میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر داروی زالکوری

کریزوتینیب (Crizotinib) با نام تجاری زالکوری (Xalkori) یک داروی ضد سرطان می باشد که از رشد و گسترش سلول های سرطانی در بدن جلوگیری می کند. این دارو برای درمان انواع خاصی از سرطان ریه و سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) که به سایر نقاط بدن گسترش یافته استفاده می شود.

کریزوتینیب متعلق به داروهای مهار کننده کیناز است که برای درمان سرطان ریه استفاده می شود. این دارو با کاهش یا توقف رشد سلول های سرطانی ریه کار می کند.

اطلاعات مهم در مورد داروی زالکوری

مصرف این دارو می تواند مشکلات جدی را در قلب یا کبد ایجاد کند. درصورتی که دچار سردرد با درد قفسه سینه و سرگیجه شدید، ضربان قلب سریع و یا تپش قلب، درد بیش ازحد معده، ادرار تیره رنگ، مدفوع رنگ خاکستری رنگ یا زردی (زرد شدن پوست یا چشم ها) شدید، به پزشک خود مراجعه کنید.

اگر باردار هستید داروی زالکوری را استفاده نکنید. این دارو ممکن است به جنین آسیب برساند. در هنگام استفاده از این دارو و حداقل تا ۳ ماه پس از پایان درمان خود، فارغ از اینکه آیا شما یک مرد یا یک زن هستید، از روش مؤثر پیشگیری از بارداری استفاده کنید.

قبل از اینکه این دارو را مصرف کنید، اگر بیماری کبدی یا کلیوی، اختلال ریتم قلب، عدم تعادل الکترولیتی (مانند سطوح پایین پتاسیمیا منیزیمدر خون شما) یا سابقه شخصی یا خانوادگی سندرم طولانی QT دارید، در این زمینه به پزشک خود اطلاع دهید.

مکانیسم اثر داروی زالکوری

زالکوری یا کریزوتینیب یک مهار کننده گیرنده تیروزین کیناز است. به طور اختصاصی تر لنفوم کیناز آناپلاستیک (ALK)، گیرنده فاکتور رشد هپاتوسیت (HGFR، c-MET) و گیرنده d'Origine Nantais (RON) را مهار می کند. ناهنجاری های ژن ALK ناشی از جهش یا ترانس لوکیشن می تواند منجر به بیان پروتئین های همجوشی انکوژن شود. بیماران مبتلا به NSCLC، ژن EML4-ALK دارند. کریزوتینیب تیروزین کیناز ALK را مهار می کند که در نهایت منجر به کاهش تکثیر سلول هایی که جهش ژنتیکی و بقای تومور را دارند می شود.

فارماکوکینتیک

فراهمی زیستی: 43٪ (میانگین)

زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی: 4-6 ساعت

اتصال به پروتئین: 91٪ پروتئین های پلاسمای انسان، مستقل از غلظت دارو

حجم توزیع: 1772 لیتر، بعد از دوز 50 میلی گرم وریدی، نشان دهنده توزیع گسترده ای در بافت ها از پلاسما است.

سوبسترا و مهار کننده P-gp

متابولیسم

غالبا توسط CYP3A4 / 5 متابولیزه می شود.

مهار کننده وابسته به زمان CYP3A

مسیرهای متابولیک اولیه در انسان، اکسیداسیون حلقه پیپریدین به کریزوتینیب لاکتام و اُ دآلکیلاسیون ، و سپس کنژوگاسیون فاز 2 متابولیت های اُ دآلکیله بود.

نیمه عمر: 42 ساعت

کلیرانس کل بدن: 60 لیتر در ساعت (250 میلی گرم خوراکی هر 12 ساعت)؛ 100 لیتر ساعت در روز (250 میلی گرم خوراکی یک بار در روز)

دفع: مدفوع 63٪؛ ادرار 22٪

فارماکوژنومیکس

انتخاب بیمار برای درمان بر اساس حضور ژن فیوژن ALK است.

مقدار و روش درست مصرف دارو

قبل از شروع درمان با این دارو، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می کند تا اطلاعات دارویی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.

دوز و مقدار داروی کریزوتینیب از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک برایتان تجویز کرده است، استفاده نمایید. این دارو را همراه با غذا یا بدون غذا، سر یک ساعت مشخص بخورید.

این دارو را به طور منظم مصرف کنید و سعی کنید دوزی از دارو را از دست ندهید. دوز کریزوتینیب و دوره درمان با این دارو به وزن بیمار و میزان اثر بخشی آن برای بیمار بستگی دارد.

نکاتی که باید قبل از استفاده از این دارو بدانید

اگر به مصرف داروی زالکوری حساسیت دارید، نباید از این دارو استفاده کنید.

در این موارد برای اینکه مطمئن شوید مصرف این دارو برای شما ایمن است و خطری در پی ندارد، با پزشک مشورت کنید:

• بیماری کبدی یا کلیوی؛
• اختلال ریتم قلب؛
• عدم تعادل در الکترولیت های بدن (مانند سطوح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون شما)؛
• سابقه شخصی یا خانوادگی سندرم طولانی QT؛
• اگر داروهایی برای درمان بیماری های قلبی یا فشارخونمصرف می کنید.

فارغ از اینکه شما یک مرد یا یک زن هستید در صورت مصرف این دارو از یک روش مؤثر برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید. مصرف این دارو توسط والدین ممکن است موجب ایجاد نقص هایی در کودک شود.

اگر شما یک مرد هستید، اگر همسر شما قادر به باردارشدن باشد، از روش مؤثر پیشگیری از بارداری استفاده کنید. اگر استفاده کننده مرد قبل از بارداری همسرش از این دارو استفاده کند، جنین ممکن است صدمه ببیند. حداقل تا ۳ ماه پس از پایان درمان خود، از روش مؤثر پیشگیری از بارداری استفاده کنید.

درحالی که مادر یا پدر داروی زالکوری را مصرف می کند اگر بارداری رخ دهد، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

مشخص نیست که آیا این دارو می تواند از طریق شیر مادر به کودک شیرخوار انتقال یابد و ممکن است که به کودک آسیبی بزند یا نه. در هنگام مصرف این دارو، کودک شیرخوار خود را با شیر مادر بدون اطلاع به پزشک تغذیه نکنید.

نکات قابل توصیه

• به همه ی متخصصان مراقبت های سلامتی خود بگویید که این دارو را مصرف می کنید. این شامل پزشکان، پرستاران، داروسازان و دندانپزشکان شما می شود.
• اجتناب از رانندگی و انجام وظایف یا اقدامات دیگر که نیاز به هوشیاری و بینایی واضح دارد تا زمانی که متوجه شوید که دارو چگونه بر شما تاثیر می گذارد.
• برای کاهش احتمال سرگیجه یا غش کردن از جای خود آهسته بلند شوید.هنگام استفاده از پله مراقب باشید.
• اگر ناراحتی معده، استفراغ، اسهال، یا عدم گرسنگی دارید ، با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است راه هایی برای کاهش این عوارض وجود داشته باشد.
• تعداد گلبول های سفید کم با کریزوتینیب رخ داده است. این ممکن است باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت شود. در صورتی که علائم عفونت مثل تب، لرز و یا گلودرد دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
• ممکن است احتمال بیشتری برای عفونت داشته باشید. دست ها را اغلب بشویید. از افراد مبتلا به عفونت، سرماخوردگی یا آنفولانزا دور شوید.
• عملکرد خونی را طبق دستور پزشک بررسی کنید. با پزشک خود صحبت کنید.
• ممکن است قبل از شروع دارو و در هنگام مصرف آن، ECG را بررسی کنید. با پزشک خود صحبت کنید.
• طبق دستور پزشک فشار خون و ضربان قلب را بررسی کنید. با پزشک صحبت کنید.
• از گریپ فروت و آب گریپ فروت اجتناب کنید. [تداخلات دارویی با گریپ فروت]
• این دارو ممکن است بر میزان برخی داروها در بدن تاثیر بگذارد. اگر داروی دیگری مصرف می کنید، با پزشک خود صحبت کنید. در صورت مصرف کریزوتینیب با داروهای دیگر، ممکن است لازم باشد که عملکرد خونتان دقیق تر بررسی شود.
• نوعی ضربان قلب غیر طبیعی (فاصله QT طولانی مدت) با کریزوتینیب می تواند اتفاق بیفتد. اگر ضربان قلب سریع، ضربان قلب غیرعادی یا غش کردن داشتید فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
• این دارو ممکن است بر باروری تاثیر بگذارد. مشکلات باروری ممکن است منجر به عدم توانایی بارداری یا پدر شدن شود. با پزشک صحبت کنید.
• اگر شما یک مرد هستید و رابطه جنسی با زنانی دارید که می توانند باردار شوند، از باردارشدن او حین مصرف دارو و تا سه ماه پس از پایان درمان محافظت کنید. از روش های پیشگیری از بارداری مطمئن استفاده کنید.
• اگر شما یک مرد هستید و شریک جنسی شما در حین مصرف دارو و یا سه ماه پس از آخرین دوز باردار شد فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
• مصرف این دارو در بارداری میتواند موجب آسیب به کودک یا مرگ کودک شود.
• اگر قادر به باردار شدن هستید، قبل از شروع کریزوتینیب، یک آزمایش بارداری انجام خواهد شد تا نشان دهد که باردار نیستید. با پزشک خود صحبت کنید.
• در هنگام مصرف کریزوتینیب و تا 45 روز بعد از آخرین دوز، از روش های پیشگیری از بارداری مطمئن استفاده کنید.در صورت وقوع بارداری فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
• با غذا یا بدون غذا مصرف کنید.
• قرص را کامل ببلعید و از آسیب به آن خودداری کنید.
• برای به دست آوردن بیشترین اثر، دوزی را از دست ندهید.
• حتی با وجود احساس بهبودی مصرف دارو را طبق دستور پزشک ادامه دهید.
• اگر پس از مصرف یک دوز، استفراغ کردید دوز را تکرار نکنید.دوز بعدی را در زمان خودش مصرف کنید.
• دوز فراموش شده را به محض به یاد آوردن مصرف کنید.اگر کمتر از 6 ساعت تا دوز بعدی باقی مانده است از آن صرف نظر کنید.از دوبرابر کردن یا افزایش دوز خودداری کنید.

میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر داروی اپی پن