میزان فشار خون بهینه در افراد چیزی کمتر از ۱۲/۸ (دیاستولیک/ سیستولیک) است. در افراد سالم، افت فشار خون بدون هیچ گونه علائم خاصی یک موضوع عادی است و جای نگرانی خاصی ندارد و نیازی به درمان نیست.
میزان فشار خون افراد در دو عدد تعیین شده و بر روی دستگاه نمایش داده می شود. عدد اول که بزرگتر از عدد دوم نیز هست نشان دهنده فشار سیستولیک یا همان فشار درون شریان های خونی در زمانی است که قلب تپیده و آن ها را پر از خون می کند. عدد دوم میزان فشار دیاستولیک را نشان می دهد که در واقع فشار شریان های خونی در زمان استراحت قلب بین تپش هایش است.
افت فشار خون ممکن است نشانه یک مشکل پیش زمینه ای در فرد باشد، به خصوص در بزرگسالان و افرادی با سن بالا. در نتیجه این مشکل، فشار و جریان خون به قلب، مغز و دیگر ارگان های حیاتی بدن کافی نخواهد بود.
علائم فشار خون پایین چیست؟
بیشتر پزشکان فقط در صورتی فشار خون پایین را خطرناک می دانند که پدیده ای طولانی مدت باشد و موجب بروز علائم و نشانه های قابل توجه شود. از علائم فشار خون پایین می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سرگیجه یا سبکی سر
- حالت تهوع
- پوست سرد و رنگ پریده
- تنفس سریع و کم عمق
- تشنگی غیرمعمول و کم آبی
- عدم تمرکز
- تاری دید
- خستگی
- غش (سنکوپ)
علت های افت فشار خون
فشار خون پایین می تواند در موارد زیر ایجاد شود:
بارداری: در ۲۴ هفته اول بارداری، افت فشار خون معمول است.
کاهش حجم خون: کاهش حجم خون می تواند باعث افت فشار خون شود. کاهش قابل توجه خون در اثر ضربه شدید، کم آبی بدن یا خونریزی شدید داخلی، می تواند باعث کاهش حجم خون شده و منجر به افت شدید فشار خون شود.
مصرف داروها: تعدادی از داروها می توانند باعث کاهش فشار خون شوند، از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- داروهای کنترل فشارخون
- دیورتیک ها (داروهایی که با اثر بر روی کلیه موجب افزایش حجم ادرار می شوند)
- داروهای قلبی مانند بتا بلوکرها
- داروهای درمان پارکینسون
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (که برای درمان اختلال افسردگی ماژور استفاده می شوند)
- داروهای اختلال نعوظ به ویژه در ترکیب با نیتروگلیسیرین، مواد مخدر و الکل
- مصرف همزمان داروهای فشار خون با برخی داروهای تجویز شده توسط پزشک یا برخی داروهای بدون نسخه
مشکلات قلبی: ضربان قلب پایین (برادیکاردی)، مشکلات دریچه های قلب، سکته و نارسایی قلبی می توانند باعث ایجاد فشار خون پایین شوند. قلب ما ممکن است قادر به ایجاد گردش خون کافی برای تامین نیازهای بدن ما نباشد.
اختلالات غدد درون ریز: برخی اختلالات غدد درون ریز می توانند منجر به بروز فشار خون پایین شوند. از جمله این مشکلات می توانیم موارد زیر را نام ببریم:
- کم کاری تیروئید
- بیماری پاراتیروئید
- نارسایی آدرنال (بیماری آدیسون)
- قند خون پایین
- دیابت
عفونت شدید (شوک سپتیک): شوک سپتیک هنگامی اتفاق می افتد که باکتری ها از محل اصلی عفونت (اغلب در ریه ها، شکم یا مجاری ادراری) خارج و وارد جریان خون شوند. این باکتری ها بعد از آن سمومی تولید می کنند که بر رگ های خونی تأثیر می گذارد و منجر به کاهش شدید فشار خون می شود.
واکنش آلرژیک (آنافیلاکسی): شوک آنافیلاکتیک یک واکنش آلرژیک شدید و گاهاً کشنده است که می تواند در افرادی رخ دهد که به نیش زنبور، داروهایی مانند پنی سیلین یا مواد غذایی مانند بادام زمینی حساسیت زیادی دارند. این نوع شوک با مشکلات تنفسی، کهیر، خارش، تورم گلو و افت ناگهانی فشار خون مشخص می شود.
افت فشار خون عصبی: در این اختلال، افت فشار خون پس از ایستادن طولانی مدت اتفاق می افتد و منجر به علائمی مانند سرگیجه، حالت تهوع و غش می شود. این وضعیت بیشتر برای افراد جوان اتفاق می افتد و دلیل آن، بروز اشکال در ارتباط طبیعی بین قلب و مغز است.
داروهای عامل علت فشار پایین
برخی از داروها می توانند باعث فشار خون پایین شوند، از جمله:
- قرص های ادرار آور (دیورتیک ها)، مانند فوروزماید (لازیکس) و هیدروکلروتیازید (میکروزاید و سایر)
- مسدود کننده های آلفا، مانند پرازوسین (مینی پرس)
- مسدود کننده های بتا، مانند آتنولول (تنورمین) و پروپرانولول (ایندرال، اینوپران ایکس ال و سایر)
- داروهای بیماری پارکینسون، مانند پرامیپکسول (میراپکس) یا آن هایی که حاوی لوودوپا هستند
- انواع خاصی از داروهای ضد افسردگی (داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای) از جمله داکسپین (سیلنور) و ایمی پرامین (توفرانیل)
- داروهای اختلال عملکرد نعوظ، از جمله سیلدنافیل (ویاگرا، رواتیو) یا تادالافیل (ادسیرکا، سیالیس)، به ویژه هنگامی که با داروی قلب نیتروگلیسیرین مصرف می شود (نیتروستات و سایر)
درمان خانگی افت فشار خون
بیشتر افرادی که با مشکل فشار خون پایین روبرو هستند نیازی به دارو و یا دیگر درمان های پزشکی برای بالا بردن آن ندارند. برای درمان فوری فشار خون پایین ساده ترین راه خوراندن نمک است. اما می توان با روش های زیر به صورت بلند مدت آن را کنترل کرد.راه های طبیعی متعددی وجود دارند که به کمک آن ها می توان میزان فشار خون را بالا برد که از جمله این راهکار ها می توان به موارد زیر اشاره داشت:
نمک بیشتری مصرف کنید
بر خلاف آنچه بسیاری از افراد می اندیشند، رژیم های غذایی با میزان نمک (سدیم) کم برای تمامی افرادی که مشکل فشار خون دارند مناسب نیستند.افرادی که با مشکل فشار خون پایین مواجه هستند باید به فکر افزایش میزان نمک به شکل متعادل و مناسب باشند تا بدین ترتیب فشار خون آن ها بالا برود.
از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کنید
الکل می تواند مشکل فشار خون پایین در افراد را تشدید کند، بنابراین کسانی که با افت فشار مواجه هستند باید از خوردن الکل به شکل افراطی خودداری کنند.
با پزشک خود در مورد دارو های مصرفی صحبت کنید
افت فشار خون ممکن است یکی از عوارض جانبی برخی از دارو ها باشد. اگر علائم مربوط به فشار خون پایین پس از شروع دوره یک دارو خاص بروز پیدا کردند، باید حتما در مورد این علائم با پزشک خود مشورت کنید.
در حین نشستن یک پا را بر روی پای دیگر بیاندازید
تحقیقات نشان داده اند انداختن یک پا روی پای دیگر می تواند به افزایش فشار خون بدن کمک کند. افرادی که فشار خون بالایی دارند این نیز یک راهکار پیشنهادی دیگر است.کسانی که علائم فشار خون پایین را تجربه می کنند، انداختن یک پا بر روی پای دیگر می تواند راهکاری ساده اما کاربردی به حساب بیاید.
آب بنوشید
نوشیدن آب بیشتر می تواند به افزایش حجم خون بدن کمک کند و در نتیجه یکی از علل احتمالی و پیش زمینه افت فشار خون مدیریت می شود. همچنین نوشیدن آب به حل مشکل کم آبی بدن کم خواهد کرد.
وعده های غذایی کم حجم را به شکل مکرر مصرف کنید
خوردن وعده های بیشتر با حجم کمتر در طول روز در حل مشکل فشار خون پایین افراد تاثیر مثبتی دارد. دلیل این موضوع نیز آن است که وعده های کوچک تر غذایی از افت فشار خون ناشی از مصرف وعده های سنگین و زیاد جلوگیری خواهد کرد.
از جوراب های ساق دار و کشی استفاده نمایید
جوراب های ساق دار بلند و کشی به کم کردن حجم خونی که در ناحیه پایینی پا باقی می ماند کمک کرده و آن را به نواحی دیگری منتقل می کنند.این موارد در تسکین فشار و درد ناشی از رگ های واریسی تاثیرگذار است. می توان این موارد را به شکل آنلاین و یا در مغازه ها خریداری کرد.
از تغییر وضعیت بدن به شکل ناگهانی اجتناب کنید
نشستن و یا ایستادن کوتاه مدت و پر تکرار منجر به حس سبک سَری، سر گیجه یا از حال رفتن افرادی با مشکل فشار خون پایین می شوند. در چنین شرایطی قلب نتوانسته است خون کافی را به نواحی مختلف بدن پمپاژ کند و یا سرعت انجام این کار پایین بوده است.
حواستان به علائم باشد
کم بودن فشار خون زمانی یک مشکل نگران کننده است که علائمی داشته باشد. اگر هیچ علائمی ندارید ، می توان کم بودن فشار را نشانه ای از سلامتی در نظر گرفت.آگاهی از علائم برای افراد واجب است تا در صورت بروز آن ها به سراغ درمان و گرفتن مشورت تخصصی بروند.
باید ها و نباید های فشار خون کم
افرادی که نسبت به راهکار های طبیعی واکنش خوبی ندارند باید حتما با پزشک خود پیرامون دارو های افزایش فشار خون مشورت کنند. افرادی در این شرایط باید به موارد زیر توجه داشته باشند:
- اجسام سنگین را بلند نکنند
- در یک مکان برای مدت طولانی ایست نکنند
- از قرار گرفتن طولانی مدت در آب داغ اجتناب کنند
- بالا بردن سر خود بر روی تخت گزینه مناسبی است
- در حین ورزش و در روز های داغ آب بیشتری بنوشند
درمان خانگی افت فشار خون
برای اینکه بدانید فشار خون شما بالا یا پایین است لازم است ابتدا بدانید که فشار خون مناسب برای بدن چقدر است. فشار خون بهینه کمتر از 120/80 میلی متر جیوه (فشار سیستولیک 120 و فشار دیاستولیک کمتر از 80) است. در محدوده مشخص شده هر چه فشار خون پایین تر باشد بهتر است. تا زمانی که علائمی از بروز مشکل وجود ندارد، برای فشار خون روزانه حدی که بتوان آن را فشار بسیار پایین خواند وجود ندارد.
نمک بیشتری مصرف کنید
بر خلاف آنچه بسیاری از افراد می اندیشند، رژیم های غذایی با میزان نمک (سدیم) کم برای تمامی افرادی که مشکل فشار خون دارند مناسب نیستند.افرادی که با مشکل فشار خون پایین مواجه هستند باید به فکر افزایش میزان نمک به شکل متعادل و مناسب باشند تا بدین ترتیب فشار خون آن ها بالا برود.
از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کنید
الکل می تواند مشکل فشار خون پایین در افراد را تشدید کند، بنابراین کسانی که با افت فشار مواجه هستند باید از خوردن الکل به شکل افراطی خودداری کنند.
با پزشک خود در مورد دارو های مصرفی صحبت کنید
افت فشار خون ممکن است یکی از عوارض جانبی برخی از دارو ها باشد. اگر علائم مربوط به فشار خون پایین پس از شروع دوره یک دارو خاص بروز پیدا کردند، باید حتما در مورد این علائم با پزشک خود مشورت کنید.
در حین نشستن یک پا را بر روی پای دیگر بیاندازید
تحقیقات نشان داده اند انداختن یک پا روی پای دیگر می تواند به افزایش فشار خون بدن کمک کند. افرادی که فشار خون بالایی دارند این نیز یک راهکار پیشنهادی دیگر است.کسانی که علائم فشار خون پایین را تجربه می کنند، انداختن یک پا بر روی پای دیگر می تواند راهکاری ساده اما کاربردی به حساب بیاید.
آب بنوشید
نوشیدن آب بیشتر می تواند به افزایش حجم خون بدن کمک کند و در نتیجه یکی از علل احتمالی و پیش زمینه افت فشار خون مدیریت می شود. همچنین نوشیدن آب به حل مشکل کم آبی بدن کم خواهد کرد.
وعده های غذایی کم حجم را به شکل مکرر مصرف کنید
خوردن وعده های بیشتر با حجم کمتر در طول روز در حل مشکل فشار خون پایین افراد تاثیر مثبتی دارد. دلیل این موضوع نیز آن است که وعده های کوچک تر غذایی از افت فشر خون ناشی از مصرف وعده های سنگین و زیاد جلوگیری خواهد کرد.
از جوراب های ساق دار و کشی استفاده نمایید
جوراب های ساق دار بلند و کشی به کم کردن حجم خونی که در ناحیه پایینی پا باقی می ماند کمک کرده و آن را به نواحی دیگری منتقل می کنند.این موارد در تسکین فشار و درد ناشی از رگ های واریسی تاثیرگذار است. می توان این موارد را به شکل آنلاین و یا در مغازه ها خریداری کرد.
از تغییر وضعیت بدن به شکل ناگهانی اجتناب کنید
نشستن و یا ایستادن کوتاه مدت و پر تکرار منجر به حس سبک سَری، سر گیجه یا از حال رفتن افرادی با مشکل فشار خون پایین می شوند. در چنین شرایطی قلب نتوانسته است خون کافی را به نواحی مختلف بدن پمپاژ کند و یا سرعت انجام این کار پایین بوده است.
حواستان به علائم باشد
کم بودن فشار خون زمانی یک مشکل نگران کننده است که علائمی داشته باشد. اگر هیچ علائمی ندارید ، می توان کم بودن فشار را نشانه ای از سلامتی در نظر گرفت.آگاهی از علائم برای افراد واجب است تا در صورت بروز آن ها به سراغ درمان و گرفتن مشورت تخصصی بروند.
باید ها و نباید های فشار خون کم
افرادی که نسبت به راهکار های طبیعی واکنش خوبی ندارند باید حتما با پزشک خود پیرامون دارو های افزایش فشار خون مشورت کنند. افرادی در این شرایط باید به موارد زیر توجه داشته باشند:
- اجسام سنگین را بلند نکنند
- در یک مکان برای مدت طولانی ایست نکنند
- از قرار گرفتن طولانی مدت در آب داغ اجتناب کنند
- بالا بردن سر خود بر روی تخت گزینه مناسبی است
- در حین ورزش و در روز های داغ آب بیشتری بنوشند
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر شما دچار سرگیجه یا سبکی سر می شوید باید به پزشک مراجعه کنید. بسیار مهم است که بدانید فشار خون شما در زمانی که دچار کم آبی در بدن، قند خون پایین یا در معرض نور خورشید و گرما در مدت طولانی هستید به چه میزان و با چه سرعتی افت پیدا می کند. علائم و فعالیت های خود را در زمان وقوع علائم یادداشت کنید.
علل و علائم فشار خون پایین در کودکان
