طی حمله صرع، امواج مغزی مختل و نامنظم می شوند، در نتیجه اختلال هوشیاری و گاه حرکات کنترل نشده رخ می دهد. بیشتر افراد بدون دلیل شناخته شده دچار صرع می شوند. صرع غالبا با دارو یا جراحی کنترل می شود، اما معالجه زمان بر است. بسیاری از داروهای ضد صرع رایج، سبب سوء جذب مواد مغذی مورد نیاز بدن می شوند که در ادامه به تفصیل به توضیح آن می پردازیم. اینک ثابت شده است، اصلاح رژیم غذایی در کاهش بسامد یا شدت حملات صرع کاملا موثر می باشد. در این مقاله به نقش تغذیه مناسب در بیماران صرعی می پردازیم.
نقش تغذیه در کنترل حملات صرع
اگرچه رژيم غذايي ارتباط مستقيمي با درمان بیماری صرع ندارد، اما با اين حال ضروري است كه افراد مبتلا به صرع از يك رژيم غذايي متعادل و متنوع استفاده نمايند، به خاطر اين كه سبك زندگي سالم و عادات غذايي مناسب می توانند در كاهش حملات صرع مؤثر باشند. در واقع مطالعات علمي ثابت کرده اند كه دريافت نامنظم غذا در طول شبانه روز با افزايش تعداد حملات صرع در ارتباط می باشد.
در يك توضيح ساده می توان عنوان نمود كه بالا و پايين رفتن ناگهاني قند خون در بروز حملات صرع در ارتباط می باشد. در اين زمينه بايد توجه نمود كه مصرف زياد قندهاي ساده و مصنوعي مانند آسپارتام، قهوه غليظ و نوشیدنی های الكلي با بروز حملات صرع در ارتباط می باشند
رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به صرع
بعضی از رژیم های غذایی می توانند تشنج را کاهش دهند که رژیم غذایی کتوژنیک شایع ترین آن است؛ رژیم کتوژنیک مصرف مقادیر بیشتر چربی است. همچنین می توان از یک رژیم کم پروتئین یا کم کربوهیدرات استفاده کرد.
فلفل
فلفل که در هند یافت می شود، گل های کوچک زرد و سبز رنگ دارد. این ماده غذایی ضد تومور، ضد التهاب است و خواص آنتی اکسیدانی فراوانی دارد. علاوه بر این، فلفل مواد فعالی مثل embelin دارد که این ماده به کاهش حمله های صرعی کمک می کند.
غذاها و گوشت های مغذی
همانطور که خوردن غذاهای سرد برای این افراد مضر است؛ مصرف گوشت مرغ، گنجشک، کبوتر و ماهی ( شاه ماهی و ساردین) بیشتر از سایر گوشت ها می تواند مشکلات و حمله های ناشی از بیماری صرع را کنترل و درمان کند.
همچنین برای مبتلایان به این بیماری مصرف آبگوشت و شوربای مرغ یا جوجه با شوید و گشنیز توصیه می شود و مصرف سنگ نمک هم تقویت کننده اعصاب و ذهن آنها است.
بهتر است که مبتلایان به بیماری صرع، به همراه غذای خود از برخی ترشی ها مثل ترشی لبو استفاده کنند و گوشت مصرفی خود را با روغن زیتون، کنجد و ادویه های گرم مثل دارچین و زیره سبز بخورند.
دمنوش های مفید برای مبتلایان به صرع
مصرف دمنوش های زنجبیل، زعفران و بهار نارنج برای مبتلایان به صرع مفید است؛ افراد دچار این بیماری باید در زمستان شربت سکنجبین را با آب گرم و در تابستان با آب سرد میل کنند؛ البته بیماران صرعی می توانند از طب سنتی و داروهای گیاهی مثال بابونه، گل آهو، سنبل الطیب، سوسن سفید، کاسنی و… هم استفاده کنند.
روغن نارگیل
اسید های چرب زنجیره ای که می توانند در روغن نارگیل پیدا شوند، به دلیل تأثیرات درمانی آن بر سلول های مغزی برای صرع عالی هستند، علاوه بر این، آنها حتی انرژی بیشتری را برای سلول ها فراهم می کنند؛ بنابراین احتمال صدمه عصبی و مغزی را کم می کنند.
ویتامین ها و عناصر معدنی توصیه شده در بیماران صرعی
جهت پیشگیری از وقوع حملات صرع، مصرف گروهی از ریزمغذی ها شامل ویتامین ها و مواد معدنی توصیه می شود. رژیم غذایی افراد صرعی باید حاوی مقادیر توصیه شده ویتامین هایی چون فولیک اسید (در سبزیجات و میوه جات خام یا اندکی پخته شده )، ویتامین ب۱۲ (در مواد غذایی حیوانی یا لبنی)، ویتامین کا (در سبزیجات برگ سبز و غلات) و ویتامین دی (در گوشت و روغن ماهی، شیر غنی شده و ساخته شده در پوست در پاسخ به نور خورشید) باشد. محققین دریافته اند که در صورت کمبود ویتامین های ب۱ (تیامین) و ب۶ (پیریدوکسین) نیز حملات صرعی شکل خواهد گرفت. کمبود ویتامین ب۶ عمدتا در اطفال و نوزادان رخ داده و سبب تشنج می گردد که به سختی قابل کنترل است. در این موارد پزشک به طریق وریدی، ویتامین مذکور را تامین می نماید. مصرف مواد معدنی چون کلسیم و منیزیم (بیشتر در محصولات لبنی) و سدیم در بهبود و کاهش حملات موثر شناخته شده اند. هنگام کمبود سدیم (در صورت مصرف داروهای مدر یا سایر داروهای مداخله کننده)، کلسیم (در صورت مصرف داروهای ضدصرع، مشکلات کلیوی و هورمونی) و منیزیم (در صورت مصرف مداوم الکل، داروهای ضدصرع و تغذیه نامناسب)، فعالیت الکتریکی مغز دچار اختلال شده و حملات صرع آغاز می گردد. در صورت مصرف رژیم غذایی متعادل و عدم حضور بیماری های همزمان، مواد معدنی مذکور خود به خود تامین شده و نیاز به مصرف مکمل نمی باشد. علاوه بر ویتامین ها و مواد معدنی مذکور، مصرف کارنیتین (نوعی ماده مغذی جهت عملکرد مطلوب سیستم عصبی و متابولیسم بدن) نیز جهت کاهش آستانه حملات توصیه می گردد، در حقیقت مکمل L- کارنیتین بسامد تشنجات را می کاهد.