به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، لکنت زبان در واقع یک نوع از اختلال گفتاری است که در دسته اختلالات عصبی رشدی قرار می گیرد. لکنت مشکل در روش معمولی سخن گفتن است که شکل های مختلفی مثل تکرار یا کشیدن حروف اول، بیان پر فشار بخش اول کلمه، توقف کامل کلمه یا حذف تلفظ کلمه را شامل می شود.
لکنت در هر سنی می تواند رخ دهد اما در حدود سنی 2 تا 4 سال شایع تر است. پسران بیشتر از دختران دچار لکنت زبان می شوند. لکنت زبان معمولا بین 18 تا 24 ماهگی آغاز شده و تا حدود 5 سالگی نیز دیده می شود. در حدود 6-7 سالگی که با شروع مدرسه مصادف است، به دلیل شرایط هیجانی و افزایش استرس های کودک، احتمال بروز لکنت بیشتر می شود. با آگاهی از اصول تربیت فرزند می توانید این احتمال را تا حد زیادی کاهش دهید.
علت لکنت زبان
بروز لکنت زبان در کودکان می تواند منشا زیستی و منشا روانی داشته باشد. برخی از دلایل آن عبارتند از:
1.علل زیستی
_یکی از علت های لکنت زبان دلایل ژنتیکی است. حدود 60% کسانی که دچار لکنت زبان شده اند، در خویشاوندان نزدیکشان افراد دچار لکنت زبان داشته اند.
_لکنت زبان در کودکان می تواند به علت مشکل در فرایندهای مغزی و نقص در کارکرد محل های درگیر در تکلم مغز بوجود آید.
2. علل روانی
_لکنت زبان در کودک می تواند به علت اضطراب ها و استرس های محیطی در کودکان ایجاد شود. بنابراین لکنت کودک را یکی از نشانه ها و علائم استرس در کودکان می دانند.
_خیلی از کودکانی که در معرض ترس های ناگهانی و شدید قرار گرفته اند، در سنین خردسالی دچار اضطراب می شوند. معمولا اختلال استرس پس از سانحه در کودکان می تواند علت اصلی لکنت باشد.
_مشکلات عاطفی مثل محرومیت ها و جدایی های ناگهانی از والدین در سنین کم می تواند در بروز لکنت یا تاخیرهای کلامی موثر باشد. داشتن اضطراب جدایی بر تشدید این اختلال می افزاید.
اما والدین چطور می توانند بین لکنت زبان طبیعی که به زودی برطرف می شود و لکنتی که مزمن خواهد شد تمایز قائل شوند؟
|
طبیعی (به احتمال زیاد ادامه نمی یابد) |
غیرطبیعی (ریسک بالاتر برای ادامه یافتن) |
|
تکرار عبارت ها (دوست دارم-دوست دارم برم پارک) یا کل کلمه (اما-اما من نمی خواهم برم)
آواهای پرکننده (ام، ااااا، مثلا) فقدان تلاش یا تنش فیزیکی در زمان صحبت کردن نبود دیگر رفتارهای مشکل زا در زمان حرف زدن فقدان واکنش منفی یا ناامیدی در کودک عدم وجود سابقه فامیلی لکنت کمتر از 6 ماه |
بیان مکرر صدا یا بخش (ب-ب-بچه را ببین) کشش صدا (ممممممممممممن خونه می مونم) به نظر می رسد کودک تلاش می کند که حرف بزند اما نمی تواند. رفتارهای ثانویه که همراه با اشکال در حرف زدن دیده می شود (مانند چشمک زدن یا صاف کردن گلو) واکنش منفی و ناامیدی از سوی کودک سابقه خانوادگی تداوم مشکل بیش از 6 ماه |
عوامل خطر لکنت زبان:
وجود برخی ریسک فاکتورهای می توانند پیش بینی کننده ادامه لکنت یا برطرف شدن آن طی چند ماه باشند، از جمله:
- سابقه فامیلی: بزرگ ترین پیش بینی کننده تداوم مشکل است.
- جنسیت: احتمال بروز لکنت در پسران 2 برابر دختران است.
- سن شروع: بروز لکنت زبان در 4 سالگی احتمال تداوم آن را نسبت به سنین پایین تر افزایش می دهد.
- وارد شدن تروما، شوک و استرس به کودک
- آسیب های مغزی و عصبی
- همراه بودن با دیگر اختلالات زبانی مانند سندرم تورت
لکنت زبان در چه سنی بیشتر دیده می شود؟
این حالت در هر سنی حتی بزرگسالان نیز می تواند به صورت ناگهانی و در پی یک حادثه دیده شود.
معمولا لکنت های طبیعی و حاصل از رشد مهارت های زبانی بین 2 تا 5 سالگی دیده می شوند.
دیده شدن لکنت در شش یا هفت سالگی می تواند به دلیل اضطراب، آزار از سوی معلم یا همسالان و تغییر محیط باشد.
معمولا کودک در این سنین، از متفاوت بودن گفتارش آگاهی ندارد و درمان با درصد بالایی از بهبودی همراه است.
لکنت در نوجوانی می تواند محدود به موقعیت های خاص مانند حرف زدن در جمع یا افراد غریبه باشد.
این می تواند موجب انزوا و افسردگی نوجوان شود.
معمولا کودکان و نوجوانان تلاش می کنند با رفتارهایی مانند بر هم زدن مداوم چشم ها یا اخم کردن بر لکنت خود غلبه کنند.
این باعث می شود که این گونه رفتارها به تدریج به بخشی از عادت های کلامی او تبدیل شوند.
گفتار درمانی می تواند به رفع این مشکلات کمک کند.
علت لکنت زبان ناگهانی در کودکان نوپا چیست؟
وقتی کودکی که تا پیش از این به خوبی حرف می زد دچار لکنت می شود، بسیاری از والدین خود را سرزنش می کنند یا نگران آینده فرزندشان می شوند.
اگر این جمله در مورد شما صدق می کند، دست از سرزنش کردن خود یا دیگران بردارید.
لکنت زبان در کودکان به ندرت در اثر تنش های محیطی به وجود می آید.
در بیشتر موارد، این حالت یک فاز از رشد زبانی محسوب می شود که به زودی رفع می شود.
کودکی که تا قبل از این به خوبی حرف می زده، به زودی دوباره به مهارت های زبانی اش مسلط خواهد شد.
گفتار درمانی:
در صورتی که نگران لکنت زبان ناگهانی فرزندتان هستید، با پزشک اطفال مشورت کنید.
همچنین، ملاقات با گفتاردرمانگر نیز می تواند به تعیین مزمن بودن لکنت کمک کند.
گفتاردرمانگر می تواند بهترین روش درمان را به والدین معرفی کند، از جمله:
- صبوری برای رسیدن به تسلط زبانی توسط کودک
- ثبت نام در دوره های گفتار درمانی
- آموزش والدین
روش های درمانی برای لکنت زبان:
اقدام زودهنگام بسیار مهم است. چراکه درمان (قبل از دبستان) از بسیاری از مشکلات از جمله کاهش اعتماد به نفس جلوگیری می کند.
بعد از 7 سالگی، به احتمال زیاد لکنت زبان به طور کامل از بین نمی رود.
اما درمان پس از ان سن می تواند به کودک کمک کند که تا حد زیادی علائم را کنترل کند و واکنش مناسبی به شرایط دشوار داشته باشد، از جمله:
- مورد تمسخر قرار گرفتن
- مضطرب شدن در مراسم های مهم
- قلدری دیگران
درمان برای کودکان بزرگ تر به شدت توصیه می شود، زیرا می تواند شدت و تاثیر اختلال را بر آنها کاهش دهد.
تاثیر عدم درمان لکنت زبان چیست؟
تقریبا همه کودکان به خاطر نحوه حرف زدن خود خجالت زده و ناامید می شوند.
مسخره شدن توسط دیگر کودکان و رفتارهای از سر ناآگاهی اطرافیان نیز مورد انتظار است.
به احتمال زیاد، لکنت تاثیری در مهارت های اجتماعی کودکان پیش دبستانی نخواهد داشت. این کودکان همچنان با همسالان خود بازی می کنند.
اما با شروع دبستان، انتظار می رود که مشکلات کودک افزایش یابد.
برخی از آنان ترجیح می دهند حرف نزنند، یا جمله خود را تغییر دهند.
اعتماد به نفس کودک کاهش می یابد و خجالتی و منزوی شدن کودک زیاد است.
احساس اضطراب، کاهش عزت نفس و اشکال در حرف زدن در جمع با شروع نوجوانی دیده می شود.
توصیه هایی برای والدین:
استرس ارتباطی را کاهش دهید:
تکنیک های مختلفی وجود دارد که برای صحبت کردن فشار کمتری به کودک وارد شود.
مثلا تفسیر و تغییر سؤالات به شکل نظر راه خوبی است.
برای مثال، گفتن «امروز بیرون بازی کردی، حتما خوش گذشت!»
به جای اینکه از او بپرسید:
بیرون چه خبر بود؟
موقعیت های لکنت زبان را برای کودک کاهش دهید.
درباره آن حرف بزنید:
اگر کودک نسبت به لکنت زبان خود آگاه است، بهتر است در مورد آن به صورت مثبت حرف بزنید.
به او بگویید که لکنت داشتن ایرادی ندارد.
اگر کودک آگاه نیست، تا زمانی که به گفتار درمانگر مراجعه نکرده اید از آن حرف نزنید.
صبور باشید:
جمله کودک را تکمیل نکنید.
به او زمان بدهید که خودش حرف بزند.
وسط حرف هایش نپرید.
زمانی که کودک حرف می زند، صورتتان باید حالت تشویق، توجه و آرامش داشته باشد.
به چشم هایش نگاه کنید و زمانی که او حرف می زند با محبت لبخند بزنید.
نگویید که «آرام آرام حرف بزن» یا «قبل از حرف زدن در موردش فکر کن»
این جملات نه تنها مفید نیستند، بلکه مشکل او را تشدید می کنند.
توصیه کردن و راهکار دادن برای غلبه بر لکنت، تنها باعث می شود که کودک نسبت به شرایطش آگاه شده و مشکل تشدید شود.
الگوی خوبی برای حرف زدن باشید:
اینکه به کودک بگویید چطور حرف بزند، فایده ای ندارد.
خودتان به شکلی حرف بزنید که برای برطرف کردن لکنت زبان در کودک مفید هستند.
- آرام حرف بزنید.
- بین جملات وقفه بیاندازید.
- شیوا و رسا حرف بزنید.
سرعت زندگی کودک را کاهش دهید:
یک زندگی آرام، منظم و بی تنش برای او درست کنید.
هر روز زمانی را به داشتن یک مکالمه آرام اختصاص دهید که در آن به حرف های کودک کاملا توجه دارید.
فعالیت های غیرکلامی داشته باشید:
زمانی که لکنت زبان در کودک واضح است، به دنبال کارهایی باشید که نیازی به حرف زدن ندارند.
- نقاشی کشیدن
- کتاب خواندن برای کودک
- بازی در پارک
- سفال گری
- رقص
و فعالیت هایی از این قبیل مفید هستند.
شعر بخوانید:
از کودک بخواهید همراه با شما شعر کوتاهی را بخواند.
داستانی را که بر آن مسلط است، برایتان تعریف کند.
معمولا کودک می تواند این گونه اشعار و داستان های ریتمیک را بی نقص بخوانند.
برای درمان صبور باشید:
بسته به علت پدید آمدن لکنت، بهتر است مدتی برای درمان صبر کنید.
بسیاری از متخصصان توصیه می کنند برای درمان تا تمام شدن 4 سالگی کودک صبر کنید.
موارد زیر در تقویت اعتماد به نفس فرزندتان بسیار مهم هستند؛ آنها را فراموش نکنید:
مراقب اطرافیان کودک باشید که او را مسخره نکنند یا تحت فشار قرار ندهند.
به او نشان دهید که حرف هایش را می فهمید. برای این کار می توانید جملاتش را تکرار کنید (پس از تمام شدن حرفش).
کودکان ناامیدی را از صورتتان می خوانند. مراقب واکنش های ناخودآگاهتان باشید.
اگر عصبانی است، او را خشمگین تر نکنید. این لکنتش را بیشتر می کند.
به او بگویید که لکنت عیب و نقص نیست. نباید بابت آن خجالت بکشد. این یک ویژگی مانند کوتاهی، بلندی، چاقی یا لاغری است.
او را وادار نکنید که حرف زدنش را پنهان کند. این به او نشان می دهد که نقصی خجالت آور دارد.
این راهکارهای برای قوی تر شدن شما و فرزندتان در یک دوره پر تنش مفید هستند.
به زودی، لکنت از بین خواهد رفت، اما اگر تا 6 ماه پس از شروع مشکل یا تا سن 4 سالگی بهبودی و پیشرفتی حاصل نشد، با گفتار درمانگر مشورت کنید.
