از تبار اسفناج است، پهن و سبز با ریشهٔ غده ای و سرخ. ریشه اش لبوی داغ روزهای زمستانی است و برگ های بزرگ و تیره اش در میان سبزی ها خواهان کمی دارد که علتش چیزی نیست جز بی اطلاعی از خواص و روش های مصرفش.اما حالا که کمبود ویتامین ها و نیاز بدن مان به تغذیهٔ سالم بیشتر شده است، زمان آن رسیده که در سبد غذایی مان، جایی برای برگ چغندر باز کنیم و از خواص فوق العاده اش استفاده کنیم.
برگ چغندر در واقع همان سبزیجاتی هستند که با ریشه چغندر عرضه می شوند. برگ چغندر یکی از انواع سبزیجات برگ سبز بومی مدیترانه است که در بیشتر منابع با سوئیس چارد اشتباه گرفته می شود، برگ های خوراکی آن ها هم از نظر طعم و هم از نظر بافتی شباهت زیادی دارند.
برگ چغندر به دلیل مقادیر بالای مواد مغذی که دارد برای سلامت چشم مفید است، خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش داده و به درمان کم خونی کمک می کند.
خواص برگ چغندر قند و فواید درمانی آن
به دلیل وجود ویتامین ها، مواد معدنی و ترکیبات آلی در برگی های سبز چغندر، این گیاه دارای فواید درمانی بسیاری می باشد. بر اساس طب سنتی، طبع برگ چغند قند سرد و تر است. مهمترین خواص برگ چغندر قند عبارتند از:
پیشگیری از سرطان
برگ چغندر قند مانند بسیاری از سبزیجات سبز رنگ، دارای خواص ضد سرطانی است، زیرا حاوی مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان های ضروری بدن می باشد. آنتی اکسیدان ها رادیکال های آزاد را خنثی می کنند، که یکی از علت های شکل گیری سلول های سرطانی است. علاوه بر این، بر گ های این گیاه حاوی مقادیر زیادی ویتامین ای، ویتامین ث، روی، زاکسنتین و بتا کاروتن است. بسیاری از این مواد مغذی برای جلوگیری از طیف وسیعی از سرطان ها، به ویژه سرطان روده بزرگ، موثر واقع می شود. همچنین، وجود کلروفیل در برگ های سبز چغندر در جلوگیری از تشکیل آمین های حلقه نامتقارن، که هنگام غذا خوردن در دمای بالا باعث ایجاد سرطان می شوند، موثر است.
سلامت استخوان
برگ چغندر سرشار از ویتامین کا، کلسیم و منیزیم است که سبب حفظ سلامت استخوان ها می شود. وجود این مواد معدنی و ویتامین ها در این گیاه، باعث افزایش رشد و تقویت استخوان ها شده و میزان شکستگی در استخوان ها را کاهش می دهد. بنابراین، مصرف برگ های سبز آن برای بیماری های مرتبط با استخوان به ویژه پوکی استخوان بسیار مفید است.
کنترل دیابت
شاید یکی از مهمترین خواص برگ چغندر قند، توانایی آن در تنظیم میزان قند خون در بدن می باشد. این برگ حاوی یکی از فلاونوئیدهای منحصر به فرد است که فعالیت یک آنزیم خاصی به نام آلفا گلوکوزید را مهار می کند، که باعث می شود که سطح قند خون ثابت باقی بماند. از طرفی این برگ های سبز رنگ حاوی اسید آلفا لیپوئیک (Lipoic acid)، آنتی اکسیدانی است که سطح گلوکز خون را کاهش می دهد. همچنین، از تغییرات و نشانه های استرس اکسیداتیو در بیماران دیابتی جلوگیری می کند. علاوه بر این، مطالعات اخیر نشان می دهد که برگ چغندر قند می تواند علائم نوروپاتی محیطی یا غیرمستقیم در بیماران دیابتی را کاهش دهد.
پیشگیری از بیماری کم خونی
آهن و مس هر دو عنصر ضروری برای تولید گلبول های قرمز هستند و کمبود این دو ماده معدنی، می تواند بیماری کم خونی را ایجاد کند که باعث ضعیف، خستگی و عدم توانایی تمرکز در فرد می شود. علاوه بر این، مصرف برگ های سبز چغندر قند سبب افزایش گردش خون شده، در نتیجه اکسیژن رسانی به سایر اندام ها بهبود می یابد.
سلامت قلب
آنتی اکسیدان های ضد التهابی و مواد مغذی موجود در برگ چغندر قند، همراه با پتاسیم، به کاهش فشار خون و فشار بر سیستم قلبی و عروقی کمک می کنند. همچنین، وجود مواد معدنی مانند مس، آهن، کلسیم و منیزیم سبب تنظیم ضربان قلب، بهبود گردش خون، کنترل فشار خون و کلسترول می شوند. بنابراین، مصرف برگ هلی سبز این گیاه، بدن را در برابر بیماری های قلبی و عروقی مانند آترواسکلروز، حملات قلبی و سکته مغزی محافظت می کند.
کمک به کاهش وزن
برگ چغندر قند یکی از گیاهانی است که به کاهش وزن و لاغری کمک می کند، زیرا از جمله گیاهانی است که کم کالری می باشد و 100 گرم از آن، تنها حدود 20 کیلو کالری دارد. همچنین، دارای فیبر رژیمی می باشد که باعث هضم غذا و تنظیم حرکت های روده ای می شود و از بروز یبوست جلوگیری می کند. بنابراین، توصیه می شود هنگام برنامه ریزی برای لاغری از این برگ های سبز به رژیم غذایی خود، اضافه کنید.
بهبود بینایی
برگ چغندر قند حاوی مقدار زیادی کاروتنوئیدهایی به نام بتا کاروتن، لوتئین و زاکسانتین می باشد که در بسیاری از موارد به منظور بهبود سلامت چشم و کاهش دژنراسیون ماکولا، گلوکوم (آب سیاه)، شب کوری (Nyctalopia) و سایر بیماری های مرتبط با بینایی، استفاده می شود.
مفید برای ورزشکاران و تقویت فعالیت های ورزشی
همان طور که اشاره شد برگ چغندر، سبب بهبود گردش خون و در نتیجه بهبود اکسیژن رسانی به اندام های بدن از جمله عضلات، می شوند. علاوه بر این، این گیاه حاوی نیترات هایی است که اکسیژن بیشتری برای عضلات تولید می کنند و عملکرد بدن را به هنگام ورزش بهبود می بخشد. لازم به ذکر است، وجود مقادیر بالایی از مواد معدنی مانند منیزیم، پتاسیم و کلسیم، به حفظ سلامت و کاهش گرفتگی عضلانی نیز کمک می کنند.
سایر خواص برگ چغندر قند
- التهاب دستگاه گوارش را کاهش می دهد.
- به درمان التهاب مجاری ادراری کمک می کند.
- سبب بهبود عملکرد مغز و کاهش ابتلا به بیماری هایی مانند آلزایمر و پارکینسون می شود.
- به کاهش بی خوابی کمک می کند.
- اختلالات خلقی و استرس را کاهش می دهد.
- جایگزین مناسبی برای اسفناج می باشد.
- عملکرد بهبود زخم را تسریع می بخشد.
- سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد.
- سموم و مواد زائد از بدن را دفع می کند.
نگهداری برگ چغندر
بعد از خرید این سبزی به مدت سه روز می توانید آن را در یخچال نگهداری کنید. بیشتر از این زمان، پلاسیده و خراب می شود. برای نگهداری طولانی مدت، می توانید آن را به صورت پخته و یا خام در فریزر نگهداری کنید.یکی از ساده ترین و سریع ترین غذاهایی که می توانید با برگ چغندر درست کنید، بورانی است. می توانید با یکی دو حبه سیر، طعم بورانی را خوشایندتر کنید.
اگرچه دلمهٔ برگ مو از پر طرفدارترین نوع دلمه هاست اما با اختلاف اندکی دلمهٔ برگ چغندر هم می تواند با آن برابری کند. اصلا شاید خاصیت زیاد این گیاه باعث شود که در ردهٔ بالاتری از دلمهٔ برگ مو قرار بگیرد!
برای درست کردن دلمه لازم نیست که زمان زیادی صرف کنید. کافی است یک ردیف برگ چغندر کف قالب بچینید، مواد را میانش بگذارید و برگ ها را رویش برگردانید و بگذارید روی حرارت فر یا اجاق. پس از ساعتی ، یک دلمهٔ مدرن و شیک و بدون زحمت و در عین حال پرخاصیت در انتظارتان خواهد بود.
طبع برگ چغندر چیست؟
طبیعت و مزاج برگ چغندر در طب سنتی سرد و تر می باشد. برگ چغندر حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها، ویتامین A، ویتامین B6، ویتامین K، فسفر، روی، منیزیم، پتاسیم، مس، منگنز، فیبر و پروتئین است.برگ چغندر در همه ی فصول سال یافت می شود اما بهترین نوع آن ها در فصل زمستان رشد می کنند.برگ چغندر بیشتر به رنگ سبز می باشد و رگه های آن ها بسته به اینکه از چغندر قرمز باشند یا چغندر سفید متفاوت می باشند؛ رگه های برگ چغندر قرمز بنفش رنگ و رگه های برگ چغندر سفید تقریبا زرد رنگ هستند.
طریقه مصرف برگ چغندر
برگ چغندر تازه و ترد را به صورت خام برای تهیه انواع اسموتی، آبمیوه های طبیعی، سالاد سبزیجات و سس سالاد به کار می برند.برگ چغندر را به صورت پخته شده به عنوان جایگزین اسفناج برای تهیه بورانی، املت، ماکارونی، ساندویچ، پیتزا، سوپ و خورش استفاده می کنند.
ارزش غذایی برگ چغندر (100 گرم)
- کالری : 22
- کربوهیدرات : 4 گرم
- پروتئین : 2 گرم
- فیبر : 4 گرم
خواص برگ سنا چیست؟
