طبیعت بذرک سیاه گرم و خشک است و از دانه های آن استفاده درمانی می کنند. بذرک سیاه هضم غذا را راحت می کند. این تخم تقویت کننده قوای مغزی و اعصاب می باشد. همچنین در تقویت قوای تناسلی نقش دارد و مدر عرق و افزایش دهنده شیر در مادران شیرده می باشد. برای تاخیر در عقب افتادگی پریودی نیز از این گیاه استفاده می کنند.جهت تسکین درد قفسه سینه، درد احشاء داخلی و درد معقد مفید و موثر است. در اشخاصی که به سختی بول می کنند جهت سهولت این امر تاثیر گذار است. برای سر باز کردن زخم هایی که دیر سر باز می کنند، پودر دانه بذرک را با تخم سفید ، آرد جو و شیر گاو ترکیب کرده و یک لایه نازک بر روی زخم می اندازند تا زخم سر باز کند و چرک آن خارج شود.
خواص مهم بزرک سیاه:
مصرف روزانه ده تا بیست گرم از این گیاه در آب جوش و یا در دیگر غذاها مجاز است و باید بدانید که استفاده مداوم از بذرک سبب بالا رفتن حرارت بدن و گلو درد می شود. بذرک منبعی سرشار از مواد مغذی همچون فیبر، منگنز، ویتامین B1، اسید چرب آلفا لینولنیک، و امگا ۳ است. این تخم می تواند در کاهش خطر ابتلا به دیابت، سرطان و بیماری های قلبی نیز کمک کند. از عوارض بذرک سیاه هم می توان به نفخ، اسهال، یبوست، حالت تهوع و درد معده اشاره کرد. گفته شده است که مصرف دانه بذرک کلسترول را کاهش می دهد و گرفتگی عروق را رفع می کند. برای برطرف نمودن گرگرفتگی زنان که به علت یائسگی است نیز مفید می باشد.
در طب سنتی، در خصوص خواص و مزاج بزرک سیاه این گونه آمده است که:
- طبیعت گرم دارد و از لحاظ رطوبت و خشکی معتدل است.
- تقویت عمومی بدن
- درمان پوکی استخوان
- تقویت نیروی جنسی
- درمان شب ادراری کودکان
- پیشگیری از آرتروز
- رفع عطش
- جوشانده دانه بزرک سیاه در درمان سرفه، زکام، اختلالات دستگاه گوارشی ،تنفسی و مجاری ادراری بسیار مفید است .
- ماده غذایی مفیدی برای افراد مسن، کودکان ضعیف و افرادی که در معرض عمل جراحی قرار گرفته اند می باشد.
روش مصرف برزک سیاه:
از برزک سیاه می توانید برای باز کردن سر زخم های قدیمی استفاده کنید بدین صورت که دانه های برزک را در آسیاب ریخته و پودر کنید سپس با تخم سفید، شیر گاو و آرد جو ترکیب کنید و یک لایه از این خمیر را به صورت ضماد بر روی زخم قرار دهید تا چرک آن خارج شود.
همچنین از بزرک سیاه و پودر آن می توانید همانند دیگر ادویه ها در حین آشپزی استفاده کنید. استفاده از دمنوش این گیاه دارویی نیز روشی دیگر برای بهره بردن از خواص این ماده مغذی با قدمت بسیار است.از بزرک سیاه در تهیه حلوا یا کاچی نیز استفاده می کنند. همچنین می توان پودر دانه های بزرک سیاه را با شیره انگور مخلوط کرده و استفاده کرد.
برای استفاده از دانه های بزرک سیاه به چند نکته دقت کنید. دانه های بزرک سیاه باید شسته شود اما بسیار سریع که آب به داخل دانه ها نفوذ نکند و ماده ژلاتینی آن خارج نشود سپس دانه ها را با یک دستمال حوله ای خشک کرده و در یک تابه آن ها را تفت دهید. در حین تفت دادن، پیوسته آن ها را تکان دهید تا نسوزد. پس از برشته شدن اجازه دهید تا دانه ها خنک شوند بعد به آرامی آن ها را آسیاب کرد و در ظرفی با در محکم نگه داشته و همانند ادویه از آن استفاده کنید.
نکته مهم و عوارضی درخصوص مصرف بزرک
بزرک سیاه را مانند هر گیاه دارویی دیگری در جای خشک و خنک نگه دارید. مطمئن باشید تا درب ظرف نگهداری بزرک سیاه محکم است و هیچ گونه رطوبتی به داخل آن نفوذ نمی کند در بهترین شرایط نگه داری می توانید بزرک سیاه را 3 ماه در طرف دربسته نگه دارید. از برزک سیاه می تواند در طول شبانه روز به میزان 10 الی 20 گرم استفاده کنید. مصرف بیش از حد مجاز بزرک سیاه می تواند به نفخ، اسهال، یبوست، حالت تهوع و درد معده منجر شود.