پیش دیابت به این معنی است که قندخون ما بالاتر از حد نرمال است، ولی این بالا بودن به اندازه ای نیست که دیابت تلقی شود. باید توجه داشته باشیم بدون ایجاد تغییر در سبک زندگی، کودکان و بزرگسالانِ دارای پیش دیابت، به احتمال بیشتری به دیابت مبتلا خواهند شد. اگر مبتلا به پیش دیابت هستیم، ممکن است تخریب طولانی مدت ناشی از دیابت به خصوص در قلب و عروق و کلیه ها آغاز شده باشد. خبر خوب این است که می توان از پیشرفت به سمت ایجاد دیابت نوع دو اجتناب کرد و پیشگیری نمود.تغذیه سالم، فعالیت بدنی روزانه به عنوان یک عادت و نگهداشتن وزن در محدوده طبیعی می تواند قند خون ما را به حالت نرمال برگرداند. همین موارد در کودکان نیز می تواند باعث برگشت قند خون به حالت طبیعی شود.
نام های دیگر پیش دیابت
پزشک ممکن است به عنوان موارد زیر پیش دیابت را ذکر کند:
- اختلال تحمل گلوکز (IGT)، که به معنای قند خون بعد از غذا بالاتر از حد طبیعی است.
- اختلال در گلوکز ناشتا (IFG)، که به معنای قند خون بالاتر از حد نرمال در صبح، و قبل از خوردن غذا می باشد.
- سطح هموگلوبین A1C بین ۵.۷ تا ۶.۴ درصد
علائم پیش دیابت چیست؟
پیش دیابت علائم واضحی ندارد. برخی از افراد ممکن است شرایطی را نشان دهند که با مقاومت به انسولین همراه است ، مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک و آکانتوز نیگریکانس، که شامل ایجاد لکه های تیره ، ضخیم و اغلب مخملی پوست است. این تغییر رنگ معمولاً در حوالی موارد زیر رخ می دهد:
- آرنج ها
- زانوها
- گردن
- زیربغل ها
- بند انگشتان
اگر بیماری دیابت در شما تشخیص داده شده باشد، مهم است که در صورت مواجهه با موارد زیر، با پزشک خود مشورت کنید:
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار، به ویژه در شب
- خستگی
- تاری دید
- زخم یا بریدگی که بهبود نمی یابد
اینها علائم معمولی دیابت نوع ۲ است و ممکن است نشان دهنده پیشرفت دیابت شما به دیابت نوع ۲ باشد. یک پزشک می تواند یک سری آزمایشات را برای تأیید این موضوع انجام دهد.
علل پیش دیابت چیست؟
لوزالمعده هنگام غذا خوردن هورمونی به نام انسولین ترشح می کند تا سلول های بدن شما بتوانند برای تامین انرژی، قند را از خون به داخل سلول ها منتقل سازند. به این ترتیب، انسولین به کاهش سطح قند خون کمک می کند. در مورد پیش دیابت ، سلول ها به درستی به انسولین پاسخ نمی دهند. این مقاومت به انسولین نامیده می شود. علل مقاومت به انسولین مشخص نیست. پیش دیابت به شدت با عوامل سبک زندگی و ژنتیک ارتباط دارد. افرادی که دارای اضافه وزن بوده و کم تحرک هستند، در معرض خطر بیشتری از ابتلا به دیابت قرار دارند.
ریسک فاکتورها برای پیش دیابت
پیش دیابت در هر کسی ممکن است رخ دهد ، اما برخی از عوامل احتمال ابتلا به دیابت را در شما افزایش می دهند. اگر شما بیش از ۴۵ سال سن دارید یا شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از ۲۵ دارید ، ممکن است پزشک بخواهد که شما را از نظر ابتلا به دیابت بررسی کند.
ریسک فاکتور دیگر، ذخیره چربی بیشتر در ناحیه کمر، و در مقایسه با باسن است. شما می توانید این فاکتور خطر را در صورتی که مرد هستید، با بررسی اینکه آیا دور کمرتان ۴۰ اینچ یا بیشتر است، و در صورتی که زن هستید، با بررسی اینکه آیا دور کمرتان ۳۵ اینچ یا بیشتر است، بسنجید.
چه عواملی در پدید آمدن پیش دیابت نقش دارند؟
- سابقه خانوادگی: اگر والدین یا خواهر و برادر با دیابت نوع 2 دارید، خطر ابتلا به پیش دیابت افزایش می یابد.
- نژاد :اگر چه مشخص نیست که چرا افراد نژاد خاص - از جمله آفریقایی-آمریکایی ها، اسپانیایی ها، بومیان آمریکایی، آسیایی-آمریکایی و ساکنان جزایر اقیانوس آرام - احتمال بیشتری برای پیشرفت پیش دیابت دارند.
- دیابت بارداری:اگر در دوران بارداری دیابت بارداری پیدا کردید، شما و فرزندتان در معرض خطر ابتلا به پیش دیابت هستند. اگر کودک تان هنگام تولد بیش از (4.1 کیلوگرم) وزن داشت، شما نیز در معرض خطر ابتلا به پیش دیابت هستید.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک: این وضعیت مشترک - که با دوره های نامنظم قاعدگی، رشد مو و چاقی مشخص می شود - افزایش خطر ابتلا به پیش دیابت را افزایش می دهد.
- خواب :افراد مبتلا به اختلال خواب مشخص (آپنه انسدادی خواب) خطر افزایش مقاومت به انسولین را دارند. افرادی که شیفتی هستند احتمالا موجب مشکلات خواب می شود، همچنین ممکن است خطر ابتلا به پیش دیابت یا دیابت نوع 2 را افزایش دهند.
سایر شرایط مرتبط با پیش دیابت عبارتند از:
- فشار خون بالا
- سطح پایین چربی لیپوپروتئین با چگالی بالا کلسترول، کلسترول خوب
- سطح بالای تری گلیسیرید - یک نوع چربی در خون
هنگامی که این شرایط با چاقی رخ می دهد، آنها با مقاومت به انسولین ارتباط دارند. ترکیبی از سه یا بیشتر از این شرایط اغلب به عنوان سندرم متابولیک نامیده می شود.
روش های تشخیص پیش دیابت
تشخیص پیش دیابت با انجام آزمایش قند خون ناشتا و دو ساعت بعد از صرف غذا انجام می شود.تفسیر نتیجه آزمایش حتما باید توسط پزشک معالج انجام شود؛ چراکه هرگونه نتیجه گیری صرفا بر مبنای نتیجه آزمایش می تواند گمراه کننده باشد. بنابراین لازم است در این مورد حتما با پزشک خود مشورت کنیم.
تست قندخون ناشتا
نمونه خون پس از اینکه به مدت حداقل هشت ساعت یا یک شب ناشتا باشید، گرفته شود.
به طور کلی:
- سطح قند خون ناشتا کمتر از 100 میلیگرم در دسی لیتر (mg / dL) - 5.6 میلیمول در لیتر (mmol / L) - طبیعی است.
- سطح قند خون ناشتا از 100 تا 125 mg / dL (5.6 تا 7.0 mmol / L) در مقایسه با پیشآگهی محسوب می شود. این نتیجه گاهی ناشی از گلوکز ناشتا است.
- سطح قند خون ناشتا 126 میلی گرم در دسیلیتر (7.0 mmol / L) یا بالاتر دیابت نوع 2 را نشان می دهد.
- اگر پیش دیابت دارید، ممکن است نیاز به آزمایش بیشتر باشد. حداقل یک بار در سال، پزشک احتمالا شما را چک می کند:
- قند خون ناشتا
- هموگلوبین A1C
- کلسترول، HDL، لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و تری گلیسیرید
تست ها ممکن است بیشتر انجام شود اگر عوامل خطر دیابت دارید.
آزمایش کودکان و پیش دیابت
دیابت نوع 2 در کودکان و نوجوانان بیشتر به نظر می رسد، احتمالا به دلیل افزایش چاقی در دوران کودکی است. توصیه می شود تست پیش دیابت برای کودکان دارای اضافه وزن یا چاق که حداقل دو عامل خطر دیگر برای دیابت نوع 2دارند که این عوامل خطر دیگر عبارتند از:
- سابقه خانوادگی دیابت نوع 2
- نژاد کودکان آمریکایی آفریقایی، اسپانیایی یا بومی آمریکایی در معرض خطر بیشتری هستند.
- جنسیت و سن. دیابت نوع 2 در میان دختران بیشتر از پسران رایج است. تشخیص دیابت نوع 2 دوران کودکی اغلب در دوران بلوغ اتفاق می افتد - در سن 10 سالگی.
- وزن کم هنگام تولد
- متولد شدن از مادرانی که دیابت بارداری داشتند.
محدوده های سطح قند خون طبیعی و پیش دیابتی و دیابتی برای کودکان و بزرگسالان یکسان است.کودکان مبتلا به پیش دیابت باید سالانه برای دیابت نوع 2 آزمایش دهند - یا اغلب در مواردی که کودک تغییر وزن را تجربه می کنند یا علائم یا نشانه های دیابت را توسعه می دهد، از قبیل افزایش تشنگی، افزایش ادرار، خستگی یا تاری دید.
حتی اگر لاغر هم باشید، ممکن است به پیش دیابت مبتلا شوید
دلایل زیادی برای ابتلا به دیابت وجود دارد اما مهم ترینش می تواند اضافه وزن و چاقی باشد. تقریبا ۹۰ درصد افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ به اضافه وزن یا چاقی دچارند. به همین دلیل افرادی که وزن طبیعی یا کمتر از آن را دارند و فکر می کنند به این بیماری مبتلا نمی شوند، در یک غفلت بزرگ به سر می برند. آن ها از خطر ابتلا به پیش دیابت خود بی خبرند. تشخیص در مراحل ابتدایی با تغییرات سبک زندگی می تواند به پیشگیری از دیابت نوع ۲ منجر شود. پیش دیابت با نام های “عدم تحمل گلوکز” و “اختلال گلوکز ناشتا” نیز شناخته می شود. همچنین شامل گلوکز خونی می شود که بالاتر از حد طبیعی است. اما نه به آن اندازه که به عنوان دیابت نوع ۲ شناخته شود. زمانی که در این مرحله قرار دارید بیشتر در خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ و بیماری های قلبی عروقی قرار دارید. خلاف دیابت نشانه مشخصی برای تشخیص پیش دیابت وجود ندارد؛ اما سابقه خانوادگی تاثیر زیادی در ابتلا به پیش دیابت دارد. دیابت نوع ۲ به صورت خانوادگی جریان دارد. بنابرین ممکن است فرد وزن طبیعی داشته باشد؛ اما همچنان در خطر ابتلا قرار بگیرد. اگر چندین نفر از اعضای خانواده تان دچار دیابتند، ارزشش را دارد که آزمایش خون بدهید. دیابت یک شبه اتفاق نمی افتد. به مرور زمان ظرفیت انسولین کم می شود. این بیماری می تواند با انجام یک برنامه غذایی نادرست و بی تحرک پیشرفت کند. توصیه می شود قند خونتان را به عنوان بخشی از آزمایش های سالانه در کنار فشار خون و تری گلیسیرید چک کنید. به پیش دیابت به عنوان یک علامت خطر نگاه کنید. این علامت به شما می گوید که لازم است در تغذیه و تحرک خود تجدید نظر کنید تا بتوانید در آینده از ابتلا به دیابت پیشگیری کنید.
درمان پیش دیابت
پیش دیابت در حقیقت “پیش تشخیص” دیابت است و می توان آن را به منزله نشانه هشدار تلقی کرد. پیش دیابت عارضه ای است که در آن میزان گلوکز (قند) خون بالاتر از حد طبیعی است، اما این افزایش به اندازه ای نیست که دیابت محسوب شود. پیش دیابت بیانگر این است که چنانچه تغییرات ضروری در شیوه زندگی به وجود نیاید، در آینده دیابت نوع 2 بروز خواهد یافت.
متفورمین
پزشک برای بیمارانی متفورمین تجویز می کند که پس از تشخیص پیش دیابت احتمال می دهد بسیار مستعد ابتلا به دیابت نوع 2 باشند. متفورمین تنها دارویی است که برای پیشگیری از دیابت نوع 2 مصرف می شود و شیوه عملکرد آن به این صورت است که مانع تولید غیرضروری گلوکز بیشتر توسط کبد می شود و در نتیجه گلوکز خون در سطح مطلوب باقی می ماند.بیمار باید برای کنترل و بررسی میزان قند خون به طور مرتب به پزشک مراجعه کند تا پیش دیابت به دیابت نوع 2 تبدیل نشود. پزشک در صورت لزوم از بیمار می خواهد تا تغییراتی را در شیوه زندگی خود، برای مثال رژیم غذایی یا برنامه ورزشی، به وجود آورد تا قند خون تحت کنترل در بیاید.
تغییر در شیوه زندگی
با ایجاد چند تغییر ساده در شیوه زندگی می توان از تبدیل پیش دیابت به دیابت نوع 2 جلوگیری کرد. پزشک بیمار را در مورد تغییرات مفید لازم راهنمایی می کند؛ متداول ترین دگرگونی های سودمند عبارت اند از:
- رژیم غذایی مناسب: متخصص تغذیه به بیمار کمک می کند تا برنامه غذایی مناسبی را سرشار از مواد مغذی مفید برای کنترل قند خون تهیه کند. همان طور که گفته شد هدف برنامه غذایی کنترل قند خون و نگه داشتن آن در سطح طبیعی و سالم است.
- ورزش: حداقل باید 150 دقیقه در هفته، یا به عبارتی 30 دقیقه در 5 روز هفته، را به تمرین متوسط اختصاص داد. پیاده روی، شنا یا دوچرخه سواری از ورزش های مفید به شمار می روند.
- کاهش وزن: بیمار در صورت داشتن اضافه وزن باید برنامه کاهش وزن را به محض تشخیص پیش دیابت تنظیم و شروع کند. کم کردن 5 تا 10 درصد وزن خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.