داروی دروپردول که با نام انگلیسی deropridol شناخته می شود، در دسته داروهای آرامبخش و اعصاب قرار می گیرد. این دارو همچنین به عنوان یک ضد تهوع نیز شناخته می شود. در شرایطی که تهوع بیمار به دلایلی چون اقدامات جراحی و استفاده از ماده ی بیهوشی باشد، داروی دروپردول تجویز خواهد شد. دروپردول را نسل اول داروهای ضد روان پریشی می دانند. گاهی اوقات این دارو برای بیمارانی که در حال شیمی درمانی بوده و دچار تهوع می شوند نیز تجویز می شود. دروپردول سبب عدم ترشح دوپامین در مغز شده و از این طریق جلوی تهوع را می گیرد. در پی این اتفاق، اتساع عروق محیطی نیز رخ داده و ترشح اپی نفرین کنترل خواهد شد. دروپردول با مجموعه اقداماتی که در این زمینه انجام می دهد، سبب کاهش فشار خون می شود. همین موضوع می تواند فشار شریان ریوی را نیز کم کرده و سبب تنفس آرام تر شود. لازم است بدانید که دروپردول به شکل دارویی آمپول در داروخانه ها به فروش می رسد.
میزان مصرف داروی دروپردول
- نگهدارى بیهوشی
- بالغین: ۲۷۵/۰ـ۲۲/۰ mg/kg وریدى یا عضلانى با دوز نگهدارندۀ ۵/۲ـ۲۵/۱ mg.
- بچه هاى 12-2 سال: کودکان ۱۶۵/۰ـ۰۸۸/۰ mg/kg از راه عضلانى یا وریدی.
- پیش داروى بیهوشی
- بالغین: عضلانى یا وریدى۱۰ـ۵/۲ mg که ۱ـ۵/۰ ساعت قبل از عمل داده می شود.
- بچه هاى 12-2 سال: ۱۶۵/۰ـ۰۸۸/۰ mg/kg عضلانى یا وریدى ۱ـ۵/۰ساعت قبل از عمل.
مکانیزم اثر داروی دروپردول
مکانیسم اثر دقیق دروپردول شناخته شده نیست اگرچه موجب سرکوب سیستم عصبی مرکزی در نواحی ساب کورتیکول مغزی، مغز میانی، ساختار شبکه ای ساقه مغز و در سیستم خارج هرمی موجب آنتاگونیزه کردن گلوتامیک اسید می شود. همچنین موجب مهار گیرنده های کاتکول آمینی و مهار بازجذب نوروترنسمیترها می شود و فعالیت آنتی دوپامینرژیکی مرکزی قوی و آنتی کولینرژیکی مرکزی ضعیفی دارد. همچنین می تواند موجب بلاک گانگلیونی و کاهش پاسخ محرک شود. فعالیت اصلی آن به خاطر آنتاگونیزه کردن قوی گیرنده های دوپامینی است و کمی اثر آنتاگونیزه کننده گیرنده های آدرنرژیک آلفا-1 دارد.
اثر فارماکوکینتیک داروی دروپردول
دروپردول اثر آرام بخشی و خواب آوری دارد. موجب کاهش اضطراب و بی اعتنایی روانی و بی تفاوتی همراه با بقای رفلکس ها می شود. موجب کاهش تهوع و استفراغ در فرآیند جراحی و پس از عمل می شود. دروپردول اثر سایر سرکوب کننده های سیستم عصبی مرکزی را تقویت می کند. موجب مهار خفیف آلفا آدرنرژیک، اتساع عروق محیطی و کاهش اثر اپی نفرین می شود. می تواند موجب افت فشارخون و کاهش مقاومت عروق محیطی و کاهش فشارخون شریان ریوی شود. دروپردول می تواند شیوع آریتمی القا شده توسط اپی نفرین را کاهش دهد اما سایر آریتمی ها را پیشگیری نمی کند.
سخن آخر
برخی تصور می کنند از آنجا که دروپردول برای کاهش تهوع مناسب است، می توانند آن را بدون نسخه تهیه کنند. اما آمپول دروپردول یکی از انواع آمپول های آرامبخش عضلانی است. طبق بخشنامه وزارت بهداشت، داروهای آرامبخش به دلیل اینکه عوارض خطرناکی به دنبال دارند، نباید بدون نسخه به فروش برسند.