کولیت روده یا کولیت اولسراتیو یک بیماری التهابی روده (IBD) است که باعث التهاب و زخم های طولانی مدت در دستگاه گوارش می شود.کولیت اولسراتیو متعلق به گروهی از بیماری ها بنام بیماری التهابی روده (IBD) است. IBD یا التهاب روده شامل یک گروه از بیماری ها است که بر دستگاه گوارش اثر می گذارد. التهاب از راست روده آغاز و کم کم روده بزرگ را دربر می گیرد. منطقه سالمی در بین بخش های درگیر وجود ندارد. بیماری کولیت اولسراتیو زمانی رخ می دهد که پوشش روده بزرگ رکتوم یا هر دو دچار التهاب می شود، معمولا کولیت داخلی ترین لایه را درگیر می کند و باعث التهاب آن می شود. این التهاب زخم های کوچکی روی روده بزرگ ایجاد می کند.
التهاب روده باعث می شود محتویات روده سریع تر دفع شود و روده به طور مکرر خالی می شود. همانطور که سلول ها روی سطح پوشش روده می میرند، زخم ها تشکیل می شوند. زخم ها ممکن است سبب خونریزی و ترشح مخاط شوند.
کولیت یک بیماری مزمن است که با درمان قابل کنترل است، اما درمان قطعی ندارد. این بدان معنی است که بیماری دوره طولانی دارد ولی کشنده نیست. درمان می تواند علائم و نشانه های بیماری را کاهش دهد و حتی باعث بهبودی طولانی مدت شود. اغلب مبتلایان به کولیت اولسراتیو زندگی طبیعی و مفیدی دارند. افراد در سنین مختلف می توانند مبتلا به این بیماری شوند، اکثر افراد مبتلا به این بیماری بین ۱۵ تا ۳۵ سال دارند.
علائم کولیت روده
علائم اصلی کولیت اولسراتیو عبارت اند از :
- گرفتگی یا درد شکم؛
- اسهال؛
- خونریزی از رکتوم (راست روده).
بعضی از افراد نیز ممکن است تب داشته باشند، اشتهایشان را ازدست بدهند یا وزن کم کنند. در موارد وخیم تر ممکن است افراد ۱۰ تا ۲۰ بار در روز اسهال داشته باشند.
همچنین این بیماری می تواند باعث مشکلات دیگری مانند درد مفصل، مشکلات چشم یا بیماری کبد شود.
در اکثر افراد، این علائم دائمی نیستند و می آیند و می روند. بعضی از افراد ممکن است ماه ها یا حتی سال ها هیچ گونه علائمی نداشته باشند و سپس علائم شان به طور ناگهانی عود کند. حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو در تمامی اوقات علائم این بیماری را دارند.
انواع کولیت اولسراتیو
پزشکان اغلب کولیت اولسراتیو را با توجه به محل رخ دادن آن طبقه بندی می کنند. انواع کولیت اولسراتیو عبارتند از:
- پروکتیت اولسراتیو به التهاب محدود به ناحیه رکتوم اشاره دارد در این نوع خونریزی متناوب رکتوم اتفاق می افتد. این فرم کولیت شدت خفیف تری دارد.
- پروکتوسیمگومیتیت التهاب شامل التهاب رکتوم و کولون سیگموئید (قسمت کوتاهی از محل به هم پیوستگی روده بزرگ به مقعد) است. علائم و نشانه ها عبارتند از اسهال خونریزی، گرفتگی شکمی و درد شکمی و عدم توانایی حرکت روده ها به رغم تمایل به انجام این کار (تانسموس).
- کولیت چپ که شامل التهاب از رکتوم تا سیگموئید و قسمت نزولی روده بزرگ ادامه می یابد. علائم و نشانه ها عبارتند از اسهال خونریزی، گرفتگی شکمی و درد شکمی در سمت چپ و کاهش وزن ناخواسته.
- پانکولیت یا کولیت سرتاسری اشاره به تورم و التهاب کل روده بزرگ (کولون راست، سمت چپ روده بزرگ، کولون عرضی و مقعد) دارد. پانکولیت اغلب باعث بروز اسهال خونریزی می شود که ممکن است شدید باشد. از علائم دیگر آن گرفتگی شکمی و درد شکمی، خستگی و کاهش وزن قابل توجه است.
- کولیت برق آسا یا بدخیم یک شکل نادر ولی شدید پانکولیت است. این شکل نادر کولیت بر کل روده بزرگ تاثیر می گذارد و باعث درد شدید، اسهال فراوان، خونریزی، تب و ناتوانی در خوردن می شود
کولیت اولسراتیو چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک درمورد علائم تان از شما سؤالاتی می کند، معاینه ی فیزیکی انجام می دهد و چندین آزمایش تجویز می کند. این آزمایش ها می توانند در رد احتمال سایر بیماری هایی که علائم مشابهی دارند، ازجمله بیماری کرون، سندروم روده تحریک پذیر و دیورتیکولیت به پزشک کمک کنند.
آزمایش هایی که ممکن است انجام شوند، عبارت اند از:
- کولونوسکوپی. در این آزمایش، پزشک از ابزاری باریک که در سر آن یک منبع نور تعبیه شده است، برای معاینه و بررسی داخل روده ی بزرگ شما استفاده می کند. همچنین پزشک می تواند در حین انجام کولونوسکوپی، در صورت نیاز از دیواره ی روده ی بزرگ نمونه برداری کند.
- آزمایش های خون که وجود عفونت یا التهاب را بررسی می کنند.
- آزمایش مدفوع که وجود خون، عفونت یا گلبول های سفید خون را در مدفوع بررسی می کند.
عوامل خطر کولیت اولسراتیو
- سوراخ شدن یا پارگی روده: سوراخ شدن روده زمانی اتفاق می افتد که التهاب مزمن دیواره روده را ضعیف و نهایتا یک سوراخ ایجاد می کند. اگر یک سوراخ ایجاد شود، مقدار زیادی باکتری می توانند به درون شکم نفوذ کنند و موجب عفونت شوند.
- کولیت فولینانت: این مشکل شامل آسیب وارد شدن به ضخامت دیواره روده می شود. انقباضات عادی دیواره روده به صورت موقت متوقف می شوند. در نهایت روده حجم عضلانی از دست می دهد و شروع به باز شدن می کند. تصاویر اشعه ایکس می توانند گازی که در قسمت های فلج شده روده گیر کرده را نشان دهد.
- مگاکولون سمی: روده گشاد می شود و قابلیتش برای انقباض مناسب را از دست داده و گاز روده را حرکت می دهد. در نتیجه ممکن است نفخ شکمی اتفاق بیفتد و بیمار باید بلافاصله به دنبال مراقبت های پزشکی باشد. هدف درمان پیشگیری از پارگی روده است.
- افزایش خطر سرطان روده بزرگ: با افزایش مدت زمان و شدت بیماری خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ نیز بالا می رود.
درمان بیماری آسم چیست؟
