خلاصه داستان فیلم قندون جهیزیه
عطا و معصومه زن و شوهری هستند که در خانه ای مستأجر بوده و موعد تخلیه منزل مسکونی شان فرا رسیده است اما عطا می خواهد هر طور که شده قرارداد را تمدید کند با آنکه او با عدم توانایی مالی مواجه است.
نکاتی درباره فیلم قندون جهیزیه
قندون جهیزیه نخستین ساخته ی علی ملاقلی پور که به واسطه ی نام کارگردانش که فرزند یکی از مهم ترین کارگردانان پس از انقلاب سینمای ایران بوده و حواشی پیش آمده پیرامون بحث اکران آن بین تمامی مردم شناخته شده یک فیلم کمدی-فانتزی اجتماعی است که به چالش های مالی یک خانواده ی شهرنشین می پردازد.قندون جهیزیه فیلم ضعیفی است که ضعف آن طبق معمول سایر فیلم های سینمای ایران ریشه در فیلم نامه ی آن دارد، فیلم در حقیقت داستانی کوتاه بیشتر نزدیک به یک ایده دارد که برای مدیوم فیلم بلند مناسب نیست و خرده داستان های فرعی آن نیز به اجبار درون فیلم نامه گنجانده شده تا شاید کمی از ملالت و سکون داستان اصلی بکاهد که آن هم به دلیل عدم درگیری با پی رنگ اصلی آزاردهنده است تا کمک کننده، در حقیقت ملاقلی پور تلاش داشته است یک کمدی موقعیت در روند قصه ای جدی شکل دهد اما به دلیل برخورد ساده انگارانه با ماجرا نه تنها کمدی موقعیت لوس شده است بلکه زیر متن جدی اثر نیز قربانی کمدی موقعیت شده و عملاً نه کمدی موقعیت به درستی خلق شده نه پس زمینه ی اجتماعی اثر تأثیرگذار گشته که بالمآل قندون جهیزیه تبدیل به فیلمی شلخته و آشفته گردیده، به سخن دیگر فیلم به دلیل آنکه داستانی فشرده و کوتاه دارد تمام طول فیلم صرف بازی با همین داستانک و خلق موقعیت های کمیک در دل آن شده بدون آنکه این موقعیت ها به پیشبرد داستان و قصه گویی منجر شود چراکه عملاً نویسنده تمام وقت خود را برای طنازی هزینه نموده بی آنکه بخواهد داستانی را پیش ببرد.از سوی دیگر متأسفانه ملاقلی پور از این امر مهم غافل بوده است که کمدی موقعیت مبتنی بر کارکرد شخصیت ها است و تا زمانی که وجوه مختلف شخصیت ها برای مخاطب روشن نشود نمی توان انتظار داشت موقعیت هایی را که بر اثر واکنش شخصیت ها کمیک می گردد را درک نماید و برای آنکه شخصیت ها قابل درک شوند کمترین کار این است که پس زمینه و خاستگاه آنان به حد نیاز روشن شود، برای مثال شخصیت کمدی ماندگاری که پرویز صیاد با نام صمد خلق نمود به دلیل پیش زمینه ی که دارا بود برای بیننده قابل درک و ملموس بود و می توانست با آگاهی به او بخندد مضاف بر اینکه صمد نه تنها به وجود آورنده ی کمدی جذاب بود بلکه نوعی آگاه کننده و هشداردهنده نیز در مورد وضعیت جامعه و طبقه ی شهرنشین بی ریشه نیز بود لیکن در فیلمی مانند قندون جهیزیه به دلیل آنکه مخاطب نه می داند خاستگاه اجتماعی شخصیت ها کجاست، نه چرایی رفتارها را می فهمد و نه می تواند رابطه ی بین شخصیت ها را درک کند، به همین دلیل است که بسیاری از اتفاقات فیلم برخلاف منطق خود فیلم رخ می دهد به عنوان مثال زمانی که یکی از عوامل درخواست روتختی از زن خانه را می کند او به راحتی آن را در اختیارشان قرار می دهد بی ترس از حادثه ای ولی در موقع گم شدن قندون جهیزیه واکنش بسیار شدیدی نشان می دهد و جالب تر آنکه در پس این واکنش که انتظار ایجاد بحران در صورت پیدا نشدن قندان را ایجاد می کند هیچ حادثه ای رخ نمی دهد و چند روز بعد صابر ابر قندان را در دفتر فیلم سازی پیدا می کند که نشان می دهد جواهریان به راحتی از خیر پیدا کردن قندان گذشته بوده است و یا نوع بحرانی که صاحب خانه برای خانواده ایجاد می کند ناگهان بی هیچ پیش زمینه ی منطقی فروکش کرده و تبدیل به یک موهبت می شود، بگذریم از اینکه شخصیت های برادر یا سرهنگ یا زن همسایه یا مسئول صحنه و لباس آن قدر ضعیف می باشند که بیشتر سایه ای از یک سیاهی لشگرند تا شخصیت و هیچ تأثیری در روند داستان ندارند، این ضعف در شخصیت پردازی نیز تا حدی ریشه در فقدان داستان دارد که نیاز به پرداخت شخصیت را ایجاد نمی کند و در نتیجه باعث آشفتگی فیلم و ضعف آن می شود.یکی از نکات جالب توجه درباره ی قندون جهیزیه نوع نگاه ملاقلی پور به گروه فیلم سازی و کارگردان می باشد که نوعی هجو شخصیت های مشابه در دنیای واقعی هست یعنی قشر روشنفکر که تلاش می کند با شعار و نگاهی که برآمده از جای دیگری است مسائل طبقه ی کارگر را موردبررسی قرار دهد که اصولاً منجر به ساخته شدن آثاری الکن و یا غیر مرتبط با این طبقه می شود این هجو اما جالب تر می شود وقتی که به شکلی مصداق بیرونی آن در دنیای واقعی خود فیلم قندون جهیزیه و کارگردان آن می شوند به این معنا که همان طور که کارگردان درون فیلم دارد فیلمی راجع به طبقه ی فرودست می سازد بی آنکه درک درستی از آن داشته باشد به همین دلیل دائما شعار می دهد، ملاقلی پور نیز به دام شعار دادن و لودگی افتاده است، مسائلی مانند گفت وگو های بین ابر و جواهریان، مشکلات برادر و نبود موقعیت ازدواج، نوع برخورد عوامل فیلم با خانواده، زنجیروار بودن دلایل حوادث یا در آخر خطابه ی اخلاقی صاحب خانه دقیقاً مشابه همان برخوردی است که کارگردان درون فیلم با داستان طبقه ی کارگری دارد که مورد هجو ملاقلی پور قرارگرفته بی خبر از آنکه خود ملاقلی پور نیز در قندون جهیزیه عملی مشابه را تکرار می کند.از دیگر نکات آزاردهنده ی قندون جهیزیه بحث فضاهای خواب وخیال فانتزی درون فیلم است که نه برای آن توجیه وجود دارد و نه کارکرد آن مشخص می شود و انگار کارگردان تنها به دلیل علاقه به چنین رخدادی آن را درون فیلم گنجانده که متأسفانه همین رخداد بی منطق نیز مانند ضربه ای لحظه ای است که زده می شود و بی آنکه دوباره تکرار شود رها می گردد هرچند که مشابه این عمل را باز هم می توان در جای دیگر فیلم دید و آن هم بحث ابزورد تلاش برای توجیه پوشش بر سر داشتن در فیلم است که هر بار برای آن منطقی تراشیده می شود و حتی یک بار تلاش مذبوحانه ای در جهت جالب تر شدن این منطق انجام می گیرد که صحنه ی درآوردن روسری توسط جواهریان موقع خواب است که باید پرسید به راستی کارکرد چنین صحنه ای کجاست آیا یک عمل اعتراضی است که اگر هست چه نتیجه ای خواهد داشت کما اینکه در فیلمی مانند تهران من حراج به مراتب این شیوه از اعتراض پررنگ تر رخ داد و نتیجه ای نداشت و یا یک قرارداد مابین فیلم و مخاطب است که آن هم جای سئوال است چه کارکردی در فیلم دارد؟درباره ی میزانسن باید گفت فیلم تحت تأثیر نوعی ترس قرار دارد که به نظر می رسد از جانب کارگردان و عدم اعتماد ملاقلی پور به خود سرچشمه می گیرد و نشان از آن دارد که کارگردان اعتمادبه نفس لازم در جهت مدیریت میزانسن پلان های سنگین و پر شخصیت را ندارد چرا که اگر داشت به راحتی با این تعداد بازیگر می توانست فصل های جالبی را خلق کند که متأسفانه در این امر ناتوان بوده و عمده ی پلان های فیلم با دو یا سه شخصیت رخ می دهد و بعضاً نیز اگر چند شخصیت در قاب کنار هم قرار بگیرند بی هیچ چینش و اتفاقی پلان تمام می شود، در باب ریتم نیز فیلم متأسفانه موفق نبوده است و قندون جهیزیه دارای ضرباهنگ نامنظمی بوده (تند و کند) و همین نیز باعث گشته که فیلم در مقطعی دچار سکته شود و در انتها به شکلی پایان سرهم بندی شده داشته باشد، البته باید به این نکته اشاره کرد که ریتم تناوبی ذاتاً مردود نیست و فیلم هایی بوده اند که با وجود ضرباهنگ کاهشی- افزایشی توانسته اند تبدیل به اثری موفق شوند مانند فیلم (زندگی بهتر) ولی نکته ی مهم اینجاست که نویسنده و کارگردان از این امکان آگاهانه استفاده کند نه به جبر.فیلم قندون جهیزیه برای با حواشی ایجادشده پیرامون آن نوعی انتظار در مخاطب ایجاد نموده که متأسفانه نمی تواند از پس برآورده کردن آن بربیاید، فیلم قصد دارد نگاهی بی طرفانه و نقادانه به وضعیت طبقه ی متوسط رو به پایین بیندازد و از مدخل طنز مشکلات و چالش های آن را بیان کند و در نتیجه نوعی کمدی سیاه خلق کند ولی متأسفانه تمامی این اتفاقات به دلایل مختلف رخ نداده و اثر نهایی فیلمی الکن و بی اثر گشته که تنها می تواند تماشاگر را با کمی چشم پوشی چند باری بخنداند، هرچند که کم لطفی است اگر به این نکته نیز اشاره نکنیم که در میان فیلم های کمدی مبتذلی که در همین اواخر شاهد آن بوده ایم قندون جهیزیه اثری آبرومندتر می باشد.
کارگردان فیلم قندون جهیزیه
علی ملاقلی پور کارگردان ، نویسنده ایرانی و فرزند رسول ملاقلی پور است.برخی از فیلم هایی که علی ملاقلی پور در آنها کارگردان ، نویسنده و دستیار کارگردان بوده عبارتند از : قندون جهیزیه، پابرهنه در بهشت و اینجا بدون من. ملاقلی پور در فیلم های سینمایی ایتالیا ایتالیا، نسل سوخته، مجنون، قارچ سمی و مزرعه پدری به عنوان بازیگر حضور داشته است.
بازیگران فیلم قندون جهیزیه
صابر ابر، رضا ثاقب رای، افسانه چهره آزاد، اکبر عبدی، حسن عباسی، نگار جواهریان، کریم اکبری مبارکه، مصطفی ساسانی
ساير عوامل فیلم قندون جهیزیه
سعید سعدی، بهرام توکلی، مسعود سلامی، امید رخ افروز، هادی منوچهر پناه، کیوان ارجمند، مهرداد کاظمی، احمد صادقیان، آرمین عجزی ، سمیه میری مجتبی تهوری حسین بشاش ، حسین معتمدی، جابر سلیمی، غزاله معتمد علیرضا سلیمی
مشخصات فیلم قندون جهیزیه
- ژانر :خانوادگی، درام
- زبان : فارسی
- امتیاز IMDb: امتیاز 5.9 از 10