نیتروفورانتوئین Nitrofurantoin دارویی است که در دسته داروهای نیتروفوران و آنتی بیوتیک قرار دارد. این دارو با نام های تجاری متفاوتی در بازار موجود می باشد؛ از جمله نام های تجاری نیتروفورانتوئین ماکروبید (Macrobid) ، ماکرودنتین(Macrodantin)، نیتروفان (Nitrofan) و فورادانتین(Furadantin) می باشد. هر دارویی نیمه عمر خاص خود را دارد و داروسازان نیمه عمر این دارو را حدود ۲۰ دقیقه بیان کرده اند. برخی از داروها هستند که از راه ادرار بدون هیچ گونه تغییری دفع می شوند که نیتروفورانتوئین نیز جز این دسته می باشد و حدود ۳۰ تا ۵۰درصدش به این روش دفع می شود. پزشکان از این دارو برای درمان عفونت بخصوص عفونت های مجاری ادراری و برای جلوگیری از رشد باکتری ها استفاده می کنند و باید بدانید که استفاده از این دارو برای عفونت های ویروسی کارساز نمی باشد. نحوه اثر نیتروفورانتوئین به این صورت می باشد که می تواند در سیستم آنزیمی باکتری مداخله ایجاد کند و بیشترین فعالیت این دارو در PH اسیدی می باشد. این دارو در بازار به شکل قرص روکشدار و سوسپانسیون خوراکی در دوزهای مختلف وجود دارد.
مقدار مصرف نیتروفورانتوئین
- بالغین و کودکان بالای 12 سال: 50 تا 100 میلی گرم از دارو هر 6 ساعت ( 4 بار در روز ) از راه خوراکی مصرف می شود.
- کودکان 1 ماه تا 12 سال: روزانه 5 تا 7 میلی گرم بر کیلوگرم از دارو هر 6 ساعت ( 4 بار در روز ) از راه خوراکی مصرف می شود.
مکانیسم اثر نیتروفورانتوئین
داروی نیتروفورانتوئین مکانیسم غیرمعمولی در بین آنتی باکتری ها دارد. نیتروفورانتوئین توسط ریبوفلاوون های باکتری به واسطه های واکنشگری احیا می شود که پروتئین های روبوزومی باکتری و سایر ماکرومولکول ها را غیرفعال می کند. به دنبال این عمل، پروسه های بیوشیمیایی حیاتی سنتز پروتئین، متابولیسم هوازی انرژی، سنتز DNA و RNA و سنتز دیواره سلولی متوقف می شود. نیتروفورانتوئین در دوزهای درمانی یک باکتروسید است. گستردگی فعالیت این دارو می تواند عدم مقاومت باکتری نسبت به نیتروفورانتوئین را توضیح دهد، چرا که نیازمند جهش های متعدد و همزمان در ماکرومولکول ها بوده که این امر میتواند برای باکتری کشنده باشد.
فارماکوکینتیک نیتروفورانتوئین
نحوه استفاده از داروی نیتروفورانتوئین
استفاده از این دارو برای نوزادان بخصوص نوزادان زیر ۱ ماه به هیچ عنوان توصیه نمی شود. مصرف این دارو در تمامی رده های سنی باید با تجویز و مشورت پزشک صورت بگیرد و از تجویزهای خودسرانه بپرهیزید. نحوه مصرف این دارو بستگی به تجویز پزشک شما دارد اما توصیه برای افراد بالغ و سنین بالای ۱۲ سال به این صورت می باشد که شما می توانید حدودا ۴ بار در روز یا به عبارتی هر ۶ ساعت در طول شبانه روز از این دارو به شکل خوراکی و به مقدار ۵۰ تا ۱۰۰ میلی گرم استفاده کنید. اما برای افرادی که سنشان بین ۱ ماه تا ۱۲ سال می باشد توصیه می شود فقط مقدار ۵ تا ۷ میلی گرم در طول شبانه روز مصرف کنند و فراموش نکنید که زمان مصرف این افراد نیز مانند افراد بزرگسال ۴ بار در طول شبانه روز می باشد. فراموش نکنید که می توانید این دارو را در شیر یا آبمیوه مخلوط کرده و مصرف کنید.
نکات با اهمیت استفاده از داروی نیتروفورانتوئین
- در افرادی که نارسایی کلیوی دارند، سطح ادراری دارو برای عملکرد ضد باکتریایی در عفونت های ادراری، کافی نیست و میزان زیاد دارو در خون آنها ممکن است باعث مسمومیت شود. بنابراین تجویز نیتروفورانتوئین در بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی شدید، ممنوع است.
- بی اشتهایی، تهوع و استفراغ، عوارض جانبی اصلی نیتروفورانتوئین هستند.
- در افرادی که فاویسم دارند به علت کمبود آنزیم گلوکز 6-فسفات دهیدروژناز یا G6PD، بدنبال مصرف این دارو ممکن است نوروپاتی و کم خونی همولیتیک اتفاق بیفتد.
عوارض و موارد منع مصرف نیتروفورانتوئین
