گلیکوپیرولات یا برمید گلیکوپیرونیوم متعلق به یک دسته از داروها به نام آنتی کولینرژیک است که همراه با داروهای دیگر، برای درمان نوع خاصی اززخم های گوارشی (زخم معده) استفاده می شود. این دارو ممکن است به کاهش درد معده و شکم کمک کند، اما برای درمان، جلوگیری از عود مجدد یا جلوگیری از دیگر مشکلات ناشی از زخم ها موثر نیست. گلیکوپیرولات با کاهش اسید معده به تسکین درد معده کمک می کند. همچنین حرکات طبیعی روده را تسریع می بخشد و ماهیچه های معده و روده را آرام می کند.گلیکوپیرولات یک آنتی موسکارین دارای آمین نوع چهار با آثار محیطی مشابه با آتروپین است. بعد از تجویز عضلانی شروع اثر طی ۱۵ تا ۳۰ دقیقه ظاهر می شود و آثار مهار عصب واگ ۲ تا ۳ ساعت دوام دارند و آثار ضد ترشح بزاق تا ۷ ساعت وجود دارند. در صورت تجویز وریدی شروع فعالیت طی یک دقیقه حاصل می شود. گلیکوپیرولات همانند آتروپین در اقدامات بیهوشی کاربرد دارد، همچنین در درمان هایپرهیدروزیس (تعریق بیش از اندازه) به شیوه یون بری ( وارد ساختن یون های نمک های محلول به درون بدن به کمک جریان الکتریکی«iontophoretic » ) و در درمان کمکی بیماری زخم معده کاربرد دارد.
موارد مصرف گلیکوپیرولات
کاهش ترشحات قبل از جراحی، برگرداندن مهار عصبی-عضلانی، بیماری اولسرپپتیک، سندرم رودۀ تحریک پذیر (IBS)
احتیاطات ویژه حین مصرف محلول خوراکی گلیکوپیرولات
بعضی دارو ها را نمی توان در بعضی از شرایط تجویز نمود و بعضی دارو ها نیز در صورتی که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می گردد؛ بنابراین بهتر است که قبل از مصرف دارو، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:
- اگر باردار یا شیرده هستید.
- در صورتی که به مشکل عضلانی مانند میاستنی گراویس مبتلا هستید.
- اگر بیماری چشمی گلوکوم دارید.
- اگر مشکلات ادراری (بزرگ شدن پروستات) دارید.
- اگر به بیماری کبدی یا کلیوی مبتلا هستید.
- در صورتی که انسداد دستگاه گوارش (معده یا روده) دارید.
- در صورتی که قبلاً به هر نوع دارویی حساسیت داشته اید.
- اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمامی داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویزشده است و چه بدون تجویز پزشک آن را مصرف می کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.
مکانیسم اثر گلیکوپیرولات
گلیکوپیرولات به طور رقابتی به گیرنده استیل کولین موسکارینی متصل می شود. مانند دیگر داروهای آنتی کولینرژیک (آنتی موسکارینی)، اثر استیل کولین بر روی ساختارهای عصب دهی شده توسط اعصاب کولینرژیک پست گانگلیونی و عضلات صافی که به استیل کولین پاسخ می دهند اما عصب دهی کولینرژیک ندارند را مهار می کند. این گیرنده های کولینرژیکی محیطی در سلول های افکتور اتونومیک عضله صاف، عضله قلبی، گره سینوآتریال، گره دهلیزی-بطنی، غدد برون ریز و به میزان محدود در گانگلیون های اتونومیک وجود دارد. بنابراین، حجم و اسیدیته آزاد ترشحات معده را کاهش می دهد و ترشحات زیاد حلق، نای و برونش را کنترل می کند.
فارماکودینامیک گلیکوپیرولات
گلیکوپیرولات ترشح اسید معده را کاهش می دهد. از این رو برای درمان زخم معده و روده کوچک در ترکیب با داروهای دیگر می توان از آن استفاده کرد. در بیهوشی، تزریق گلیکوپیرولات عملکرد آنتی موسکارینی قبل از جراحی دارد که باعث کاهش ترشحات بزاق، ترشح نای-برونش و حلق می شود و همچنین اسیدیته ترشحات معده را کاهش می دهد و رفلکس های مهاری واگ قلبی را در حین لوله گذاری مهار می کند.
فارماکوکینتیک گلیکوپیرولات
- شروع: 1 دقیقه (وریدی)؛ 15-30 دقیقه (عضلانی، زیرجلدی)
- مدت زمان: 2-3 ساعت (تزریقی، مهار واگ)؛ 7 ساعت (تزریقی، مهار ترشح بزاق)؛ 8-12 ساعت (خوراکی؛ اثرات آنتی کولینرژیک)
- زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی: 30-45 دقیقه
- به خاطر یونیزاسیون کامل از دستگاه گوارش به طور ناقص جذب می شود.
- حجم توزیع: 1.3-1.8 لیتر / کیلوگرم (کودکان)؛ 0.2-0.62 لیتر بر کیلوگرم (بزرگسالان)
- متابولیسم: متابولیت های گوناگون
- دفع: عمدتا به صورت داروی تغییرنیافته در مدفوع از طریق حذف صفراوی و ادرار
روش مصرف قرص گلیکوپیرولات
- قبل از شروع درمان با قرص گلیکوپیرولات ، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می کند تا اطلاعات جامعی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
- دوز و مقدار داروی گلیکوپیرونیوم ، از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقا همانطور که پزشک به شما تجویز کرده است، استفاده نمایید. قرص گلیکوپیرولات را باید معمولاً 3-2 بار در روز مصرف کرد. روزانه نباید بیش از 8 میلی گرم از این دارو مصرف کرد.
- اگر فراموش کردید که دوز داروی گلیکوپیرونیوم روزانه خود را در زمان مشخص مصرف کنید اما به زودی یادتان افتاد، دارو را مصرف کنید؛ اما اگر نزدیک به دوز بعدی، به یاد آوردید، دوز از یاد رفته را مصرف نکنید. نباید به خاطر دوز از یاد برده شده، دو دوز از دارو را باهم مصرف کنید.
توصیه های دارویی گلیکوپیرولات
- تزریق وریدى داروى رقیق شده با استفاده از لوله Y شکل یا شیر سه راه که ۲/۰ mg یا کم تر دارو را در طى ۲ـ۱ دقیقه تزریق می کند.
- دوز تزریقى را در وضعیت خوابیده به یک طرف تجویز کنید تا باعث کاهش فشار خون وضعیتى نشود.
- براى کاهش علائم گوارشى می توان دارو را با غذا مصرف نمود و همراه آن از مایعات دیگر غیر از آب می توان استفاده کرد.
- دوز تزریقى گلیکوپیرولات به آهستگى تجویز شود و تا یک ساعت بعد از آن در بستر مانده و علائم حیاتى چک شود.
- تزریق گلیکوپیرولات بعد از چک کردن دقیق دوز صورت گیرد زیرا افزایش جزئى در دوز دارو نیز می تواند سبب مسمومیت شود.
- آب نبات سفت، نوشیدنی هاى مکرر و آدامس بدون شیرینى براى کاهش خشکى دهان مصرف شود.
ارزیابى بالینی پس از مصرف گلیکوپیرولات
- تأخیر ادراری، احتباس ادراری: در صورت ایجاد احتباس مثانه را لمس کنید.
- یبوست در صورت ایجاد، حجم غذا، مقدار مایعات را افزایش داده و بیمار ورزش کند.
- تحمل نسبت به درمان طولانی مدت؛ ممکن است لازم شود دوز دارو تغییر کرده یا افزایش یابد.
- وضعیت عقلی: خلق و خوی، تضعیف دستگاه عصبى مرکزی، بدتر شدن علائم روانى در ابتداى درمان.
شرایط نگهداری آمپول گلیکوپیرولات
- در صورت نیاز به نگهداری این دارو در خانه، آن را دور از دسترس اطفال نگهداری کنید و جزئیات شرایط نگهداری را از پزشک یا داروساز بپرسید.
موارد منع مصرف و تداخل دارویی گلیکوپیرولات
