خونریزی دستگاه گوارشی اغلب بیماران را به وحشت و ترس انداخته که این روز ها میان خانم ها و آقایان بسیار شایع شده است. دلایل ابتلا به این مشکل در افراد متفاوت است و نیاز به بررسی های پیشرفته دارد. تمامی اشخاصی ه با علائم این بیماری مواجه می شوند باید آن را جدی گرفته و در اقدام برایدرمان سهل انگاری نکنند.
چه عواملی باعث خونریزی گوارشی می شود؟
شایع ترین علت خونریزی فوقانی دستگاه گوارش زخم معده یا زخم در دوازدهه است. علل و عوامل خطر خونریزی گوارشی به واسطه مکان آنها در دستگاه گوارش، به فوقانی یا تحتانی طبقه بندی می شوند.علل خونریزی فوقانی گوارشی عبارتند از:
- زخم معده.
- گاستریت (خونریزی در معده).
- التهاب مری.
- سرطان.
- التهاب پوشش دستگاه گوارش ناشی از مواد خوراکی.
شایع ترین علل و عوامل خطر برای خونریزی تحتانی گوارشی عبارتند از:
- بیماری دیورتیکولیت (التهاب دیواره روده).
- سرطان های دستگاه گوارش.
- بیماری روده التهابی (IBD، بیماری کرون، کولیت اولسراتیو).
- اسهال عفونی.
- پولیپ ها.
- بواسیر.
- شقاق مقعد.
علائم خونریزی دستگاه گوارش
خونریزی دستگاه گوارش اغلب با این علائم نمایان می شود.
- عبور خون خرمائی و یا قرمز روشن: این خون بیشتر در مدفوع شخص ظاهر می شود.
- خونریزی داخلی گوارش: تشخیص این خونریزی معمولا با انجام دادن آزمایش می باشد.
- استفراغ خون روشن: این عارضه نشانه دهنده خون ریزی در بخش قسمت فوقانی دستگاه گوارش می باشد.
- مدفوع تیره و بدبو: به مدفوع تیره ملنا می گویند، این عارضه به مدت 14 ساعت سبب خون ریزی دستگاه گوارش می شود.
- کم خونی و یا علائم از دست دادن خون: سیاهی رفتن چشم ها، درد در ناحیه قفسه سینه، تنگی نفس و سنکوپ از علائم این خونریزی می باشند.
خون ریزی بخش های بالایی دستگاه گوارشی
موارد زیر می توانند دلایل خونریزی در بخش های بالایی دستگاه گوارشی باشند
- زخم گوارشی: این موضوع شایع ترین علت خونریزی بخش های بالایی دستگاه گوارشی است. زخم گوارشی، جراحت هایی هستند که بر روی مسیر معده و بخش بالایی روده کوچک ایجاد می شوند. اسید معده ی، حاصل از باکتری یا استفاده از داروهای ضد التهاب، به این مسیر آسیب وارد می کند. این موضوع موجب ایجاد زخم های گوارشی در این مسیر می شود.
- پارگی در مسیر لوله ای که گلو را به معده وصل می کند (مری): این مشکل با عنوان سندرم مالوری-ویس شناخته می شود. که می تواند خونریزی زیادی ایجاد کند. این بیماری در افرادی شایع است که الکل زیادی مصرف می کنند.
- وریدهای بزرگ شده و غیرعادی در مری (واریس های مری): این بیماری در افرادی رخ می دهد که بیماری حاد کبدی دارند.
- التهاب مری: التهاب در مری به طور معمول به واسطه بیماری رفلاکس معده (GERD) ایجاد می شود.
علت خونریزی بخش های پایینی دستگاه گوارشی
خونریزی بخش های پایینی دستگاه گوارشی ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود
- بیماری دیورتیکولار: این بیماری به واسطه ایجاد کیسه های کوچک و متورم در دستگاه گوارش (دیورتیکولوز) ایجاد می شود. اگر یکی یا چند مورد از کیسه ها، ملتهب یا عفونی شوند، این بیماری دیورتیکولیتیز نامیده می شود.
- بیماری التهابی روده (IBD): بیماری التهابی روده شامل بیماری کولیت زخمی (که موجب ایجاد التهاب زخم در مقعد و روده می شود)، بیمار کرون و التهاب مسیر دستگاه گوارشی می شود.
- تومورها: تومورهای غیرسرطانی (خوش خیم) و سرطانی مری، معده، روده یا مقعد می توانند موجب تضعیف مسیر دستگاه گوارشی و ایجاد خونریزی شوند.
- پولیپ روده: توده های کوچکی از سلول های که بر روی مسیر روده ایجاد میشوند می توانند موجب خونریزی شوند. بیشتر این پلیپ ها بی خطر هستند، منتها بعضی از این موارد می توانند سرطانی باشند یا در صورت عدم توجه ممکن است سرطانی شوند.
- هموروئیدها: هموروئیدها، وریدهای متورمی هستند که در مقعد یا راست روده ایجاد می شوند و ماهیتی مشابه با رگ های واریس دارند.
- شقاق یا فیشر مقعدی: این بیماری به شکاف های کوچکی گفته می شود که در بافت مسیر مقعد ایجاد می شود.
- پروکتیت : التهاب مسیر مقعد است که می تواند موجب ایجاد خونریزی مقعدی شود.
مشکلات ناشی از خونریزی دستگاه گوارش
خونریزی دستگاه گوارشی می تواند مشکلات زیر را به همراه داشته باشد
- شوک
- خونریزی
- مرگ
خونریزی گوارشی چگونه درمان می شود؟
اکثر موارد خونریزی را می توان درمان کرد. برنامه درمان شما، بستگی به عامل خونریزی دارد. شما ممکن است آندوسکوپی را انجام دهید. به عنوان مثال، اگر دستگاه گوارش فوقانی شما خونریزی داشته باشد، ممکن است پزشک بتواند با تزریق دارو به طور مستقیم به محل مشکل، با استفاده از آندوسکوپ جهت هدایت سوزن، آن را کنترل کند. یک پزشک همچنین می تواند از گرما لیزر برای درمان ناحیه ای که خونریزی و بافت اطراف آن را از طریق آندوسکوپ انجام می دهد استفاده کند.گاهی اوقات شما نیاز به عمل جراحی دارید.
اگر خونریزی گوارشی بسیار فعال یا شدید باشد، ممکن است نیاز به بستری داشته باشد. اگر خونریزی ادامه یابد، علیرغم تمام تکنیک های درمانی که در بالا ذکر شد، ممکن است جراحی بعنوان آخرین راهکار مورد نیاز باشد.
نتیجه درمان خونریزی های گوارشی تا حد زیادی بستگی به عوامل متعددی از جمله:
- علت و محل خونریزی.
- میزان خونریزی هنگامی که فرد به پزشک مراجعه می کند.
- مشکلات و شرایط سلامت قبلی.
- یک رژیم غذایی مناسب را حفظ کنید و داروهای تجویز شده را به عنوان دارو مصرف کنید.
- مراجعه به پزشک به طور منظم برای نظارت بر پیشرفت درمان.
در اثر خونریزی گوارشی، چه مواردی توسط پزشک چک می شود؟
زمانی که افراد با خونریزی دستگاه گوارشی مواجه می شوند و یا در صورت مواجهه با علائمی مانند خون در مدفوع، داشتن درد حین تخلیه مدفوع و .. وبه بهترین فوق تخصص گوارش مراجعه می کنند، پزشک موارد خاصی را مورد بررسی قرار می دهد. ابتدایی ترین روش برای تشخیص بیماری، آزمایش مدفوع است که برای بررسی وجود خون انجام می شود. در مواردی حتی کم خونی ممکن است که عاملی برای ایجاد این مشکلات باشد که باید با آژمایش خون مورد بررسی قرار بگیرد. پس از اینکه آزمایشات مورد بررسی قرار گرفت و وسعت خونریزی مشخص شد و پس از اینکه پزشک گوارش مطمعن شد که این خونریزی ها مربوط به دستگاه گوارش هستند، معمولا آندوسکوپی تجویز می کند. با استفاده از روش آندوسکوپی و ابزار های نازک و انعطاف پذیر، مجاری گوارشی را مشاهده و در صورت لزوم با استفاده از بیوپسی نمونه گیری لازم را انجام می دهند. رادیوگرافی، آنژیوگرافی و اسکن با رادیونوکلوئید ها نیز روش هایی هستند که جهت مشاهده و بررسی های بیشتر می توانند از سوی پزشک انجام شوند.
درمان خانگی برای خونریزی گوارشی
برای خونریزی دستگاه گوارشی هیچ درمان خانگی وجود ندارد زیرا این بیماری نشانه یک مشکل خطرناک و جدی است که باید حتما مورد بررسی دکتر گوارش خوب قرار بگیرد. اغلب مشکلاتی نظیر بواسیر یا شقاق با برنامه غذایی مناسب قابل کنترل هستند اما در صورتی که با علائم خونریزی گوارشی مواجه شدید نباید وقت خود را با این راهکار های پیش پا افتاده از دست بدهید و باید فورا به بهترین دکتر گوارش مراجعه نمایید.
خونریزی دستگاه گوارش فوقانی درواقع ممکن است برای مجرای مری باشد یا از دهان به معده منتقل شود، و تا ابتدای روده کوچک را شامل می شود. خونریزی دتگاه تحتانی روده کوچک، روده بزرگ، راست روده و مقعد را شامل می شود. نمونه گیری از اندام های دستگاه گوارش، برای تشخیص بیماری خونریزی گوارشی متفاوت بوده و هر کدام به نوبه خود بسیار مهم می باشند.
آیا خونریزی گوارشی موجب مرگ می شود؟
خونریزی دستگاه گوارشی، عوارض زیادی برای افراد به همراه دارد و باید سریعا درمان شود تا پیشرفت و درگیری آن مشکلات شدید برای بیماران ایجاد نکند. خونریزی خصوصا از دستگاه گوارش تحتانی موجب بی حالی شدید در افراد می شود. نمی توان به قطعیت گفت که افراد با وجود این بیماری به کاممرگ کشانده می شوند اما می توان ذکر کرد که اگر آن را جدی نگیرند احتمالا به این نقطه نیز می رسند.
معده درد صبحگاهی و دلایل آن
