مترونیدازول (به انگلیسی: Metronidazole) که تحت نام تجاری فلاجیل (به انگلیسی: Flagyl) و دیگر نام ها به فروش می رسد، یک داروی آنتی بیوتیک برای باکتری های بی هوازی و یک ضد انگل است. از این دارو به تنهایی یا در کنار سایر آنتی بیوتیک ها برای درمان بیماری التهابی لگن، التهاب درون شامه قلب و واژینوز باکتریال استفاده می شود. مترونیدازول همچنین برای درمان بیماری کرم گینه، بیماری انگلی ژیاردیاز، تریکومونیازیس، آمیبیاز موثر است. چنانچه ونکومایسین یا فیداکسومایسین (Fidaxomicin) موجود نباشد، این دارو یکی از انتخاب ها برای درمان ملایم انتروکولیت با غشای کاذب است. این دارو به صورت خوراکی، پماد یا تزریقی وجود دارد.
مکانیزم اثر مترونیدازول
مترونیدازول پس از جذب توسط میکروارگانیسم ها، ساخت نوکلئیک اسید را در سلول های آمیب، باکتری و تریکوموناس مهار کرده و تحت واکنش های درون سلولی احیا شده و به متابولیت های سمی تبدیل می گردد. متابولیت های مترونیدازول سبب آسیب دی-ان-آی DNA سلولی و مرگ سلولی می شوند. از آنجا که واکنش های احیای مربوط به تولید این متابولیت ها تنها در سلول های بی هوازی رخ می دهند، سلول های انسان و باکتری های هوازی تا حد زیادی از آسیب مصونند.
اثر فارماکوکنتیک مترونیدازول
این دارو از راه خوراکی به خوبی جذب می شود و در اغلب مایعات و ترشحات بدن منتشر می شود. غلظت سرمی دارو 2-1 ساعت پس از مصرف خوراکی به اوج خود می رسد. نیمه عمر مترونیدازول در بزرگسالان 12-6 ساعت است که در صورت عیب کار کبد به 29-10 ساعت افزایش می یابد. دفع این دارو عمدتاً کلیوی است و تا 15 در صد از دارو ممکن است از راه مدفوع دفع شود. 20% از دارو بعد از مصرف واژینال به صورت سیستمیک جذب می شود.
اثر فارماکودینامیک مترونیدازول
مترونیدازول آمبیازیس، تریکومونیازیس و ژیاردیازیس را درمان می کند و فعالیت های ضد باکتری و ضد پروتوزوآیی دارد. مترونیدازول یک درمان موثر برای برخی از عفونت های باکتریایی بی هوازی است. عملکردهای قابل توجهی را در برابر بی هوازی های اختیاری یا هوازی های اجباری نشان می دهد.
کاهش گروه نیترو مترونیدازول توسط ارگانیسم های بی هوازی احتمالاً مسئول اثرات سیتوتوکسیک ضد میکروبی دارو است که باعث آسیب رشته DNA به میکروب ها می شود. آگاهی از خطر نوروپاتی محیطی و تشنج همراه با مترونیدازول مهم است، به ویژه در دوزهای بالاتر. در صورت بروز تشنج یا بی حسی اندام، سریعاً دارو را قطع کنید. مشخص شده است که مترونیدازول در موش و موش صحرایی سرطان زا است. ارتباط این اثر در انسان ناشناخته است. توصیه می شود فقط در صورت لزوم بالینی و فقط در موارد مصرف آن، مترونیدازول تجویز شود.
میزان مصرف مترونیدازول
- قبل از شروع درمان با داروی مترونیدازول، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید. همچنین اگر در رابطه با مصرف آن با سؤالاتی روبرو هستید با پزشک خود مشورت نمایید.
- دوز و مقدار داروی مترونیدازول، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید.
- داروی مترونیدازول برای وضعیت فعلی بیماری شما تجویز شده است به طور خودسرانه برای درمان عفونت های دیگر از آن استفاده نکنید.
نکته: موارد مطرح شده در این مقاله در مورد مصرف مترونیدازول، عوارض جانبی و تداخلات داروئی مترونیدازول با داروهای دیگر صرفاً جهت اطلاع و افزایش آگاهی شما بوده و قبل از تهیه و مصرف دارو حتماً با یک پزشک یا دکتر داروساز مشورت نمائید.