

فیبر تأثیر بسزایی بر عملکرد دستگاه گوارش و متعادل نگه داشتن آن دارد. یک فنجان پلانتین تقریبا حاوی ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر است که معادل با یک پنجم فیبر موردنیاز روزانه است. پلانتین با فیبر بالایی که دارد، اگر در کنار دیگر ترکیبات در غذا استفاده شود، فرایند جذب و هضم آن را بهتر می کند.

تحقیقات نشان داده است که مصرف پلانتین راهکاری مؤثر و عالی برای درمان یبوست، و کاهش درد و ناراحتی ناشی از هموروئید (بواسیر) است. به علاوه با مصرف آن می توان به درمان اختلال های مرتبط با دستگاه گوارش، مثل دیورتیکولیت (نوعی التهاب که بیشتر در روده بزرگ اتفاق می افتد) کمک کرد.

جذب فیبر علاوه بر خواص یادشده احساس سیری را هم طولانی تر می کند. به همین سبب، کسانی که از چاقی یا اضافه وزن رنج می برند، می توانند از پلانتین برای کمترکردن خوراک روزانه استفاده کنند.

فیبر محلول همچنین باعث پایین آمدن سطح کلسترول و فشارخون می شود؛ در پی این خاصیت، خطر ابتلا به نارسایی قلبی کاهش پیدا می کند. از دیگر خواص فیبر می توان به تنظیم و تثبیت سطح قند خون اشاره کرد.

۳. تعداد رادیکال های آزاد مضر را کاهش می دهد

رادیکال های آزاد هنگام تجزیه شدن مواد خوراکی در بدن تولید می شوند، همین طور زمانی که در معرض عناصر مضری مثل تنباکو یا تشعشعات قرار می گیریم. ازجمله زیان های رادیکال آزاد برای بدن می توان به پیری زودرس، سرطان و افزایش خطر بروز برخی اختلال ها اشاره کرد. ویتامین C آنتی اکسیدانی است که از بدن دربرابر این رادیکال ها دفاع می کند.

یک فنجان پلانتین بیشتر از ۳۵ درصد ویتامین C موردنیاز روزانه بدن را تأمین می کند و یکی از منابع غنی این ویتامین است. بدن به طور طبیعی قادر به تولید یا ذخیره ویتامین C نیست (اضافات آن ازطریق ادرار دفع می شود). نظر به این مسئله، جذب میزان توصیه شده از این ویتامین در طول روز اهمیت بیشتری پیدا می کند.

ویتامین C یکی از تأثیرگذارترین ویتامین های موردنیاز بدن است. این ویتامین نقش بسزایی در رشد و ترمیم بافت های آسیب دیده در تمامی نقاط بدن دارد. ویتامین C یکی از ترکیبات موردنیاز برای شکل گیری پروتئینی است که باعث ایجاد و ترمیم پوست، تاندون ها، رباط ها و رگ ها می شود. این ویتامین به تقویت و تثبیت غضروف، تقویت استخوان و دندان ها هم کمک می کند.

۴. باعث عملکرد بهتر و مؤثرتر دستگاه ایمنی می شود

مصرف پلانتین به عنوان میان وعده انتخاب مناسبی برای تقویت عملکرد دستگاه ایمنی است. پلانتین ۳۶ درصد از ویتامین A موردنیاز روزانه را در خود دارد. این ویتامین نیز آنتی اکسیدانی قدرتمند است: در کنار ویتامین C به تقویت دستگاه ایمنی کمک می کند و از بدن در برابر بسیاری از بیماری ها محافظت می کند.

تعدادی از پاسخ دهی های مهم در دستگاه ایمنی هم به کلی متکی بر ویتامین A هستند.

ویتامین A نقش بسزایی در رشد سلول های پوست و سلامت آن ایفا می کند. حضور آن برای التیام یافتن زخم ها هم مهم و حیاتی است.

ریشه آلرژی و حساسیت در درجهٔ اول واکنش بیش از حد سلول های بدن به برخی مواد خوراکی است. این واکنش آلرژیک موجب التهاب می شود. جذب کافی ویتامین A تأثیر رادیکال های آزاد را خنثی و از التهاب ناشی از این واکنش جلوگیری می کند.

ویتامین A بر سلامت چشم و بینایی بهتر، به ویژه زمانی که نور کم باشد، هم تأثیرگذار است.

۵. به عملکرد بهتر مغز کمک می کند

ویتامین B6 یا پیریدوکسین تعدادی از انتقال دهنده های عصبی را تولید می کند که وظیفه منتقل کردن اطلاعات، از یک سلول به سلول دیگر را دارند. یک فنجان پلانتین می تواند تا ۲۴ درصد از ویتامین B6 موردنیاز روزانه را تأمین کند.

از جمله خواص ویتامین B6 می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کمک به ترشح و تولید هورمون هایی مثل سروتونین و نوراپینفرین (نورآدرنالین) که باعث تثبیت خلق وخو می شوند و از تغییر ناخواسته آن جلوگیری می کنند؛

کمک به ترشح و تولید هورمون ملاتونین که باعث تنظیم ساعت بیولوژیک بدن می شود.

تأثیر دیگر ویتامین B6 بر بدن، کنترل سطح هموسیستئین است: اسیدآمینه ای که در بروز نارسایی قلبی و آسیب رساندن به دستگاه عصبی نقش دارد. پایین ماندن سطح این اسیدآمینه با جذب کافی ویتامین B6 به طور روزانه باعث سلامت رگ های بدن می شود و آنها را از معرض آسیب دیدگی در امان نگه می دارد.

ویتامین B6 موجود در پلانتین یکی از ۸ ویتامین گروه B است. این ویتامین به سوخت وساز بهتر چربی و به طور کلی تبدیل غذا به انرژی در بدن هم کمک می کند. ویتامین B6، به مانند ویتامین A برای سلامت چشم هم مفید است و از بروز اختلال هایی مثل تباهی لکه زرد چشم جلوگیری می کند.

نتیجهٔ همکاری این ویتامین با ویتامین B12 تولید گلبول های قرمز خون و گلبول های سفید موردنیاز دستگاه ایمنی است. جذب میزان بیشتری از ویتامین B6 در طول روز برای کاهش خطر بروز یا پیشگیری از نشانه های آرتروز روماتیسمی مفید است.

۶. پلانتین منبعی غنی از منیزیم است

رژیم های غذایی امروزی و فراوری بیش از حد محصولات کشاورزی، کمبود منیزیم را به اختلال نسبتا رایجی تبدیل کرده اند. حدود ۱۶ درصد از منیزیم موردنیاز روزانهٔ بدن در پلانتین موجود است. جذب کافی منیزیم موردنیاز به ویژه به این سبب اهمیت دارد که این ماده مغذی، بر بیش از ۳۰۰ واکنش زیست شیمیایی در بدن تأثیرگذار است.

منیزیم به شیوه های مختلف به سلامت بدن کمک می کند: از تنظیم فشارخون گرفته تا پیشگیری از بروز پوکی استخوان. منیزیم به جذب بهتر و بیشتر کلسیم کمک می کند؛ به این سبب برای پیشگیری از پوکی استخوان مفید است.

به علاوه با بهبود سوخت وساز کربوهیدرات و تنظیم انسولین به کنترل میزان قند خون، و کاهش خطر بروز دیابت نوع ۲ هم کمک می کند. سردردهای میگرنی، بی خوابی و افسردگی از دیگر اختلالاتی هستند که با مصرف منیزیم می توان به تخفیف علائم شان کمک کرد.

۷. پیشگیری از زخم شدن اندام های داخلی به خاطر مصرف آسپیرین

بر اساس نتایج یکی از تحقیقاتی که در این باره صورت گرفت، پودر پلانتین خشک شده تأثیر قابل ملاحظه ای بر التیام یافتن زخم معدهٔ ناشی از مصرف آسپیرین داشته است.

کسانی که به خاطر آرتروز روماتیسمی و دردهای مزمن مجبور به استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی هستند، بیشتر از دیگران در معرض زخم معده قرار می گیرند. طبق نتایج تحقیق یادشده، با مصرف پودر پلانتین خشک شده می توان به رشد لایه داخلی معده و بهبود آن کمک کرد.

با فواید و مضرات پلانتین بیشتر آشنا شوید

نحوه مصرف پلانتین

• وقتی پلانتین را خریدید و به خانه آوردید، می توانید با دنبال کردن مراحل زیر، برای استفاده آماده اش کنید:
• میوه ها را بشویید؛
• سر و ته آنها را با چاقو ببرید؛
• روی پوست میوه شکاف های طولی ایجاد کنید (مراقب باشید خیلی عمیق نشوند)؛
• با چاقو پوست را بگیرید، شبیه به موقعی که پوست هویج را می گیرید؛
• باقی مانده های پوست را از روی میوه بگیرید؛
• می توانید میوه را حلقه حلقه کنید یا هر جور دیگری که دوست دارید برش بزنید و استفاده کنید.
• با بخارپزکردن یا قراردادن پلانتین در آب جوش هم می توانید پوست آن را به سادگی بلند کنید. اگر میوه کاملا رسیده باشد، شاید بتوانید پوست آن را مثل موز بلند کنید، اما در بیشتر مواقع این طور نیست و پوست برای این کار بیش از حد سفت است.
• پلانتین را می توان به روش های مختلف مصرف کرد. در ادامه، تعدادی از این روش ها را معرفی می کنیم:
• پختن، کباب کردن و سرخ کردن؛
• تکه تکه کردن به قطعات کوچک یا تهیهٔ پوره از آن و استفاده در سوپ یا خورش؛
• بخارپزکردن برای نوزادان و سالمندان؛
• خشک کردن و تهیه آرد از آن؛ می توان این آرد را با شیر ترکیب کرد و به نوزادان داد؛
• در کشور پرو نوشیدنی ای درست می کنند به اسم «چاپو» که ترکیبی است از پلانتین پخته شده، آب و چاشنی های دیگر؛
• سرخ کردن پلانتین مثل سیب زمینی و مصرف آن به عنوان میان وعده؛
• استفاده از پلانتین برای درست کردن ادویهٔ کاری هم رایج است.