دلایل گاز بیش از اندازه روده و نکات مهم درباره آن

دسته ای از افراد افزایش تعداد دفع باد روده و یا بیشتر بودن آن شکایت دارند. تعداد متوسط دفع باد در یک فرد سالم در حدود 15 بار است. در صورتی که نسبت به این موضوع حساسیت بالایی دارید، می توانید تعداد دفع باد را یادداشت نمایید.(حتی دفع باد بدون صدا و بدون بو) و در صورتی که این تعداد کمتر از 40 بار در روز است، همچنان جای نگرانی نخواهد بود. تعداد دفعات دفع گاز رابطه ای مستقیم با غذاهای مصرفی شما دارد. به طور کلی گفته می شود، غذاهایی با درصد بالایی از فیبر، نسبت به غذاهای کم فیبر و بدون کربوهیدرات باد بیشتری را تولید می کنند.

دلایل خروج گاز زیاد از مقعد

نفخ شکم زمانی اتفاق می افتد که گاز از روده خارج میشود. خروج باد یک عامل طبیعی بدن است و زمانی اتفاق می افتد که باکتری های روده ی کوچک غذا را به درستی هضم نمی کنند و این غذا به روده ی بزرگ منتقل میشود. یکی دیگر از دلایل آن خوردن هوای اضافی است مثلا جویدن آدامس، سریع خوردن غذا یا نوشیدن مایعات گازدار. خروج گاز زیاد از مقعد به دلایل زیر است:

داروهای خاص

برخی داروها باعث نفخ آبکی میشود. داروها میزان گاز را افزایش میدهند که شامل:

• آنتی بیوتیک های خاص
• کلستیرامین (برای کلسترول بالا)
• داروهای حاوی سوربیتول

برخی مواد تشکیل دهنده ی داروها از سوربیتول یا شیرینی های است که میزان گاز را افزایش میدهد.

عدم تحمل لاکتوز

عدم تحمل لاکتوز نوعی اختلال گوارشی است که ناشی از عدم توانایی هضم لاکتوز ، کربوهیدرات اصلی موجود در محصولات لبنی است. این اختلال می تواند علائم مختلفی از جمله نفخ ، اسهال و درد شکم ایجاد کند. اگر معده ی فردی تحمل لاکتوز را نداشته باشد و از لبنیات استفاده کند دچار خروج گاز میشود. لاکتاز آنزیمی در بدن است که لاکتوز موجود در لبنیات را تجزیه میکند. افرادی که نمی توانند لاکتوز را تحمل کنند، بدنشان به میزان کافی لاکتاز تولید نمی کند تا لاکتوز موجود در لبنیات را تجزیه کنند.افرادی که تحمل لاکتوز را ندارند، مصرف لبنیات منجر به مشکلات گوارشی و نفخ میشود.

عدم تحمل گلوتن

عدم تحمل گلوتن مشکل گوارشی شایعی بوده و در واقع حساسیت به گلوتن ( پروتئین موجود در گندم و جو) است. نفخ در واقع ورم شکم و پر شدن با گاز آن چیزی است که خورده اید. نفخ سبب درد و ناراحتی می شود. تحقیقی نشان داد که ۸۷ درصد از افرادی که مشکوک به حساسیت به گلوتن هستند نفخ را تجربه می کنند. دل درد بسیار رایج است و علت های مختلفی دارد. یکی از اصلی ترین علامت های عدم تحمل گلوتن، دل درد است.

سندرم روده تحریک پذیر و سایر اختلالات گوارشی

سندروم روده ی تحریک پذیر بر روی سیستم گوارشی تاثیر میگذارد. این بیماری باعث نفخ و خروج مخاط از مقعد میشود. سایر علائم روده ی تحریک پذیر:

• نفخ
• دل درد و گرفتگی شکم
• خستگی و بی حالی
• حالت تهوع
• کمر درد
• عدم کنترل حرکات روده
• نیاز فوری یا مکرر به ادرار کردن
• اسهال یا یبوست

سایر مشکلات گوارشی نیز باعث نفخ آبکی میشود. برخی از این مشکلات مانند، بیماری التهابی روده و بیماری کرون است. همچنین سرطان رکتوم نیز از موارد نادر آن است.

عملکرد عصب

برخی از شرایط سلامتی که با عملکرد عصبی در اطراف رکتوم تداخل دارند ممکن است منجر به خروج گاز زیاد از مقعد شود. اختلال در عملکرد عصب ناحیه ی مقعد باعث عدم کنترل گاز میشود. عواملی که اعصاب ناحیه ی مقعد را تحت تاثیر قرار میدهند شامل:

• دیابت
• مولتیپل اسکلروزیس
• سکته مغزی

کاهش تعداد دفعات دفع گاز از روده

بسیاری از افراد تمایل به کاهش تعداد دفعات دفع گاز دارند، و حتی از آنتی بیوتیک برای این امر استفاده می کنند. از آنجایی که عامل بوجود آورنده این گاز ها، تخمیر غذا در روده و کولون توسط باکتری است، اغلب افراد تصور می کنند با مصرف آنتی بیوتیک می تواند این مشکل را حل نمایند، در صورتی که مصرف آنتی بیوتیک تاثیری موقتی داشته و باکتری مجددا رشد خواهند نمود.مصرف غذاهایی با فیبر بالا مزیت های بسیاری را برای بدن به همراه دارد، به طور مثال مصرف فیبر می تواند از سکته مغزی، بیماریهای قلبی و کانسر کولون پیشگیری نماید. همچنین مصرف فیبر در کاهش علائم سندروم روده تحریک پذیر و کاهش وزن نیز اثر گذار است. اما زیاده روی در مصرف فیبر نیز بدون عوارض نخواهد بود، یکی از عوارض آن تولید باد بیشتر در روده است. اما می توان با انتخاب صحیح غذاها با وجود مصرف فیبر از افزایش تولید گاز جلوگیری نمود. با مصرف کمتر برخی مواد غذایی میتوان تعداد دفعات دفع گاز از روده را کاهش داد ،برخی از مواردی که تولید گاز در روده را افزایش می دهند به این شرح است:

• حبوبات می توانند مقدار زیادی گاز تولید نمایند؛ زیرا حبوبات حاوی کربوهیدراتی به نام الیگوساکارید است، این کربوهیدارت در روده کوچک هضم و جذب نشده ولی به عنوان غذایی در کولون مورد استفاده باکتری ها قرار می گیرد.
• مصرف خوراکی هایی از جمله کلم، کلم بروکلی، گل کلم، شلغم، پیاز، سیر، تره فرنگی، و بعضی دانه ها مانند رازیانه، آفتابگردان گاز زیادی را در کولون تولید می نماید.
• شرایطی مانند عدم تحمل لاکتوز که در طی آن بدن فرد آنزیم مورد نیاز برای هضم این قند را تولید نمی کند. موجب می شود، لاکتوز در بدن هضم نشود و در نتیجه لاکتوز بوسیله باکتریهای کولون تخمیر شده و مقدار زیادی دی اکسید کربن و هیدروژن تولید می کنند.
• سوربیتول نوعی شیرین کننده محسوب می شود که در تولید انواع آدامس های بدون قند و مرباها به کار می رود. این ماده نیز همانند لاکتوز در بدن هضم نشده و گاز زیادی را تولید می نماید.
• ابتلا به بیماری خاص مثل بیماری کرون، بیماری سلیاک و حالتهای سوء جذب به دلیل هضم نامناسب می تواند باد بسیار زیادی را در روده تولید نماید.

بادبودار

باد بودار عیب شما محسوب نمیشود.این نوع باد بدلیل مواد بودار مانند ایندولها, اسکاتولها و سولفید هیدروژن که بوسیله تخمیر باکتریها در کولون ایجاد میشوند، پدید می آید. سیر و پیاز، بیشتر ادویه ها و بعضی سبزیجات خانواده رازیانه بخصوص ... که در آشپزی هندی بکار می رود، تولید گازهای بودار می کنند. آبجو، شراب سفید و آب میوه ها در بعضی افراد سولفید هیدروژن بودار ایجاد می کنند. بدتر اینکه بعضی از این گازهای بد بو جذب خون شده و از هوای تنفسی نیز خارج میشوند، بنابراین ممکن است از بالا و پایین تولید بوی بد کنند.

فواید خارج کردن گاز معده