متیلن بلو (Methylene blue) برای درمان بیماری متهموگلوبینمیا (متهموگلوبینمی) استفاده می شود. متهموگلوبین نوعی هموگلوبین است، هموگلوبین ماده ای در خون است که اکسیژن را حمل و آن را در بافت و اندام شما توزیع می کند؛ اما، متهموگلوبین نوعی از هموگلوبین است که در حمل اکسیژن مفید نیست.
به طور معمول متهموگلوبین در مقادیر کم در خون وجود دارد، اما هنگامی که سطح متهموگلوبین افزایش می یابد، خون توانایی کمتری در گردش اکسیژن دارد. متهموگلوبینمی بیماری است که در آن متهموگلوبین در مقادیر زیادی در خون وجود دارد و در نتیجه خون توانایی حمل اکسیژن در بدن را از دست میدهد. متهموگلوبینمی ممکن است زمانی رخ دهد که فرد در معرض برخی داروهای خاص یا مواد شیمیایی مانند نیتریت ها قرار داشته باشد.
متیلن بلو برای درمان متهموگلوبینمی استفاده می شود، متیلن بلو با تبدیل متهموگلوبین به نوعی کارآمدتر از هموگلوبین موجب انتقال بهتر اکسیژن در بدن می شود.
اشکال دارویی: قرص، ویال تزریقی
اشکال دارو
- متیلینیوم بلو ویال 50 میل گرم(متیلن بلو50م گ)ویال
- متیل تیونینیوم کلراید(متیلن بلو)10 م گ آمپول
مکانیسم اثر متیلن بلو
متیلن بلو یک رنگ تیازینی محلول در آب است که به صورت غیر آنزیمی باعث تبدیل متهموگلوبین به هموگلوبین می شود.
متیلن بلو در ابتدا به وسیله NADPH ردوکتاز به لوکومتیلن بلو(LMB) تبدیل می شود؛ این مولکول LMB است که پس از آن آهن (یون فریک) متهموگلوبین را به آهن هموگلوبین طبیعی (حالت فروس) تبدیل می کند.
این ترکیب همچنین با سیانید ترکیب می شود و فرم سیان متهموگلوبین را می سازد تا از تداخل سیانید با سیستم سیتوکروم جلوگیری نماید.
فارماکوکینتیک
• جذب
حداکثر غلظت پلاسمایی : 2917 نانوگرم در میلی لیتر
• توزیع
میزان اتصال به پروتئین های پلاسما : 94٪
حجم توزیع : 255 لیتر
• متابولیسم
این ترکیب توسط آنزیم های CYP 1A2، 2C19 و 2D6 در محیط خارج از بدن متابولیزه می شود ؛ اگرچه غالبا در محیط خارج از بدن به نظر می رسد کونژوگاسیون با واسطه UGT و به وسیله آنزیم های مختلف UGT، از جمله UGT1A4 و UGT1A9 انجام می شود.
• حذف
نیمه عمر: 24 ساعت
دفع: 40٪ دارو بدون تغییر از طریق ادرار دفع می شود.
روش درست مصرف متیلن بلو
قبل از شروع درمان با این دارو، بروشور دارویی داخل بسته را به دقت مطالعه کنید. این بروشور به شما کمک می کند تا اطلاعات دارویی را راجع به دارو به دست آورده و از عوارض جانبی احتمالی آن مطلع شوید.
- دوز و مقدار مصرف متیلن بلو از فردی به فرد دیگر متفاوت است؛ دارو را دقیقاً همانطور که پزشک برایتان تجویز کرده است، استفاده نمایید.
- این دارو زیر نظر پزشک به صورت وریدی (طی ۳۰ دقیقه) تزریق می شود.
- هنگام دریافت متیلن بلو، تنفس ، فشار خون، سطح اکسیژن، عملکرد کلیه و سایر علائم حیاتی باید تحت نظر قرار گیرد.
معمولا بیماران نیاز به دریافت یک دوز متیلن بلو دارند اگر به دوز دوم نیاز بود، پزشک می تواند ۱ ساعت پس از اولین دوز برای شما دوز دوم را تجویز کند. دوز و دوره درمان با این دارو برای هر شخص بستگی به روند درمان، وزن بیمار دارد.
مقدار مصرف متیلن بلو
• متهموگلوبینمی اکتسابی: 1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن طی بیش از 5-30 دقیقه اگر میزان متهموگلوبین بالای 30٪ باقی بماند یا اگر علائم بالینی همچنان ادامه داشته باشد، دوز دارو را تا 1 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن پس از دوز اول تکرار کنید.
• آنسفالوپاتی ناشی از آیفوسفامید (تایید نشده)
پیشگیری: 50 میلی گرم وریدی هر 6 تا 8 ساعت درمان: 50 میلی گرم یک بار یا هر 4 تا 8 ساعت تا زمانیکه علایم رفع شود.
نکات قابل توصیه
• ممکن است باعث گیجی، سرگیجه و اختلالات بینایی شود.( بیماران باید از رانندگی یا مشارکت در مشاغل یا فعالیت های مهم و خطرناک خودداری کنند)
• متیلن بلو آبی رنگ است که به صورت آزاد به داخل ادرار منتقل می شود و ممکن است با تفسیر هر آزمایش ادراری که بر روی یک نشانگر آبی رنگ متکی است (مانند تست dipstick برای لکوسیت استراز) تداخل ایجاد نماید.