معرفی کتاب مرگ کامو اثر جووانی کاتللی

درباره جووانی کاتللی

جیووانی کاتلی نویسنده و شاعر و کارشناس تاریخ فرهنگی پشت پرده آهنین است. داستان های کوتاه او در Corriere della Sera و La Nouvelle Revue Française منتشر شده است. کتاب های او به زبان های چکی، روسی، اوکراینی، فرانسوی و اسپانیایی ترجمه شده است.شصت سال پس از مرگ آلبر کامو نویسنده و فیلسوف فرانسوی که در یک تصادف رانندگی در ۴۶سالگی کشته شد، اکنون کتاب جدیدی استدلال می کند که او توسط جاسوسان کا.گ.ب به تلافیِ سخنانِ ضدشوروی ترور شده است.

درباره کتاب مرگ کامو

اکنون نشانه ای از درون جریان تاریک زمان سر برآورده است. سرنخی دقیق از این که کسی پایان زندگی آلبر کامو را رقم زده است.در روز چهارم ژانویهٔ ۱۹۶۰ کامو در راه برگشت به پاریس همراه ناشرش میشل گالیمار و نیز آن و ژنین دختر و همسر گالیمار و همچنین سگشان در یک سانحهٔ هولناک جان باخت. عموما مرگ آلبر کامو را تصادف تلقی می کنند اما جووانی کاتلّلی به شواهدی دست یافته که نشان می دهد ممکن است کامو به قتل رسیده باشد. کاتلّلی پس از سال ها تحقیق دقیق نشان می دهد که چرا سران اتحاد جماهیر شوروی سرسختانه در پی حذف آلبر کامو بوده اند. او پرسش های مهمی مطرح می کند که ممکن است پس از سال ها معمای مرگ نویسندهٔ شهیر قرن بیستم را روشن کند: مأموران کاگ ب چطور از بازگشت کامو و هم سفرهایش باخبر شدند؟ تلفن کامو به منشی اش شنود شده بود یا ماریا کاسارس، معشوقهٔ ابدی اش، با بی احتیاطی مرگ او را رقم زد؟ آیا کامو از مرگ خود خبر داشت که در نامه اش به کاسارس قول داد که شب چهارم ژانویه سر وقت به شام برسد، «مگر اینکه در جاده اتفاقی بیفتد»؟

نقد و بررسی كتاب «مرگ كامو» نوشته ی جووانی کاتلّلی

كتاب «مرگ كامو» به ابهامات حادثه ی تصادف آلبر كامو نویسنده ی شهیر الجزایری _ فرانسوی می پردازد كه منجر به مرگ برنده ی جایزه ی نوبل ادبیات شد. جووانی کاتلّلی در مرگ كامو از دریچه های مختلف تاریخی با شواهد و مستندات متنوع تلاش می كند تا حلقه ی مفقوده درباره ی مرگ مشكوك آلبر كامو خالق رمان «بیگانه» را تجزیه و تحلیل كند. کاتلّلی با مطرح كردن مرگ كامو به عنوان یك فرضیه، نقش سیاست را در این زمینه مورد ارزیابی قرار می دهد.
آلبر كامو در روز چهارم ژانویه ی ۱۹۶۰ در راه برگشت به پاریس همراه ناشرش میشل گالیمار و نیز آن و ژنین ــ دختر و همسر گالیمار ــ و همچنین سگ شان در یک سانحه ی هولناک جان باخت. عموماً مرگ آلبر کامو را تصادف تلقی می کنند، اما جووانی کاتلّلی به شواهدی دست یافته که نشان می دهد ممکن است کامو به قتل رسیده باشد. کاتلّلی پس از سال ها تحقیقِ دقیق نشان می دهد که چرا سران اتحاد جماهیر شوروی سرسختانه در پی حذف آلبر کامو بوده اند. او پرسش های مهمی مطرح می کند که ممکن است پس از سال ها معمای مرگ نویسنده ی شهیر قرن بیستم را روشن کند: مأموران کاگ ب چطور از بازگشت کامو و هم سفرهایش باخبر شدند؟ تلفن کامو به منشی اش شنود شده بود یا ماریا کاسارس، معشوقه ی ابدی اش، با بی احتیاطی مرگ او را رقم زد؟ آیا کامو از مرگ خود خبر داشت که در نامه اش به کاسارس قول داد که شب چهارم ژانویه سر وقت به شام برسد، «مگر این که در جاده اتفاقی بیفتد؟»
آلبر کامو مردی بود آزاد و سرکش و خطرناک. خطرناک برای قدرت، برای هر قدرتی که او نزدیکی ذاتی آن به استبداد و افراط کاری و بیدادگری را افشا می کرد. خطرناک برای وجدان های گناهکارِ فرانسوی ها و شورشیان الجزایری و همدستان سابق نازی ها در جنگ جهانی دوّم و استالینیست ها؛ خطرناک برای اخلاق بورژوایی و برای جامعه ی روشنفکری. خطرناک بود چرا که می توانست همه چیز را تنها از دریچه ی ذهن انتقادی و صداقت راسخ و عشق مطلقش به انسان و کل زندگی ببیند. بسیار بودند آن هایی که از مرگ و سکوت ابدی اش سود می بردند: ملّی گرایان فرانسوی که تمایلی به استقلال الجزایر نداشتند؛ افراطیون الجزایری که از میانه روی اش نسبت به سرنوشتِ فرانسوی های الجزایری تبار در صورت استقلال آزرده بودند؛ نیروهای ارتجاعی که در وجود او قهرمانِ مقاومت و چپ گرایی را می دیدند؛ استالینیست ها و اتحاد جماهیر شوروی که یورش خشونت بارشان به مجارستان سبب شده بود که او با شهامتی استثنایی به سمت شان یورش ببرد؛ دیکتاتورِ فاشیست اسپانیا که کامو با نقش آفرینی ها و سخنرانی های عمومی اش به مخالفت با او برمی خاست و همه جا رسوایش می کرد تا غرب حضورش را در نهادهای بین المللی نپذیرد. همواره دشوار بوده باور این که مرگ کامو نتیجه ی ساده ی یک سانحه ی رانندگی معمولی بوده باشد. دست تقدیر تصادفاً علیه یک مرد توطئه نمی کند: مردان دیگری به راحتی آب خوردن می توانند این کار را بکنند.
اکنون نشانه ای از نُه توی جریان تاریک زمان سر برآورده است. سرنخی دقیق که یک اسم و یک دستور و اراده ی ارتکاب قتل را نشان می دهد: شاید واقعاً کسی برای پایان زندگی آلبر کامو تصمیم گرفت.
وظیفه ی ما در قبال صراحت این سرنخ این است که تجسس کنیم تا آن چه رخ داده نه تنها به دستِ فراموشی سپرده نشود بلکه اکنون در زیرِ نور کامل تحقیقی تاریخی روشن شود تا آیندگان در جریان حقیقت سراپا عریان حوادث قرار بگیرند و به درکی روشن و قطعی دست یابند. در جریان تحقیقِ ما انبوهی از شخصیت های ادبی و انسانی و بازیگران اصلیِ واقعی و زنده ظاهر می شوند که خط سیر زندگی شان اغلب پیش بینی ناپذیر امّا همواره ثمربخش و گاه سرنوشت ساز با روزگار کامو تلاقی کرده است. این بازیگران اصلی در پراگ و مسکو عمر گذراندند. آن ها یان زابرانا و ماری زابرانووا و بوریس پاسترناک هستند. از پاریس و البتّه از پراگ و مسکو می شود به حقیقتِ سرنوشت آلبر کامو دست یافت.

مروری بر كتاب «مرگ كامو»

جووانی کاتلّلی متخصص اروپای شرقی و رمان نویس و استاد دانشگاه، «كامو باید بمیرد» را در سال 2013 در ایتالیا منتشر كرد. انگیزه ی انتشار این اثر تحقیقات جووانی کاتلّلی در زمینه ی حقایق مرگ كامو بود. جرقه ی این تحقیقات با مطالعه ی خاطرات یان زابرانا زده شد كه پس از مرگ شاعرِ چك منتشر شده بود. به گفته ی کاتلّلی، در نسخه ی اصلی این كتاب به زبان چكی كه بیش از هزار صفحه است، بخشی وجود دارد كه به ایتالیایی ترجمه نشده و از ملاقات زابرانا با مردی روس نزدیك به كا گ ب گفته است كه از راز مرگ جوان ترین برنده ی نوبل ادبی (سال 1957 در 44 سالگی) پرده برمی دارد. کاتلّلی كه پیش از این در سال 2011 فرضیه ی قتل كامو را در روزنامه ی كوریه را دلّا سرا مطرح كرده بود، در كتابش به بررسی دقیق تر و مستندتر این موضوع پرداخته است. بخش هایی از این كتاب كه ویراست جدید آن در سال 2019 و با عنوان «مرگ كامو» در انتشارات بَلان فرانسه منتشر شد، به بررسی روابط اتحاد جماهیر شوروی با فرانسه ی عصرِ كامو می پردازد و نشان می دهد كه چگونه سرویس های جاسوسی شوروی سال ها برای حذف آلبر كامو برنامه ریزی كردند و درنهایت با رضایت ضمنی سازمان های مخفی فرانسوی، طرحشان را با موفقیت كامل پیش بردند. کاتلّلی پای برخی چهره های مشهور را نیز به میان می كشد و از آن ها به عنوان كسانی یاد می كند كه پیش و حین و پس از مرگ كامو به ایفای نقش پرداختند. علاوه بر این، کاتلّلی در نسخه ی فرانسوی كتاب پیوستی گنجانده كه روایت چهره های سرشناسی همچون ژاك وِرژس را از مرگ كامو نقل كرده است. مرگ كامو كه در فرانسه و آرژانتین و ایتالیا منتشر شده، بحث های بسیاری را در رسانه های مختلف به راه انداخته و چهره های سرشناسی به تمجید آن پرداخته اند. یكی از آن ها پل استر آمریكایی است: «نتیجه ای هولناك است، اما باید گفت پس از هضم شواهدی كه کاتلّلی ارائه می دهد، سخت است كه حق را به او ندهیم. بنابراین این "سانحه ی رانندگی" حالا بایست در زمره ی "قتل های سیاسی" طبقه بندی شود. صدای آلبر كامو در 46 سالگی خفه شده است.» با این حال فرضیه ی کاتلّلی مخالفانی هم داشته است. مثلاً آلیسون فینچ استاد ادبیات فرانسه ی دانشگاه كمبریج: «از جمله طرفداران نظریه ی قتل كامو: یك نویسنده و فیلم نامه نویسِ بسیار خیال پرداز (پل استر)، یك نویسنده و مترجم كه رژیم كمونیستی آزارش داده بوده و حق دارد از سران شوروی متنفر باشد (یان زابرانا) و بالاخره ژاك وِرژس، وكیل بحث برانگیزی كه البته از مبارزان استقلال الجزایر كه به دست فرانسوی ها شكنجه شده بود دفاع كرد، اما شهرتش بیش از هر چیز بابت دفاعیه های جنجالی اش است. گرچه او وكالتش را كرده، می توان گفت كه بیش تر فعال مدنی است تا مفسری قابل اعتماد.» فینچ همچنین به هم دستی فرانسوی ها در قتل كامو به دیده ی تردید می نگرد: «این حرف یعنی قتل در سطوح بالای حكومت و به وسیله ی شخص شارل دوگل تایید شده بود. من نمی توانم چنین چیزی را باور كنم. خودِ دوگل نویسنده ای تمام عیار بود و احترام زیادی برای روشنفكران فرانسه قائل بود. از جمله آن هایی كه با او سر سازش نداشتند.» میشل اُنفره فیلسوف فرانسوی نیز كه اخیراً زندگی نامه ای راجع به كامو منتشر كرده، گرچه اثر کاتلّلی را جذاب و حاصل كار تحقیقاتی دقیقی می داند، توضیحاتی ارائه می دهد: «كا گ ب از راه های دیگری می توانست از شر آلبر كامو خلاص شود. روزِ حادثه كامو می بایست با قطار به پاریس برمی گشت. حتی بلیت هم خریده بود، اما لحظه ی آخر تصمیم گرفت كه با میشل گالیمار همسفر شود. وانگهی اتومبیل هم متعلق به گالیمار بود. بله، شوروی های قصد داشتند كلك كامو را بكنند، شكی در آن نیست، اما نه این طوری.»
وویتیخ ریپكا از مؤسسه ی مطالعات رژیم های توتالیتر پراگ هم محتاطانه درباره ی فرضیه ی کاتلّلی اظهارنظر می كند: «البته این نظریه احتمالاً اثبات شدنی نیست... همه ی چیزهای جالبی كه پلیس مخفی كمونیست چك پیدا می كرد و سران شوروی می خواستند، مستقیماً از مسكو سردرمی آورد. روس ها به كسی اجازه نمی دهند كه پا تو كفششان كند.»
بااین حال باید اعتراف كرد پس از مطالعه ی كتاب مرگ كامو دیگر نمی توان به مرگ كامو به چشم یك سانحه ی رانندگی ساده نگاه كرد. بی شك هیچ كس بهتر از خودِ جووانی کاتلّلی نمی تواند درباره ی محتوای اثرش توضیح بدهد. به همین دلیل می توانید در پایان كتاب ترجمه ی گفت وگویی با کاتلّلی را بخوانید كه درباره ی تمام آن چه دست به دست هم داد تا منجر به نوشتن كتاب مرگ كامو شود، بیش تر بدانید.
كتاب «مرگ كامو» نوشته ی جووانی کاتلّلی با ترجمه ی ابوالفضل الله دادی از تازه های انتشارات فرهنگ نشر نو در سال 1401 (با همكاری نشر آسیم) است.

شناسنامه کتاب مرگ کامو

• نویسنده: جووانی کاتللی
• مترجم: ابوالفضل الله دادی
• زبان: فارسی
• ناشر چاپی: فرهنگ نشر نو
• تعداد صفحات: 175
• موضوع کتاب:کتاب های داستان و رمان خارجی
• نسخه الکترونیکی:ندارد
• نسخه صوتی : ندارد

امیدوارم از محتوای معرفی کتاب نهایت لذت را برده باشید و برای کسانی که کتاب دوست هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش فرهنگ و هنر ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم.

معرفی کتاب مرگی بسیار آرام اثر سیمون دوبووار