اخبار مربوط به آلودگی هوا در طول سالیان گذشته همواره با زندگی ما ایرانی ها عجین بوده و به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی ما در فصول سرد سال تبدیل شده است.
تقریبا همه از پیامد های آلاینده های محیطی برای سلامت بدن آگاه هستیم و بعضا دچار بیماری های ناشی از این آلودگی ها نیز شده ایم. اما به صورت کلی باید گفت پیامد های آلودگی هوا برای سلامت، شامل بیماری های برگشت پذیری هم چون خارش گلو، سردرد، سرگیجه و سوزش چشم و تاری دید است که در این مطلب به طور ویژه به تاثیر این آلاینده های محیطی روی چشم ها و بینایی فرد پرداخته ایم.
چشم عضوی ظریف است که در معرض هوا قرار دارد. بنابراین، نسبت به سایر قسمت های بدن مستعد ابتلا به عفونت است. اما واکنش چشم به آلاینده های موجود در هوا از تحریک بسیار جزئی تا شدید و درد مزمن متغیر است. حتی با استفاده از لنزهای تماسی، چشم هنوز به چنین اثراتی بسیار حساس است.
شدت مشکلات چشمی ناشی از آلودگی هوا به سطح هیدروکربن ها و اکسیدهای نیتروژن موجود در هوا بستگی دارد. هیدروکربن هایی که به ویژه باعث تحریک چشم می شوند عبارتند از الفین های C4 و C5.
مه دود چیست و چه تاثیری بر سلامتی دارد؟
مه دود یک لایه ضخیم از هوا است که وقتی آلودگی زیاد باشد در نزدیکی زمین تشکیل می شود. مه دود یک پدیده رایج در شهرهایی با ترافیک سنگین است. مه دود زمانی تشکیل می شود که نور خورشید با گازهای پایین اتمسفر واکنش نشان می دهد. برخی از افراد به اثرات مه دود حساس تر هستند، مانند کسانی که مشکلات قلبی یا ریوی دارند. اولین علامت مشکلات سلامتی ناشی از مه دود، تحریک بینی، گلو، ریه ها و چشم ها است. در برخی موارد، تنفس و سیستم تنفسی نیز تحت تأثیر قرار می گیرد.
این آلودگی شدید به صورت مه روی چشم ها اثر می گذارد و باعث ایجاد حساسیت و آسیب می شود. هوای آلوده و بی کیفیت حاوی گازهای مضری مانند مونوکسید کربن، دی اکسید نیتروژن و ذرات درشت گرد و غبار است که باعث قرمزی و آبریزش چشم و آلرژی های مختلف چشمی در بسیاری از افراد می شود.
تاثیر آلاینده های هوا روی چشم های انسان
از جمله واکنش های چشم در برابر هوای آلوده می توان به عارضه های ناپایداری همچون خارش و سوزش یا مشکلات جدی تر همانند حساسیت شدید، آب مروارید و حتی سرطان اشاره کرد. موارد زیر نیز از دیگر مشکلات رایج هوای ناپاک هستند:
- قرمزی چشم ها
- سوزش
- آب ریزش چشم ها
- ترشحات طنابی چشم
- خارش
- خشکی و حس سوزن سوزن شدن چشم
- تاری دید و مشکلات بینایی، آب آمدن و خارش
سندروم خشکی چشم
سندروم خشکی چشم به دلیل کاهش یا فقدان اشک و همچنین کاهش رطوبت سطح چشم، پدیدار می شود.یکی از رایج ترین مشکلات چشم در برابر آلودگی هوا، خشکی چشم است. این عارضه به خصوص در شهرهایی مثل تهران یا پکن رواج زیادی دارد. کارشناسان دلیل این امر را کاهش رطوبت هوا می دانند.
سندروم خشکی چشم به دلیل کاهش یا فقدان اشک و همچنین کاهش رطوبت سطح چشم، پدیدار می شود. از نشانه های آن نیز باید به احساس خشکی، سوزش، خراشیدگی و کاهش دید موقتی اشاره کرد. خوب است بدانید که اشک از سه لایه چربی، ترشحات غدد اشکی و موکوس (mucus) تشکیل شده است. چربی موجود در آن از تبخیر سریع مایعات جلوگیری می کند. بنابراین، در صورت عدم ترشح اشک، چشم ها خشک شده و دچار خارش می شوند.
حساسیت چشمی
وقتی اشک چشم با ذرات معلق و آلاینده های هوا مخلوط می شود، این مواد باعث بروز حساسیت و التهابات حساسیتی چشم می شوند. نشانه های حساسیت چشمی، شامل سرخی و سوزش، ریزش اشک و احساس جسم خارجی در چشم است. این بیماری سبب کاهش توجه و تمرکز بینایی می شود به طوری که فرد نمی تواند دید کاملی داشته باشد.
چگونه می توان مضرات هوای ناسالم بر روی چشم ها را کاهش داد؟
بسیار غیرواقعی است اگر بگوییم که در معرض هوای آلوده قرار نگیرید، زیرا زندگی شهری با این مشکل عجین شده است. اما می توانید با برخی تمهیدات از اثرات آلاینده ها بر روی چشم های خود بکاهید.
- مرطوب نگه داشتن چشم: ساده ترین و اصلی ترین کاری که می توانید انجام دهید، مرطوب نگه داشتن چشم هاست. برای اینکه چشم ها همیشه مرطوب باشند و بتوانند اشک تولید کنند، باید رطوبت بدن خود را حفط کنید که راهکار آن، مصرف زیاد مایعات است. به توصیه کارشناسان، بهتر است روزانه ۸ لیوان آب بنوشید. یا با مصرف میوه ها و سبزیجاتی همانند هندوانه، اسفناج، کاهو و خیار که حاوی مقادیر زیادی آب هستند، این کمبود را جبران کنید.
- استفاده از عینک آفتابی: روش دیگر استفاده همیشگی از عینک آفتابی است. این عینک ها فقط جنبه زیبایی ندارند، بلکه از ورود گردوغبار، آشغال و خاک به درون چشم ها به ویژه در روزهایی که باد می وزد، جلوگیری می کند.
- افزایش رطوبت داخل خانه: از دیگر راهکارهای مناسب برای حفاظت از چشم در برابر اثرات منفی آلودگی هوا باید به افزایش میزان رطوبت داخلی خانه اشاره کرد. اگر حتی هوای بیرون از خانه خشک و کثیف است، شما می توانید فضای داخلی خانه را مرطوب کنید. برای این منظور می توانید از دستگاه های رطوبت ساز، بخورهای سرد یا گرم و یا حتی از روش های سنتی همچون قرار دادن قابلمه پر از آب روی اجاق گاز بهره بگیرید. رطوبت زیاد به پاکسازی سینوس ها نیز کمک می کند.
- پرهیز از دست زدن به چشم: قانون طلایی دیگری که در این رابطه می توان گفت این است که از مالیدن چشم ها خودداری کنید. این حرکت یک واکنش طبیعی است که فرد هنگام تحریک چشم ها با انگشتان یا دست آن ها را می مالد. اما باید بدانید که این کار موجب انتقال آلودگی میکروبی از طریق دست ها به چشم خواهد شد. حتی ممکن است موجب آسیب دیدن قرنیه یا ایجاد آستیگماتیسم شود.
- رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی سالم داشته باشید. مصرف اسیدهای چرب امگا 3، سبزیجات برگدار، هویج، اسفناج، بادام و گردو، انواع توت ها و ماهی برای حفظ سلامت چشم در روزهای آلوده بسیار مفید است.
- خودداری از آرایش چشم: رژیم غذایی سالم داشته باشید. مصرف اسیدهای چرب امگا 3، سبزیجات برگدار، هویج، اسفناج، بادام و گردو، انواع توت ها و ماهی برای حفظ سلامت چشم در روزهای آلوده بسیار مفید است.
- استفاده کمتر از رایانه و موبایل: کمتر از رایانه، تبلت و تلفن همراه (به دلیل نور آبی) استفاده کنید و بین کار با این ابزارها استراحت کنید تا چشمانتان کمتر خشک و خسته شود.
- شستشوی مرتب چشم: به طور مرتب صورت و چشم های خودتان را با آب ملایم، صابون یا شامپو (بچه) بشویید. در روزهایی که آلودگی هوا افزایش می یابد شست و شوی چشم ها و پلک ها را به دفعات تکرار کنید تا از بروز مشکلات چشمی پیشگیری شود.
- خودداری از کشیدن قلیان و سیگار: یکی از خطرناک ترین کار ها در این زمان مصرف سیگار و یا استفاده از قلیان است، زیرا دود ناشی از مصرف آن ها سبب خشک شدن چشم و تحریک آن می شود.
سپس می توانید از ترفندهای زیر هم کمک بگیرید:
- کمپرس آب سرد روی چشم های بسته
- استفاده مداوم از قطره های استریل چشمی
- خودداری از پاشیدن مستقیم آب به درون چشم های باز
- عدم استفاده از لنز چشمی و مواد آرایشی
برای درمان خشکی چشم ها نیز می توانید از اشک مصنوعی استفاده کنید. البته پیش از خرید این دارو بهتر است با پزشک متخصص چشم در مورد گزینه مناسب برای چشم های خود مشورت بگیرید. همچنین، در چنین مواقعی پمادهایی نیز توصیه می شوند که خاصیت درمانی گوناگونی دارند. نمونه هایی که رطوبت بیشتری در چشم ایجاد می کنند را می توانید شب پیش از خواب درون چشم ها بچکانید تا صبح بماند.
در صورتی که خارش و ناراحتی چشمتان ادامه پیدا کرد به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید.
دلایل زیاد شدن آکنه در تابستان و راهکارهایی برای پیشگیری از آن
